بازار سهام طی نیمه ابتدایی سال جاری، فراز و نشیب بسیاری را تجربه کرد. روزهای طلایی نیمه اول بهار و در ادامه، روند صعودی بازار که از میانه اردیبهشت‌ماه قطع شد، سپس روند نزولی تندوتیز بازار که طی 73 روز کاری 23.94 درصد معادل بیش از 610 هزار واحد از ارتفاع شاخص کل را کاست، تا روز‌های رکودی شهریورماه، همه و همه در 6 ماهه نخست امسال روزهای تلخ و شیرینی را برای سهامداران رقم زد.

بازدهی مثبت شاخص کل بورس در نیمه نخست سال

در تصویر بالا، بازدهی شاخص کل به تفکیک ماه‌های بهار و تابستان آورده شده است. آن‌طور که مشخص است تنها در فروردین و شهریور، بازدهی مثبت در بعد ماهانه تجربه شده و در سایر ماه‌ها شاخص کل کار را با کسب بازدهی منفی به پایان رسانده است.

با این حال، بازدهی دماسنج اصلی تالار شیشه‌ای در پایان 6 ماهه نخست سال 8.2 درصد بوده است.

جهش ۲۳ درصدی شاخص هم‌وزن

همین حال، اوضاع در شاخص هم‌وزن که نشان‌دهنده روند عمومی قیمت شرکت‌های کوچک و متوسط بازار است نیز باب میل سهامداران پیش رفت. به طوری که بازدهی این نماگر تالار شیشه‌ای در پایان بهار و تابستان امسال بیش از 23 درصد بوده است. این موضوع نشان می‌دهد، اهالی بازار سرمایه اقبال بیشتری به سهام متوسط و کوچک بازار سرمایه، نسبت به سهام شاخص‌ساز نشان داده‌اند.

حجم و ارزش معاملات خرد

میانگین حجم و ارزش معاملات خرد نیز الگوی حرکتی نماگرهای تالار شیشه‌ای را تکرار کرده است. شاخص ارزش معاملات تا نیمه اردیبهشت سیر صعودی پیش گرفته بود و در پایان هفته دوم این ماه به قله 21 هزار و 121 میلیارد تومانی به‌عنوان میانگین ارزش معاملات هفته رسید.

ارزش معاملات 6 ماهه اول

باشروع ریزش بازار از 17 اردیبهشت اما این رقم پله پله کاهش یافت تا در هفته پایانی مرداد به میانگین سه هزار و 570 میلیارد تومانی رسید. بازگشت بازار با خبردرمانی، شوک مثبتی به حجم و ارزش معاملات داد و هفته اول شهریور، همزمان با رشد شاخص کل، این دو فاکتور ارزیابی جریان دادوستدهای بازار سرمایه رشدی دو برابری را تجربه کرد.

با این وجود پس از فروکش کردن هیجان اخبار مثبت، ارزش معاملات به طور متوالی در چهار هفته شهریورماه سیر نزولی پیش گرفت.

روند مستقل بورس از بازارهای موازی

بررسی رفتار بازار سهام نشان از رالی‌های صعودی و نزولی متعددی طی مدت یادشده می‌دهد. در ابتدای سال سنتیمنت مثبت بازار، تنور معاملات را داغ نگه داشته بود. فصل سرد بورس اما خیلی زود، با خبر افزایش نرخ خوراک پالایشی‌ها آغاز شد. اصلاحی که بیش از 100 روز طول کشید و سرانجام با خبر اصلاح نرخ خوراک و ثبات فرمول آن برای 5 سال آینده در کنار افزایش نرخ تسعیر ارز در محاسبه قیمت پایه محصولات پتروشیمی و پالایشی در بورس کالا توانست فرش قرمز بازگشت بازار را پهن کند.

با این حال روزهای پایانی شهریور برخلاف انتظارات برای آغاز موج بعدی رالی صعودی، کم‌جان و بی‌رمق سپری شد تا اهالی بازار سرمایه چشم به راه پاییز بمانند.

با این حال، بررسی بازارهای موازی نشان می‌دهد در حالی قیمت طلا و سکه با کمترین فاصله از قیمت دلار و به پیروی از این بازار حرکت کرده است که بورس بی‌اعتنا به بازارهای موازی، راه خود را رفته و صعود و نزول‌های خود را تجربه کرده است. این در حالی است که پیشتر گفته می‌شد، نوسانات قیمت دلار به بورس روند می‌دهد اما به نظر می‌رسد از زمانی که قیمت دلار روزها را با کمترین نوسان به سر می‌برد و اوج و حضیض ویژه‌ای را تجربه نمی‌کند، بازار سهام نیز نسبت به آن بی‌اعتنا شده است.

روند بازارهای موازی در نیمه نخست سال 1402

همان‌گونه که در نمودار بالا (روند بازارهای موازی در نیمه نخست سال 1402) مشخص است، شاخص کل بورس بی آنکه توجهی به روند قیمت در بازارهای دلار و سپس طلا و سکه داشته باشد، مسیر خود را رفته و روندی متفاوت را تجربه کرده است.

به این ترتیب در حالی که قیمت دلار در پایان 6 ماهه نخست سال، بازدهی منفی 4.6 درصدی را ثبت کرده است، شاخص کل بورس، بازدهی مثبت 8.2 درصدی داشته است. بر همین اساس می‌توان گفت، نیمه نخست سال، یک هیچ به نفع بورس تمام شد!