محمد آئینی معاون وزیر راه و شهرسازی در چهارمین اجلاس رؤسای کمیسیون‌های شهرسازی و معماری شهرهای استان تهران که با محوریت چالش‌های بازآفرینی شهری و صیانت از حریم شهرها در اسلامشهر برگزار شد، بر استفاده از ظرفیت‌های قانونی مغفول مانده برای شتاب بخشی به جریان نوسازی در بافت‌های فرسوده تاکید کرد.

معاون وزیر راه و شهرسازی و مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری ایران در این اجلاس با اشاره به این که در استان تهران بیشترین درصد واحدهای ناپایدار وجود دارد، تصریح کرد: ساکنان محلات هدف بازآفرینی شهری از مشکلات متعدد کالبدی و اجتماعی رنج می‌برند اما مهم‌ترین مشکلی که در ۱۰ سال اخیر مورد غفلت قرار گرفته است، تاب‌آوری است. تعداد زیادی از شهروندان در بافت‌های ناکارآمد زیر سقف‌های لرزانی زندگی می‌کنند که در اثر وقوع یک زلزله بر سر ساکنانش آوار می‌شوند و جان ساکنان این محلات در خطر است.

وی با اشاره به این که رویکرد دولت سیزدهم ارتقای کیفیت زندگی و جلب رضایت ساکنان این بافت‌هاست، عنوان کرد: در سطح کشور قریب ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار بنای ناپایدار وجود دارد که حدود ۱۰ میلیون نفر از جمعیت شهری در این محدوده‌ها ساکن هستند. در استان تهران نیز حدود یک میلیون نفر در بناهای ناپایدار زندگی می‌کنند و درصد نوسازی هم چندان قابل قبول نیست.

وی با اشاره به زلزله بم در سال ۸۲ گفت: در این زلزله حدود ۴۰ هزار نفر از شهروندان بم جان خود را از دست دادند و تمام شهر با خاک یکسان شد؛ علی رغم گذشت ۲۵ سال از وقوع این زلزله هنوز مردم شهر با آثار روانی، فرهنگی و اقتصادی زلزله درگیر هستند. زلزله ترکیه به لحاظ شدت و سطح دربرگیری از زلزله بم بیشتر بود و چنانچه نوسازی در مناطق زلزله زده رخ نداده بود تعداد کشته شدگان به ۵۰۰ هزار نفر هم می‌رسید در حالی که تعداد کشته شدگان بسیار کمتر از این میزان بود، این امر نشان دهنده اهمیت نوسازی بافت‌های فرسوده است.

اعضای شورای اسلامی شهرها سفیر نوسازی شوند

معاون وزیر راه و شهرسازی ادامه داد: از اعضای شورای اسلامی شهرها می‌خواهم که خود را سفیر نوسازی بدانند و برای شتاب بخشی به جریان نوسازی و مقاوم‌سازی بافت‌های فرسوده پیش قدم شده و به حذف سقف‌های ناامن و لرزان کمک کنند.

دبیرستاد ملی بازآفرینی شهری با اشاره به این که بازآفرینی یک مفهوم پویا و کیفی است، عنوان کرد: در استان تهران حدود ۱۶ هزار و ۱۳۷ هکتار بافت ناکارآمد وجود دارد که شامل ۷ هزار و ۸۵۰ هکتار بافت فرسوده میانی، ۲ هزار و ۲۷۲ هکتار بافت فرسوده تاریخی و ۶ هزار و ۱۲ هکتار نیز سکونتگاه غیررسمی می‌شود.

مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری ایران با بیان این که ۹۵ درصد عملکرد استان در حوزه نوسازی متعلق به شهر تهران است، گفت: طی دو سال اخیر در استان تهران ۳۲ هزار پروانه نوسازی صادر شده است که ۲۹ هزار و ۶۶۱ مورد آن متعلق به شهر تهران بوده است. از شهرداری‌های سراسر استان می‌خواهم که به طور جدی‌تر به موضوع نوسازی و بازآفرینی ورود پیدا کنند.

تشکیل ستادهای بازآفرینی شهرستان به شکل مستمر
آئینی با تاکید بر این که جلسات ستادهای بازآفرینی شهرستان و کارگروه‌های ذیل آن باید به شکل مستمر برگزار شود، اظهارکرد: دو مشکل عمده در نوسازی بافت فرسوده وجود دارد اول این که مردم ساکن در محلات بافت فرسوده به تنهایی از توانایی مالی لازم برای نوسازی برخوردار نیستند، از سوی دیگر سازندگان، توسعه‌گران و سرمایه‌گذاران رغبتی برای حضور در این بافت‌ها ندارند زیرا معادله برای آنها اقتصادی نیست، بنابراین مجموعه بسته‌های تشویقی جهت ایجاد انگیزه برای سرمایه‌گذاران در قانون دیده شده است.

وی با بیان این که باید برای سرمایه‌گذاران در بافت‌های فرسوده فرش قرمز پهن شود، تصریح کرد: از شهرداری‌ها درخواست داریم با تشکیل یک قرارگاه جهادی نسبت به کاهش زمان صدور پروانه‌های ساختمانی اهتمام ورزند و این زمان را به دو ماه کاهش دهند. همچنین بر اساس ماده ۱۶ قانون حمایت از نوسازی و بهسازی بافت‌های فرسوده شهرداری‌ها می‌توانند در بافت‌های فرسوده ۵۰ تا ۱۰۰ درصد تخفیف ارائه کنند که امتیاز ویژه‌ای محسوب می‌شود. کاهش زمان صدور انشعابات نیز از دیگر مواردی است که دستگاه‌های خدمات‌رسان باید در دستور کار خود قرار دهند.

استفاده از ظرفیت‌های قانونی مغفول

معاون وزیر راه و شهرسازی افزود: در قانون حمایت از احیا، نوسازی و بهسازی بافت‌های فرسوده و ناکارآمد ظرفیت‌های بسیار خوبی برای نوسازی بافت‌های فرسوده وجود دارد که متأسفانه مغفول واقع شده و نیاز است تا مجدا این قانون خوانده و احیا شود.

آئینی ادامه داد: با حمایت وزیر راه و شهرسازی وتصویب شورای عالی مسکن مقرر شده‌است تمام حمایت‌های مد نظر در نهضت ملی مسکن بدون لزوم رعایت شرایط ۴ گانه از نوسازی مسکن در بافت‌های فرسوده معمول گردد. علاوه بر این وام ودیعه اسکان موقت نیز برای متقاضیان نوسازی در نظر گرفته شده است، در حال حاضر مبلغ این وام در تهران ۱۲۰ میلیون تومان، در کلانشهرها ۹۰ میلیون تومان و در سایر شهرها ۷۰ میلیون تومان است. نرخ سود وام ودیعه ۴ درصد قرض الحسنه و بازپرداخت آن ۳۶ ماهه در نظر گرفته شده است.

وی در ادامه صحبت‌های خود به تشریح بسته تشویقی شهرسازانه که سال گذشته توسط وزیر راه و شهرسازی ابلاغ شد، پرداخت و گفت: بر اساس آمار سامانه ستاد بازآفرینی شهری در سال ۱۴۰۱ نسبت به ۱۴۰۰ تعداد پروانه‌های صادره ۱۵ درصد رشد داشته است این در حالی است که هنوز بسیاری از شهرداری‌ها نسبت به اجرای بسته تشویقی اقدام نکرده‌اند و در حال تدارک مقدمات آن هستند.

مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری ایران از تدوین بسته تشویقی مخصوص بافت‌های تاریخی فرسوده خبر داد و از شهرداری‌ها و اعضای شوراهای شهر خواست تا پیشنهادات خود را در این زمینه به شرکت بازآفرینی شهری ایران تحویل دهند.

وی همچنین خواستار استفاده از ظرفیت‌های تبصره ۱۱ قانون بودجه سال ۱۴۰۲ برای نوسازی بافت‌های فرسوده شد.

تفاهمنامه همکاری مشترک ادارات کل راه و شهرسازی با شهرداری‌ها

در پایان آئینی با اشاره به این که متن تفاهمنامه‌ای بین ادارات کل راه و شهرسازی با شهرداری‌ها تنظیم و برای ادارات کل راه و شهرسازی استان‌ها ارسال شده است از شهرداران خواست که با امضای این تفاهمنامه همکاری‌های فی مابین را افزایش دهند.

او توضیح داد: موضوع این تفاهمنامه، بهره‌مندی از ظرفیت‌های فنی و اجرایی، توانمندی‌ها و منابع طرفین و همکاری مشترک در راستای ارتقا کیفیت زندگی در محدوده‌ها و محلات ناکارآمد از طریق اجرای سیاست‌ها و برنامه‌های بازآفرینی محدوده‌ها و محلات هدف وشتاب بخشی به نوسازی مسکن در محلات بافت فرسوده و ناکارآمد شهری و با تاکید بر اجرای کامل مصوبه وشورای عالی شهرسازی و معماری ایران با موضوع سیاست‌ها وضوابط تشویقی کالبدی متضمن نوسازی محله‌ای در بافت‌های فرسوده و ناکارآمد شهری است.

گفتنی است در پایان این اجلاس رئیس شورای اسلامی شهر قدس، عضو شورای شهر فیروزکوه و معاون شهرسازی و معماری شهرداری چهاردانگه در خصوص بسته‌های تشویقی سوالاتی را مطرح کردند و آئینی به این سوال‌ها پاسخ داد.