تامین مواد اولیه یکی از چالش‌‌‌های اصلی فعالان صنعت آلومینیوم است. این صنعت انرژی‌‌‌بر و استراتژیک در حالی به تامین پایدار مواد اولیه برای تولید نیازمند است که به دلیل دست‌‌‌اندازهایی که در مسیر تامین مواد اولیه وجود دارد، متحمل خسارت و هزینه‌‌‌های زیادی شده است. براساس هدفگذاری صورت‌گرفته، تولید سالانه ۱.۵میلیون تن آلومینیوم تا سال ۱۴۰۴ یکی از برنامه‌‌‌های توسعه‌‌‌ای این صنعت است، این در حالی است که آمارها نشان می‌دهد میزان تولید با هدفگذاری تناسبی ندارد.
رئیس سندیکای آلومینیوم با اشاره به مشکلات مربوط به تامین مواد اولیه صنایع پاییندستی معتقد است عرضه مواد اولیه تولید آلومینیوم از سوی صنایع بالادستی در بورس‌کالا به صورت محدود و با قیمت بالا صورت می‌گیرد و همین موضوع باعث شده است تا این صنعت در تامین مواد اولیه با چالش‌‌‌های جدی روبه‌رو باشد. به گفته هوشنگ گودرزی، صنایع بالادستی کف عرضه در بورس را رعایت نمی‌‌‌کنند و عرضه کم باعث ایجاد رقابت کاذب در بورس و افزایش تصاعدی قیمت‌ها شده است.
وی همچنین قیمت عرضه مواد اولیه در بورس‌کالا را بسیار بالاتر از قیمت‌های جهانی عنوان می‌کند و می‌‌‌گوید: تولیدکننده بالادستی در شرایطی که انرژی سوبسیددار از دولت دریافت کرده و همچنین از ارز نیمایی برای رفع نیازهای خود استفاده کرده و فرصت استفاده از نیروی کار ارزان را داشته است، مواد اولیه موردنیاز صنایع پاییندستی را با قیمت بالا و با دلار ۶۲هزار تومان و به میزانی عرضه می‌کند که کفاف نیاز بازار و تولید را نمی‌‌‌دهد.
به گفته این فعال صنعت آلومینیوم، رعایت نکردن کف عرضه مواد اولیه در بورس باعث شده است تا قیمت آن افزایش زیادی داشته باشد و تولیدکننده به‌ناچار مجبور به تامین نیاز خود از بازار آزاد باشد. این فعال صنعتی می‌‌‌گوید: میزان مواد اولیه خریداری‌شده از سوی تولیدکننده در بورس در بهترین حالت کفاف پنج‌روز تولید را می‌دهد.
رئیس سندیکای آلومینیوم معتقد است اگر مکانیزم عرضه در بورس‌کالا به شیوه‌‌‌ای صحیح صورت بگیرد و کف عرضه از سوی صنایع بالادستی رعایت شود، عرضه در بورس به دلیل شفافیت، دارای مزیت‌‌‌هایی است و می‌‌‌تواند سبب شفاف‌‌‌سازی قیمت شود.
گودرزی ادامه می‌دهد: با وجود این به دلیل اینکه امکان معرفی خریداران بورس وجود ندارد، مشخص نمی‌شود مواد اولیه عرضه‌شده تا چه میزان به دست تولیدکننده و مصرف‌کننده واقعی رسیده است.
وی به شکل‌‌‌گیری فرآیند دلالی در این مسیر اشاره می‌کند و می‌‌‌گوید: بخش زیادی از مواد عرضه‌شده در بورس به جای اینکه به تولیدکننده واقعی برسد، با رانت نصیب دلالان و واسطه‌‌‌ها می‌شود. به گفته او دلالان و واسطه‌‌‌ها همین مواد اولیه خریداری‌شده از بورس را با قیمت بالاتر و چند برابر به تولیدکننده می‌‌‌فروشند، تولیدکننده نیز برای سرپا نگه‌داشتن تولید خود مجبور به تهیه مواد اولیه با نرخ بالاتر از بازارهای جهانی از بازار آزاد است و همین موضوع فرصت رقابت را از تولیدکننده سلب می‌کند.
براساس سند چشم‌‌‌انداز ۱۴۰۴، تولید سالانه آلومینیوم باید به یک‌میلیون و ۵۰۰هزار تن برسد، این در حالی است که هم‌اکنون با تولید سالانه ۷۰۰هزار تن حدود نیمی از اهداف برنامه محقق شده است.
براساس گزارش ایمیدرو، چهار شرکت تولیدکننده شمش آلومینیوم در هفتمین ماه ۱۴۰۲، بیش از ۵۰هزار و ۶۸۴تن شمش آلومینیوم تولید کردند. اما این آمار در مدت مشابه سال گذشته، ۴۹هزار و ۱۸۳تن بود. تولیدکنندگان شمش آلومینیوم همچنین از ابتدای فروردین تا پایان مهر امسال، ۳۶۷هزار و ۹۲تن شمش آلومینیوم تولید کردند که این رقم در مدت مشابه سال گذشته، ۳۶۷هزار و ۲۷۴تن بود. شرکت آلومینای ایران طی هفت‌ماه امسال، ۱۳۶هزار و ۱۱۷تن پودر آلومینا تولید کرد که در مقایسه با رقم مدت مشابه سال گذشته (۱۳۸هزار و ۱۹تن)، حاکی از کاهش حدود ۱.۴درصدی این محصول است. همچنین شرکت آلومینای ایران در مدت مذکور، ۳۲۷هزار و ۸۷۲تن بوکسیت تولید کرد که نسبت به بوکسیت تولیدشده در مدت مشابه سال گذشته (۳۲۳هزار و ۷۹تن)، یک‌درصد رشد نشان می‌دهد.
ماده اولیه صنعت آلومینیوم، آلومیناست که تولید این ماده معدنی نیازمند منابع معدنی مانند بوکسیت است. این در حالی است که سنگ بوکسیت به‌عنوان مهم‌ترین عنصر تولید فلز آلومینیوم به اندازه کافی در کشور وجود ندارد. در حال حاضر نیاز این صنعت در کشور یک‌میلیون و ۴۰۰هزار تن آلومیناست که به گفته فعالان این صنعت از این میزان ۲۵۰هزار تن در کارخانه‌‌‌ای در جاجرم تولید می‌شود. یک‌میلیون و ۱۵۰هزار تن نیز وارد می‌شود. این صنعت علاوه بر تامین ماده اولیه به دلیل ناپایداری در تامین انرژی و قطعی برق نیز دچار چالش شده است؛ چرا که تولید شمش آلومنیوم وابستگی زیادی به برق دارد و قطعی برق در تابستان موجب شد که این صنعت نتواند تولید خود را مطابق با برنامه پیش ببرد.
لینک مطلب:
https://www.eranico.com/fa/content/172835
