روز گذشته محمدرضا فرزین رئیس کل بانک مرکزی ایران از ایجاد نخستین بانک ایرانی در سوریه با هدف افزایش مناسبات مالی و تجاری دو کشور خبر داد. فرزین در دیدار با همتای سوری خود درباره حذف دلار از تجارت دو کشور هم صحبت کرده بود، با این حال تاجران ایرانی می‌گویند ایجاد شعبات بانک‌های ایرانی در دیگر کشورها هیچ‌گاه اسباب آسان‌تر شدن جریان تجارت ایران و شرکای خارجی‌اش را فراهم نیاورده و ایده ایجاد بانک مشترک هم با توجه به نفوذ دلار در تجارت خارجی ایران و کشورهای طرف تجارت این کشور عملی نیست.

علی اصغر زبردست، نائب رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و سوریه در توضیح بیشتر در این باره به ایلنا گفت: موضوع راه‌اندازی بانک مشترک ایران و سوریه پنج سال پیش مطرح و بنا شد بانک‌های مرکزی دو کشور شعبه‌ای برای تبادلات مالی احداث کنند، اما مساله این است که تا چه اندازه می‌توان در این بانک مشترک، تبادلات مالی با دلار انجام داد.

وی افزود: اگر هم قرار است طرفین دلار را در معاملات تجاری دو کشور حذف و با پول‌های ملی معامله کنند، این مساله به وجود می‌آید که در ایران لیره سوریه و در سوریه ریال ایران اعتبار ندارد و نمی‌توان با لیره سوریه در ایران معامله کرد چنان که در سوریه نمی‌توان با ریال ایرانی کالا خرید. مگر اینکه بانک مرکزی ایران تبدیل لیره سوریه به ریال ایران را با قیمت مناسب تضمین کند که البته تاکنون چنین کاری نکرده است.

زبردست تصریح کرد: در حال حاضر تاجران افغانستانی و عراقی هم حاضر به معامله با تجار ایران به واسطه ریال نیستند و دلار مطالبه می‌کنند.

نائب رئیس اتاق ایران و سوریه اظهار کرد: پیش از این موضوع ایجاد بانک مشترک در تجارت ایران با عراق و افغانستان با حذف دلار مطرح شده بود اما تاکنون دستاوردی در این زمینه حاصل نشده است. در سال 1397 صادرات ریالی از ایران به عراق و افغانستان آزاد شد اما از همان سال بیشتر تجاری که در این مسیرها تجارت کردند با بانک مرکزی ایران مشکل پیدا کرده ‌ند و کارت بازرگانی شماری از آنها هنوز تعلیق است. بانک مرکزی هماهنگی کافی با تاجران در این زمینه نداشت.

وی همچنین از فعالیت کنونی شعبات تعدادی از بانک‌های ایرانی در عراق خبر داد و گفت: هیچ یک از این بانک‌ها عملیات دلاری ندارند.

زبردست در نهایت تصریح کرد: ایجاد یک شعبه بانکی دردی از تجار دوا نمی‌کند آنچه اهمیت دارد این است که با ایجاد یک شعبه تا چه اندازه فعل و انفعالات بانکی تسهیل می‌شود؟ همچنین باید دید بانک مرکزی سوریه چه حمایتی می‌تواند در این زمینه از ایران داشته باشد.

این فعال اقتصادی بخش خصوصی در پایان یادآور شد: متاسفانه دولتی‌ها در مذاکرات و نشست‌هایی که با هدف تسهیل تجارت خارجی ایران دارند، هیچ‌گاه از اعضای اتاق بازرگانی مشورت و نظرخواهی نمی‌کنند و حتی آنها را به نشست‌ها دعوت نمی‌کنند تا بخش خصوصی هم پیامدهای مثبت و منفی تصمیماتی که گرفته می‌شود را بررسی کنند، در حالی که این تصمیمات بر کسب و کار خصوصی‌ها تاثیرگذار است.