دولت سیزدهم از ابتدای کار خود توجه شایانی به موضوع گسترش تعاملات، مخصوصا با کشور‌های همسایه داشته به همین منظور هیئت‌های سیاسی و اقتصادی مختلفی را همراه با مقامات مربوطه به کشور‌های اطراف فرستاده است.

تقویت تجارت یکی از برکات گسترش ارتباط با کشور‌های همسایه است البته این دولت برای نقش آفرینی ایران در مجامع بین المللی نیز گام‌های بلندی برداشته که نمونه‌ای از آن دیدار و گفتگو رئیس کل بانک مرکزی با مقامات صندوق بین‌المللی پول است.

اقدامات دولت سیزدهم برای استفاده از ظرفیت‌های تجاری کشورمان با اعلام عضویت رسمی ایران در شانگهای طی هفته پیش تکمیل شد. هند و روسیه دو عضو این سازمان هستند و هنوز ایران به صورت کامل از ظرفیت خارجی این کشور‌ها استفاده نکرده، بنابراین این فرصتی خوب برای ایران محسوب می‌شود. سازمان همکاری شانگهای به عنوان یک بلوک تجاری، تأثیر مثبتی بر جریان تجارت دوجانبه ایران و کشور‌های عضو این سازمان دارد.

افزایش دستاورد‌های تجاری و اقتصادیاین سازمان می‌تواند فرصت استفاده بیشتر از ظرفیت‌های اقتصادی آسیای میانه را برای ایران آماده کند و با گره زدن آن به اقتصاد کشوری مانند هند دستاورد‌های تجاری و اقتصادی برای کشور به ارمغان بیاورد. سازمان همکاری شانگهای می‌توانند در قالب یکپارچگی اقتصادی، تجارت خارجی میان خود را افزایش داده و با توسعه و گسترش صادرات و واردات، حجم بالایی از مبادلات دوجانبه را رقم بزند.

دلار زدایی از اقتصاد جهان

اگر مبادلات دو یا چند چانبه بین کشور‌های عضو با ارز‌های ملی صورت بگیرد یا این کشور‌ها پول مشترکی را ایجاد کنند، سازمان همکاری شانگهای در مسیر دلار زدایی حرکت خواهد کرد. معاون دبیرکل این سازمان اعلام کرد که در حال تدوین نقشه راه برای دلارزدایی از مبادلات تجاری بین اعضای این سازمان با استفاده از ارز‌های ملی است.

در همین باره یحیی لطفی نیا؛ کارشناس مسائل اقتصادی به خبرنگار ایبِنا گفت: اگر توافقنامه‌های تجاری وجود داشته باشد که تجارت ایران با کشور‌های عضو را تسهیل کند، صادرات ایران وضعیت بهتری پیدا خواهد کرد. تسویه با ارز‌های ملی بین اعضای شانگهای نیز منابع درآمدی را افزایش می‌دهد، اما نوع تسویه نیز مهم است. به هر میزان که روش‌های پرداخت با کشور‌های عضو متنوع‌تر باشد به ثبات اقتصادی کشور کمک خواهد شد.

لطفی نیا با اشاره به این موضوع که مبادله با پول‌های ملی باعث فاصله گرفتن از ارز‌های جهان روا می‌شود، گفت: اگر حجم تجارت با پول‌های ملی افزایش پیدا کند وابستگی به ارز‌های جهان روا مانند دلار کاهش پیدا می‌کند در این امر باید رویکرد کلی سازمان را بررسی کرد که آیا قرار است پول مشترکی بین اعضا ایجاد شود؟ به هر میزان که همگرایی بین کشور‌ها برای استفاده از ارز‌های ملی برای مبادلات افزایش پیدا کند حرکت به سمت دلار زدایی نیز سرعت می‌گیرد.

تاثیر تعامل اعضای سازمان همکاری شانگهای بر اقتصاد جهانی

اگر کمی فراتر نگاه کنیم زمانی که چندین کشور تحت عنوان یک سازمان و اتحادیه در کنار هم قرار می‌گیرند می‌توانند بر اقتصاد جهان و پارامتر‌های اقتصاد بین الملل تاثیر بگذارند.

عضویت ایران در سازمان همکاری‌های شانگهای به دور زدن تحریم و خنثی سازی آن کمک خوبی خواهد کرد. یکی از راه‌های خنثی سازی تحریم افزایش همکاری با کشور‌های همسایه و دیگر کشور‌هاست تا اقتصاد ایران با اقتصاد سایر کشور‌های دنیا در هم آمیخته شود.

تجارت بین اعضای شانگهای فقط به کالا و خدمات محدود نمی‌شود بلکه امکان تحرک عوامل تولید، مانند نیروی کار، سرمایه و تکنولوژی نیز بین ایران سایر اعضا وجود دارد.

افزایش درآمد ارزی برای ایران

ناصر کاظمی؛ کارشناس مسائل اقتصادی در همین رابطه گفت: ۱۲ کشور عضو سازمان شانگهای سهم بالغ بر ۲۲ درصدی از اقتصاد جهانی را در اختیار دارند، بنابراین حضور با برنامه و هدفمند ایران در این بازار گسترده و اتخاذ استراتژی مناسب صادراتی و وارداتی براساس نیاز‌های اساسی کشور می‌تواند موجی از ارز آوری، سرمایه گذاری و تکنولوژی را به همراه داشته باشد.

وی ادامه داد: باتوجه به وضعیت روابط اقتصادی و سیاسی ایران با غرب، اتخاذ رویکرد شرق محور و حضور رسمی در سازمان شانگهای یک فرصت طلایی برای کشور ما محسوب می‌شود. همچنین با کاهش هزینه حمل‌و نقل در صادرات و واردات و تعدیل تعرفه‌های گمرگی، تحولی شگرف در مبادلات تجارت بین المللی ایران در چشم انداز پنج ساله رقم خواهد خورد. گفتنی است چنانچه کفه صادرات کشور بر واردات فزونی داشته باشد تراز ارزی بانک مرکزی نیز بیش‌از پیش مثبت خواهد شد.

در پایان هم باید بگوییم که تمامی موارد گفته شده می‌تواند فضای مثبتی را در حوزه‌های اقتصادی از جمله تجاری و ارزی ایجاد کند.