در راستای ساخت مسکن کارگری دی ماه سال ۱۳۹۸ تفاهم‌نامه ساخت ۲۰۰ هزار واحد مسکونی برای کارگران،‌ بازنشستگان و مستمری بگیران میان وزیران تعاون، کار و رفاه اجتماعی و راه و شهرسازی به امضا رسید. مدتی بعد تفاهم‌نامه ساخت ۲۰۰ هزار واحد مسکونی در جوار شهرک‌های صنعتی میان اتاق تعاون و وزارت راه و شهرسازی منعقد شد. بر این اساس برنامه ساخت ۴۰۰ هزار واحد مسکونی طبق برنامه شامل ۲۰۰ هزار واحد توسط اتاق تعاون ایران و ۲۰۰ هزار واحد توسط تعاونی‌ها صورت خواهد گرفت.

طبق آخرین گزارش‌ها عملیات اجرایی ساخت ۴۰۰ هزار واحد مسکونی ویژه کارگران در استان‌های مختلف کشور آغاز شده و سالانه طراحی و اجرای حدود ۱۵۰ هزار واحد مسکونی باید انجام گیرد. در اجرای این طرح تامین زمین برعهده وزارت راه و شهرسازی قرار دارد و مدیریت منابع و ساماندهی و هدایت تعاونی‌های کارگری توسط وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی انجام می‌شود. بانک‌ها نیز بر اساس قواعد جهت اعطای تسهیلات اقدام می‌کنند.

در همین راستا مدیرکل نظارت و ارزیابی بخش تعاون وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به جزئیات شیوه مشارکت تعاونی‌ها در طرح نهضت ملی مسکن از دو طریق پرداخته است.

تامین مصالح و تاسیسات ساخت و ساز توسط تعاونی‌ها با نرخ پایین

او می‌گوید: در شیوه نخست تعاونی‌ها با هلدینگ‌هایی در حوزه ساخت‌وساز تفاهم‌نامه امضاء کرده و متعهد می‌شوند که همه مصالح و تأسیسات ساخت‌وساز را با قیمت بسیار پایین تهیه کرده و واحدهای مسکونی را بسازند.

نجفی درباره نحوه تأمین مصالح ساختمانی با قیمت تمام‌شده ارزان برای ساخت‌وساز در قالب طرح نهضت ملی مسکن می‌گوید: در این خصوص وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در بحث تأسیسات و مصالح به تعاونی‌ها کمک می‌کند و با هلدینگ‌های مربوطه تفاهم‌نامه همکاری امضاء کرده است. در این طرح از توان تعاونی‌های مسکن و عمرانی به‌عنوان سازنده استفاده می‌شود و برای این موضوع از ادارات کار استان‌ها خواسته شده تا تعاونی‌هایی که آمادگی دارند اعلام همکاری کنند.

اختصاص زمین تعاونی‌ جهت مشارکت در ساخت مسکن کارگری

شیوه دوم مشارکت تعاونی‌ها استفاده از زمین‌های در اختیار تعاونی‌ها است که مدیرکل نظارت و ارزیابی بخش تعاون وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در این باره می‌گوید: برخی از تعاونی‌ها زمین جهت اختصاص به نهضت ملی مسکن دارند که می‌توانند این زمین‌ها را برای ساخت مسکن در اختیار وزارت راه و شهرسازی قرار دهند و از این طریق در ساخت مسکن سهیم شوند.

بر این اساس با توجه به سیاست‌های دولت و قانون جهش مسکن با سازمان ملی زمین و مسکن یک تفاهم‌نامه همکاری امضاء شده تا از این طریق ساخت‌وساز در طرح نهضت ملی مسکن تسهیل شود. نکته قابل توجه این است که جانمایی زمین‌های واحدهای مسکونی تعاونی‌ها مطلوب بوده و نیازی به زیرساخت‌های جدید از قبیل آبرسانی، برق یا مسائل دیگر ندارند.

به گفته وی به تعاونی‌ها اعلام شده که شناسایی زمین در حال انجام است تا میزان و محدوده آن مورد بررسی قرار گیرد و لیست تعاونی‌هایی که آمادگی مشارکت در ساخت نهضت ملی مسکن را دارند به وزارت راه و شهرسازی اعلام می‌شود.

برابر گزارش‌ها تا آذر ماه سال گذشته بیش از ۴۶۰ هزار کارگر در طرح نهضت ملی مسکن ثبت نام کرده‌اند که اطلاعاتشان بارگذاری و به معاونت رفاه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی ارسال شده است.

طبق آمارها بین ۸۰۰ تا ۹۰۰ هزار نفر کارگر در شهرک‌های صنعتی مشغول کار هستند و نیاز به تامین مسکن آنها به دلیل مشکلاتی که در بحث رفت و آمد و طی کردن مسافت طولانی تا محل کار وجود دارد بیش از پیش احساس می‌شود.

یکی از مزیتهای ساخت مسکن توسط تعاونی‌ها کاهش هزینه ساخت و سرعت بخشی به ساخت و ساز است. در تعاونی‌ها نگاه سودآوری حاکم نیست و واحدهایی که توسط تعاونی‌ها ساخته می‌شوند بر اساس صورت‌های مالی تعاونی بوده و سودی از خریداران گرفته نخواهد شد، از این‌رو مسکن با قیمت مناسب و ارزان در اختیار جامعه هدف قرار می‌گیرد.

 در حال حاضر موضوع تامین مسکن ارزان به یکی از مشکلات و دغدغه‌های اساسی کشور تبدیل شده و کمبود عرضه مسکن از یکسو و افزایش تقاضا از سوی دیگر باعث شده تا قیمت خانه و زمین تا حد زیادی افزایش یابد. به اعتقاد کارشناسان طرح نهضت ملی مسکن می‌تواند در صورت اجرای موفق تاثیر بسیار زیادی در کنترل قیمت مسکن و خانه دار شدن آحاد مختلف جامعه به ویژه کارگران و اقشار محروم و کم درآمد داشته باشد و جلوی عرضه مسکن با قیمت‌های نامتعارف را بگیرد.