یکی از مهمترین دغدغه‌های اقتصادی دولت‌ها در ایران در سال‌های گذشته به صادرات نفت کشور مرتبط بوده است، با افزایش تحریم‌های غرب علیه ملت ایران، صادرات نفت کشور با چالش جدی مواجه شد.

صادرات نفت با وجود تحریم‌ها در ماه می (اردیبهشت ماه) به ۱.۹ میلیون بشکه در روز رسید‌.

در آغاز کار دولت سیزدهم ارقام صادرات نفت بسیار پائین بود، اما خوشبختانه با شروع این دولت و اقدامات و رایزنی‌هایی که صورت گرفت، ظرفیت و بازارهای خوبی برای فروش نفت کشور شناسایی شد و توانستیم در ماه‌های ابتدایی شروع به کار دولت آمار صادرات نفت را صعودی کنیم.

با استفاده از ابزار دیپلماسی انرژی و تقویت روابط با کشورهای آمریکای لاتین آسیایی و آفریقایی بازارهای جدیدی را برای فروش نفت خود ایجاد کرده است.

با وجود تحریم‌ها فروش نفت نه تنها کاهش نیافت بلکه حتی تشدید هم شده است، تحریم‌های ظالمانه به نسبت روزهای اول سخت‌تر هم شده است اما‌ با تلاش دولت، ظرفیت تولید نفت و صادرات در کشور افزایش یافته و بازارهای جدید را به دست آوردیم و در ماه‌های آینده خبرهای خوبی در این حوزه خواهید شنید.

* افزایش یک میلیون بشکه‌ای تولید نفت در ٦ ماه

با خروج آمریکا از برجام در دولت گذشته بیش از یک میلیون بشکه ظرفیت تولید نفت کشور به دلیل تحریم‌ها و نبود تعمیرات به موقع تأسیسات نفتی کاهش یافت اما در آغاز به کار دولت سیزدهم با هزینه ۵۰۰ میلیون دلاری و در مدت ۶ ماه توانستیم این ظرفیت از دست رفته را برگردانیم؛ ۲۰ ماه پیش صادرات نفت به روزانه کمتر از ۳۰۰ هزار بشکه هم رسیده بود و وجود حدود ۸۰ میلیون بشکه میعانات گازی روی آب در خلیج فارس در حال تبدیل شدن به پاشنه آشیل صنعت نفت بود.

راهکار دولت قبل برای حل این موضوع افزایش تعداد نفتکش‌های اجاره‌ای و هزینه ۴۵۰ میلیون دلاری سالانه در این زمینه بود و بیش از ۳ سال میعانات گازی تولید کشور را روی آب ذخیره کرده بودند، اما در دولت سیزدهم صادرات نفت کشور در سخت‌ترین شرایط ممکن نسبت به سال ۱۴۰۱ دو برابر شد زیرا در ابتدای آغاز به کار دولت سیزدهم بیش از ۴۸۰ هزار میلیارد تومان کسری بودجه وجود داشت که با افزایش فروش نفت و وصول مطالبات نفتی این کسری جبران شد.

درآمد نفتی کشور در سال ۱۴۰۱ نسبت به ۱۴۰۰ بیش از ۷۹ درصد افزایش داشته است که این موضوع اقتدار صنعت نفت را می رساند.

تازه ترین گزارش بررسی آماری انرژی جهان از افزایش نزدیک به ۱۷۰ هزار بشکه‌ای تولید نفت ایران در سال ۲۰۲۲ میلادی نسبت به سال پیش از آن (۲۰۲۱) حکایت دارد. تولید نفت ایران نفت خام میعانات گازی و مایعات گازی در سال ۲۰۲۲ میلادی به ۳ میلیون و ۸۲۲ هزار بشکه در روز رسید.

هر چند که این رقم در سال پیش از آن (۲۰۲۱) ۳ میلیون و ۶۵۳ هزار بشکه در روز ثبت شده بود.

مقایسه این آمار نشان از افزایش روزانه ۱۶۹ هزار بشکه ای با رشد ۶.۴ در‌صدی تولید نفت خام ایران در بازه زمانی یادشده دارد. آژانس بین‌المللی انرژی نیز با ادعان به رنگ باختن تحریم‌های نفتی آمریکا علیه ایران نوشت: «باو‌جود تحریم‌های سخت مالی، تولید روزانه نفت ایران در سال ۲۰۲۲ حدود ۱۳۰ هزار بشکه و از ابتدای سال جاری میلادی ۳۵۰ هزار بشکه افزایش داشته است».

* اجاره ۴۸۰ میلیون دلاری شناور میعانات گازی در دولت سیزدهم حذف شد

روزانه ۸۰۰ هزار بشکه میعانات گازی در کشور تولید می‌شود، با تلاش دولت، نه تنها میعانات تولید شده، فروخته شده، بلکه میعانات گازی از پیش ذخیره شده هم با وجود تحریم ها فروخته شده و میعانات روی آب به صفر رسیده است؛ ۴۸۰ میلیون دلار هزینه اجاره ۸۷ میلیون بشکه میعانات گازی شناور روی آب می‌شد که این هزینه در دولت سیزدهم برطرف شده و کشتی ها آزاد و به ناوگان حمل نفت اضافه شده اند.

در شهریور ۱۴۰۰ میزان ۸۷ میلیون بشکه میعانات گازی شناور روی آب از چالش‌های مهم و مشکل اساسی و پاشنه آشیل دولت بود و مشتری یابی برای این میعانات گازی که حتی دو فاز شده بودند و تغییر رنگ هم داده بودند؛ کاری بسیار سخت بود و همه مخازن در خشکی و دریا پر شده بود با قرادادهایی که توسط وزارت نفت منعقد شده، تراز آن به سمت منفی شدن پیش می‌رود و درخواست برای میعانات گازی بیش از تولید میعانات گازی است.

* توسعه طرح های ذخیره سازی گاز در دولت سیزدهم

دولت‌ اکنون با اجرای هفت طرح مغفول مانده ذخیره سازی گاز طبیعی عزم خود را جزم کرده است تا در یک برنامه ۵ ساله منتهی به سال ۱۴۰۵ با هدف ایجاد ظرفیت برداشت ۱۱۴ میلیون مترمکعب در روز عقب ماندگی‌های توسعه ای را جبران کند.

‌وزارت نفت و شرکت ملی گاز ایران برای تحقق این هدف توسعه فاز ۲ ذخیره سازی گاز طبیعی در مخزن شوریجه به منظور افزایش ظرفیت سالانه ذخیره سازی ۴.۵ میلیارد مترمکعب در سال با حفاری ۲۸ حلقه چاه جدید، توسعه ذخیره‌سازی گاز طبیعی در سراحه با هدف افزایش ظرفیت ذخیره سازی سالانه کشور به ۱.۵ میلیارد متر مکعب، طرح پیش امکان سنجی ذخیره سازی گاز در میدان مختار با هدف افزایش ظرفیت ذخیره سازی سالانه کشور به ۱۵ میلیارد متر مکعب، طرح امکان سنجی ذخیره سازی گاز طبیعی در گنبد نمکی نصرآبادکاشان به منظور افزایش ظرفیت ذخیره سازی سالانه ۵۰۰ میلیون مترمکعب، طرح ایمن سازی چهار حلقه چاه ذخیره سازی گاز طبیعی در آبخوان پورتشا، طرح امکان سنجی ذخیره‌سازی گاز در ساختار قزل تپه با هدف افزایش حجم ظرفیت ذخیره سازی روزانه گاز کشور در فصل‌های سرد سال به ۲۸ میلیون مترمکعب و طرح امکان سنجی ذخیره سازی گاز طبیعی بانکول با هدف افزایش ظرفیت ذخیره سازی روزانه گاز کشور تا ۱۱ میلیون مترمکعب را در دستور کار قرار داده است.

پیش‌بینی می‌شود با این کار تا سال ۱۴۰۵ حدود ۲۵ درصد گاز کشور از محل ذخیره سازی تأمین شود.