متغیر حساس و مهمی در اقتصاد کشور است که هم از دیگر متغیر‌ها تاثیر می‌گیرد و هم بر شاخص‌ها تاثیرگذاری دارد. مثلا وقتی نرخ ارز بالا می‌رود تورم هم بیشتر می‌شود و نقش‌آفرینی خود را به نمایش می‌گذارد؛ به همین ترتیب با کاهش نرخ رشد تقدینگی یا افزایش رشد اقتصادی بازار ارز هم می‌تواند نرخ‌هایش را تعدیل کند.

هرچند در یکساله اخیر به ویژه از زمستان شاهد بهبود متغیر‌های اقتصادی هستیم، اما این تغییرات با نرخ‌ها در بازار آزاد همخوانی ندارد که حاکی از انتظارات تورمی و بازی دلالان و سودجویانی است که فقط به سود فردی خود می‌نگرند. به گفته مسئولان دولت و رئیس کل بانک مرکزی وضعیت کشور از لحاظ منابع ارزی مطلوب است چرا که هم در صادرات غیرنفتی و هم نفتی رشد داشته‌ایم ضمن اینکه روند بازگشت ارز‌های صادراتی هم خوب بوده به نحوی که سال گذشته ۶۵میلیارد دلار ارز تامین شده است که نشان از بازگشت ارز‌های صادراتی دارد.

از سوی دیگر، آمار‌ها و اعداد و ارقام رشد نقدینگی و پایه پولی و تورم حاکی از کاهش این شاخص‌ها است و با توجه به گشایش‌های روابط با کشور‌های عربی انتظار می‌رود بازار ارز به تعادل برسد، اما متاسفانه واسطه‌ها و دلالان و کانال‌های بی‌هویت تلگرامی دست از تخریب و تشویش فضا برنمی‌دارند.

رئیس کل بانک مرکزی اخیرا در مجلس حاضر شد و به سوالات نمایندگان پاسخ داد و درباره همین موضوع نیز اعلام کرد که متاسفانه هنوز در فضای انتظاراتی جامعه، به گونه‌ای علامت‌دهی می‌شود که کشور تورم سنگین دارد و در آینده افزایش پیدا می‌کند، در حالی که اعداد و ارقام پولی این را تایید نمی‌کند و فقط عده‌ای در این فضا قصد تخریب و تشدید موضوع تورم را دارند.

معاملات پشت خطی یکی از مقوله‌هایی است که باعث شده جو روانی در بازار و جامعه متلاطم باشد و در حالی برخی از عدم تامین ارز نیمایی برای فعالان اقتصادی و حضور واسطه‌ها با گرفتن زیرمیزی جهت تامین آن می‌گویند که با راه اندازی مرکز مبادله ایران تکلیف همه متقضیان ارز مشخص شده و ساماندهی و طبقه بندی نیاز‌های ارزی باعث شده تا بازار کمی از هیجان بیفتد و نسبت به چند ماه پیش آرام بگیرد. براساس این سیاست، نیاز‌های واردات کالا‌های اساسی و تجهیزات و مواد اولیه تولید در سامانه نیما تامین می‌شود و به دیگر نیاز‌های ارزی نیز در مرکز مبادله ارز و طلای ایران پاسخ داده می‌شود.

سیاست جدید دیگری که محمدرضا فرزین از آن خبر داده، روش جدید خرید و فروش ارز در سامانه نیما است به این صورت که از این پس بانک مرکزی ارز را به طور مستقیم خواهد خرید و به طور مستقیم هم خواهد فروخت؛ بنابراین واسطه‌ها حذف می‌شوند و این مشکل هم بزودی برطرف خواهد شد تا بانک مرکزی اشراف اطلاعاتی برای تخصیص لازم را داشته باشد و سوءاستفاده‌ها از بین برود.

براساس این سیاست جدید بانک مرکزی ارز‌ها به طور مستقیم از صادرکنندگان خریداری می‌شود و به صورت مستقیم هم به متقاضیان یعنی واردکنندگان به فروش می‌رسد تا پایانی باشد بر معاملات پشت خطی ارز و از گستره بازار ارز قاچاق هم کم کند. رئیس کل بانک مرکزی معتقد است نرخ ارز بازار قاچاق قابل قبول نیست و در تلاش است تا این نرخ کاهش یابد.

هیچ توجیه اقتصادی وجود ندارد که با وجود افزایش تخصیص و تامین ارز در سال جاری نسبت به سال گذشته همچنان شاهد جولان نرخ در بازار آزاد و بازی دلالان باشیم. مرکز مبادله ارز و طلای ایران تشکیل شد تا ساماندهی باشد بر نیاز‌ها و تقاضا‌های ارز، اما متاسفانه علائمی که از بازار آزاد به بازار دلار داده می‌شود سبب برخی از مشکلات شده که بانک مرکزی نیز به دنبال کوچک‌سازی آن است.