واقعیت این است که ما به لحاظ مصرف داخلی گاز وضعیت نگران‌کننده‌ای داریم؛ به‌طوری‌که حتی تراز انرژی‌مان منفی شده است، از سوی دیگر منابع گازی ما در جنوب کشور واقع شده و برای تأمین گاز موردنیاز مناطق شمالی کشور باید هزینه‌های ترانزیت زیادی بپردازیم.

هر چقدر بتوانیم گاز موردنیاز مناطق شمالی کشور را از مبادی نزدیک‌تر مانند ترکمنستان تأمین کنیم، به نفعمان است. به‌این‌ترتیب، هزینه‌های تمام‌شده گاز در بخش تولید و انتقالش را کاهش می‌دهیم.

موضوع دیگر این است که با واردات گاز از ترکمنستان می‌توانیم به سوآپ گاز از جنوب به کشورهای دیگر مانند عراق و پاکستان بپردازیم و از مزیت‌های این امر هم بهره‌مند شویم.

به‌زعم بسیاری از کارشناسان، موقعیت ژئوپلیتیکی کشور ما یک نقطه قوت برایمان محسوب می‌شود و می‌توانیم از این فرصت برای تقویت جایگاه خود در تجارت گازی منطقه استفاده کنیم.

به‌طورکلی، قرارداد گازی میان ایران و ترکمنستان می‌تواند برای هر دو کشور مزایای زیادی به همراه داشته باشد.

«امین نوربخش» کارشناس انرژی درباره مزیت‌های واردات گاز از ترکمنستان گفت: ما قبلاً قراردادی در این زمینه با این کشور داشتیم و در دوره ریاست‌جمهوری آقای روحانی به دلایلی به‌صورت یک‌طرفه واردات گاز از ترکمنستان را قطع کردیم. به خاطر این کار مبلغ ۲ میلیارد دلار جریمه شدیم. از آنجایی که این مبلغ را پرداخت نکرده بودیم، به طور کلی واردات گاز از این کشور قطع شد.

وی ادامه داد: بر اثر پیگیری‌هایی که طی یکی دو سال اخیر دولت داشت، قرارداد واردات گاز از ترکمنستان با حجم کمتری احیا شد. اخیراً هم توافقی صورت گرفته است که حجم این واردات را افزایش دهیم و به ۱۰ میلیون مترمکعب در روز برسانیم. ظرفیت افزایش واردات گاز از ترکمنستان را داریم و در صورت توافقات دو کشور می‌توانیم این حجم را افزایش دهیم.

این کارشناس انرژی خاطرنشان کرد: واردات گاز از ترکمنستان از چند منظر مهم است. اول اینکه ترکمنستان گزینه‌های صادرات گازش محدود است. به همین دلیل آن را با قیمت پایینی صادر می‌کند و ما می‌توانیم از این فرصت استفاده کنیم که گاز این کشور را بخریم و گاز خودمان را در جنوب کشور صادر کنیم؛ به‌نوعی می‌توانیم سوآپ گاز ترکمنستان را داشته باشیم.

نوربخش گفت: اولویت با خرید و فروش است، زیرا سود بیشتری دارد و مقاصد صادراتی هم دست خودمان است؛ اما برای اینکه انگیزه‌ای به‌طرف ترکمنستانی بدهیم، می‌توانیم قرارداد سوآپ هم ببندیم. بااین‌وجود، باید اولویت همان خرید و فروش گاز باشد. به این شکل می‌توانیم گاز ترکمنستان را با قیمت مناسبی بخریم و گاز خودمان را در جنوب به کشورهایی مانند ترکیه، عراق و... صادر کنیم و سود خوبی ببریم.

وی افزود: صادرات گاز به دیگر کشورها نوعی وابستگی متقابل به وجود می‌آورد. هر چقدر حجم واردات گاز از ترکمنستان و صادرات آن بیشتر باشد، درهم‌تنیدگی بین کشورها افزایش می‌یابد و روابط ما با کشورهای منطقه بهبود می‌یابد و نقش بیشتری در تجارت گازی منطقه برعهده می‌گیریم.

این کارشناس انرژی تاکید کرد: ما در زمستان با مشکل افت فشار در مناطق شمال شرق کشور روبرو هستیم؛ زیرا منابع گازی‌مان در جنوب است و در ابتدای مسیر فشار بیشتری داریم. برای حل این مشکل هر چقدر بتوانیم گاز موردنیاز مناطق شمال کشور را از مبادی نزدیک‌تر تأمین کنیم، به نفع ماست.

نوربخش گفت: موضوع دیگر بحث ترانزیت است. وقتی گاز را از مبادی نزدیک برای شمال کشور تأمین کنیم، لازم نیست آن را از مناطق جنوبی به شمال کشور با کمپرسور بفرستیم. در نتیجه در هزینه‌های ترانزیت هم صرفه‌جویی می‌کنیم و از این بابت سود می‌بریم.