«عبدالله توکلی لاهیجانی» در یک برنامه تلویزیونی اظهار داشت: در بازار خودروی ایران، از یک طرف با وجود خودروهای فرسوده بسیار، امکان استفاده از پتانسیل این بازار برای رشد صنعت خودرو وجود دارد و از طرف دیگر، توزیع خودرو در این بازار به نحوی است که نیمی از خانواده‌ها، امکان خرید خودرو ندارند، پس تقاضا و پتانسیل بسیار دیگری را پیش‌روی صنعت خودرو قرار می‌دهد.

وی با بیان اینکه شرایط فعلی و عصر کنونی، دو تفاوت عمده با گذشته دارد، ادامه داد: امروز در عصر داده‌ها قرار داریم و کشورهایی که جمعیت فراوان‌تری دارند، داده‌های بیشتری در عصر هوش مصنوعی به دست می‌آورند و در نهایت با الگوهای مبتنی بر داده‌ها و آنچه از هوش مصنوعی به دست می‌آورند، برای استفاده از خدمات مضاعف‌تری در بازارها دسترسی پیدا می‌کنند؛ به طور مثال دو کشور فرانسه و چین سرمایه‌گذاری بسیاری در هوش مصنوعی انجام داده‌اند، اما چین به‌خاطر اینکه به داده‌های بیشتری دسترسی دارد، می‌تواند در بهره‌گیری از این داده‌ها و تبدیل شدن به ابرقدرت هوش مصنوعی، بهره بیشتری ببرند.

توکلی لاهیجانی بار دیگر به این موضوع اشاره کرد که در توسعه صنعتی کشور، توجه به پنجره فرصت جمعیت، بسیار مهم است، در مورد قانون جوانی جمعیت و نحوه اجرای آن در وزارت صمت، یادآور شد: پس از ابلاغ این قانون، در همه دوران برگزاری قرعه‌کشی، خودروسازان ۵۰ درصد ظرفیت خود را به طرح جوانی جمعیت اختصاص می‌دادند و خانواده‌هایی که شرایط و معیارهای لازم این طرح داشتند، در صف معمول قرار نمی‌گرفتند.

وی در مورد اینکه طبق گزارش‌ها، ظرفیت کمتر و زمان انتظار بیشتری برای مادران جهت دریافت نوبت وجود داشت، این‌گونه توضیح داد: در سال گذشته توانستیم از رکورد در تولید خودرو عبور کنیم و میزان عرضه‌ها، بسیار بالاتر بود. در گذشته و به مدت ۴ سال (پس از تحریم‌ها در سال ۱۳۹۷) تولید خودرو در ایران به نصف کاهش پیدا کرده بود و از این میزان هم نیمی از خودروها در انبار و پارکینگ خودروسازان قرار داشت.

مدیرکل دفتر صنایع خودرویی وزارت صمت با بیان آنکه در آن مقطع زمانی عرضه خودروها به شکل قطره‌چکانی صورت می‌پذیرفت، تاکید کرد: در آن زمان وقتی ۱۰ هزار خودرو توسط یک خودروساز عرضه می‌شد، با توجه به درخواست یک میلیونی، اختصاص ۵ هزار خودرو به طرح جوانی کمتر به چشم می‌آمد که این یک سمت ماجرا بود.

شفاف‌سازی عرضه خودرو برای کنترل تلاطم قیمت خودرو

وی با بیان اینکه در سال ۱۴۰۱ توانستیم تعداد یک میلیون و ۳۰۰ خودرو تولید کرده و پس از ۴ سال به بالای تولید یک میلیون خودرو در سال دست یابیم، خاطرنشان کرد: در آن زمان نیاز به اقدام دیگری برای کنترل تلاطم قیمت خودرو وجود داشت و آن هم شفاف‌سازی عرضه خودرو بود؛ فرصتی که از طریق سامانه یکپارچه به دست آمد. از طریق این سامانه، شفاف‌سازی عرضه خودرو در دستور کار وزارت صمت قرار گرفت و امکان نظارت دقیق به فرآیند عرضه خودروسازان ایجاد شد.

اختصاص ۸۲۰ هزار خودرو به طرح جوانی جمعیت

توکلی لاهیجانی با اشاره به اینکه از زمان آغاز به کار سامانه یکپارچه، می‌توان نسبت به میزان عرضه هر خودروساز و تخصیص تعداد عرضه خودرو به طرح جوانی جمعیت، پایش مشخصی انجام داد، تصریح کرد: تاکنون ۸۲۰ هزار خودرو به طرح جوانی جمعیت اختصاص پیدا کرده است.

وی در خصوص این ابهام که برخی از خودروسازان کمتر از ۵۰ درصد از تولید و عرضه خود را به طرح جوانی جمعیت اختصاص می‌دادند، افزود: وقتی در مورد یک محصول صف وجود دارد و مزیت و فرصتی برای جامعه ایجاد می‌شود، اغلب جامعه که مشمول قانون جوانی می‌شدند، خودروی پژو پارس که اختلاف قیمت بین کارخانه و بازار دارد، را ثبت‌نام می‌کردند. به طور مثال از ۳ میلیون متقاضی ثبت‌نام در هر دوره‌های مختلف برای خودروسازی ایران‌خودرو، ۲ میلیون نفر همین خودرو را ثبت‌نام کردند تا سود بیشتری ببرد. پس از ۵۰ درصد کل ظرفیت تولید، یعنی ۳۰۰ هزار خودرو پژو پارس در سال، ۱۵۰ نفر از متقاضیان می‌توانستند این خودرو را دریافت کنند. در نهایت شرکت‌های خصوصی که تفاوت قیمت کمتری بین قیمت محصولاتشان در کارخانه و بازار وجود داشت، طرح جوانی آنها عملاً خالی و بدون پاسخ باقی می‌ماند.

مدیرکل دفتر صنایع خودرویی وزارت صمت در پاسخ به این پرسش که از ابتدای اجرای قانون جوانی جمعیت، چه میزان تقاضا برای طرح جوانی وجود داشت؟ اظهار کرد: برای پاسخ دادن به این پرسش باید به دو فاز قبل و بعد از راه‌اندازی سامانه یکپارچه نوبت‌دهی عرضه خودرو اشاره کرد.