باتوجه‌به افزایش میزان قاچاق پوشاک، موضوع مقابله با برندهای محرز قاچاق پوشاک در سال 1395 مطرح شد و بنا بر اعلام مقامات صنفی، ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز در سال 1397 طرح برخورد با برندهای محرز را به‌خوبی پیش برد؛ اما فعالان بازار پوشاک معتقدند که پس از آن از این تاریخ و از سال 1398 طرح‌‎های مبارزه با قاچاق پوشاک به‌صورت پراکنده و در بازه‌های زمانی کوتاه‌مدت اجرا شده است.

از طرف دیگر، تولیدکنندگان قانونی و شناسنامه­دار معتقدند که با همه کالاهای قاچاق بدون شناسه و کالاهای محرز باید برخورد صورت گیرد؛ اما ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز این نوع برخورد را تا زمانی که از قاچاق بودن کالا مطمئن نشود نمی‌پذیرد؛ درصورتی‌که بر اساس ماده 13 قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز، معیار شناسایی کالای قاچاق، استعلام شناسه است و کالاهای بدون شناسه در بازار قاچاق شناخته می‌شوند و دستگاه‌های ذی‌صلاح نیز، باید طبق قانون اقدام کند.

اما متأسفانه تاکنون ضوابط اختصاصی گروه کالایی پوشاک تکمیل و ارائه نشده و همچنین با بهانه‌های مختلف برخورد با عرضه پوشاک قاچاق با تأخیر چند ساله مواجه شده است. بااین‌وجود، برای آگاه‌سازی مردم و اصناف نسبت به برندهای تجاری قاچاق، فهرست جدیدی از نشان‌های تجاری موجود در بازار که قاچاق هستند منتشر شده است.

باوجوداینکه ارائه فهرست برند‌های قاچاق می‌تواند از بهانه‌تراشی برخی متخلفان برای عرضه کالا‌های قاچاق جلوگیری کند اما نمی‌تواند آن را به‌عنوان یک اقدام مؤثر برای کاهش قاچاق پوشاک شناسایی کرد.

بی‌توجهی به بازیگران اصلی قاچاق پوشاک در ایران

در همین زمینه، مجید افتخاری، عضو هیئت‌مدیره اتحادیه تولیدکنندگان و فروشندگان پوشاک در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، پیرامون فهرست جدید منتشر شده برندهای پوشاک‌ قاچاق محرز گفت: اسامی اغلب برندهایی که در مورد آنها بیشترین ابهام و چالش وجود دارد و به‌نوعی بازیگران اصلی صحنه قاچاق پوشاک در کشور هستند در این لیست آورده نشده درحالی‌که برخی از اسامی این فهرست هیچگاه در بازار ایران فعالیت نداشته‌اند.

افتخاری با بیان اینکه به‌روزرسانی فهرست برند‌های تجاری خارجی رایج پوشاک، هیچ خروجی در راستای جلوگیری از قاچاق آنها ندارد، عنوان کرد: این فهرست ویرایش شده لیست برندهای پوشاک‌ قاچاق محرز سال 1400 است و بیشتر برندهای موجود در این فهرست بروز شده، مربوط به نشان‌هایی است که یا تاریخ نمایندگی آنها در ایران به پایان رسیده است یا آنها نقش پررنگی در قاچاق پوشاک ندارند یا حتی به‌طورکلی برخی از اسامی هیچگاه در بازار ایران فعالیت نمی‌کردند.

وی با اشاره به فهرست قبلی برندهای پوشاک‌ قاچاق محرز تصریح کرد: باتوجه‌به اینکه نام برخی از برندهای اصلی قاچاق پوشاک در فهرست مذکور نبود، اتحادیه تولیدکنندگان و فروشندگان پوشاک به ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز اصلاحیه‌ای دراین‌رابطه ارسال کرد؛ اما اقدامات لازم برای اصلاح فهرست قبلی انجام داده نشد.

این عضو هیئت‌مدیره اتحادیه تولیدکنندگان و فروشندگان پوشاک در پاسخ به این پرسش که چه کسی فهرست جدید برندهای تجاری را داده است، بیان کرد: به گفته ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز این مسئله ارتباطی با آنها ندارد و به عبارتی آنها متولی جمع‌آوری تابلوهای برندهای قاچاق پوشاک نیستند به‌طورکلی هر چند وقت یکبار فهرستی جدید از اسامی نشان‌های تجاری خارجی محرز قاچاق اعلام می‌شود؛ اما متأسفانه هیچ خروجی مشخصی ندارد.

افتخاری با اشاره به اینکه در پایان سال 98 تمام مجوزهای فعالیت برندهای خارجی پوشاک در داخل کشور به پایان رسیده، بیان کرد: اما برخی از این برندها کماکان به شکل‌های مختلف در حال فعالیت در بازار ایران هستند به طور مثال برخی از آنها به اسم تولید داخل فعالیت می‌کنند درحالی‌که تنها درصد جزئی از محصول در داخل کشور تولید می‌شود.

مبارزه با قاچاق پوشاک رها شده است

وی با انتقاد از اینکه روزانه سهم قاچاق بازار به طرز عجیب در حال افزایش است، عنوان کرد: بخشی از قاچاق پوشاک در اختیار برندها و بخشی دیگر به ورود پوشاک از کشورهای مختلف مربوط می‌شود. محدودیت‌های دوران کرونا میزان قاچاق را کاهشی کرده بود؛ ولی در حال حاضر به طرز وحشتناکی کالا از چین وارد کشور می‌شود همچنین ورود کالا از کشورهای بنگلادش و ترکیه و غیره سهم تولید داخلی پوشاک را کاهش داده و به‌طورکلی می‌توان گفت روند مبارزه با قاچاق کالا در این حوزه رها شده است.

ورود گسترده کالای استوک و دست‌دوم به بازار پوشاک

این عضو هیئت‌مدیره اتحادیه تولیدکنندگان و فروشندگان پوشاک در خصوص وضعیت قاچاق پوشاک در کشور تصریح کرد: میزان قاچاق مطرح شده توسط وزارت صمت بالای 3 میلیارد دلار است؛ ولی فعالان این حوزه معتقدند رقم قاچاق پوشاک بالاتر از این مقدار است این در حالی است که ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز رقم پایین‌تری را برای قاچاق پوشاک متصور است به عبارتی آمارهای ارائه شده از وضعیت قاچاق پوشاک با یکدیگر مغایرت دارند.

افتخاری با بیان اینکه کالای استوک و دست‌دوم بخش قابل‌توجهی از واردات پوشاک را به خود اختصاص داده است، تشریح کرد: ارزش قیمتی کالای دست‌دوم به‌مراتب از ارزش واقعی آنها پایین‌تر است به همین دلیل می‌توان گفت محاسبه میزان قاچاق پوشاک بر اساس روش شکاف عرضه و تقاضا معنا و مفهوم سابق را ندارد.