شتاب در طرح توسعه 5 فاز قدیمی پارس جنوبی به‌منظور افزایش برداشت گاز تا پیش از زمستان، توسعه میادین مشترک نفت و گاز و تامین پایدار سوخت زمستانی مشترکان سه برنامه اولویت دار وزارت نفت تا پایان سالجاری است.

از این رو با توجه به وجود تحریم‌های بین‌المللی، محدودیت‌های منابع مالی و اعتباری، وزارت نفت یک اولویت بندی جدیدی به منظور اجرای پروژه‌های اصلی بخش بالادستی صنعت نفت در دستور کار قرار داده است.

از سوی دیگر از حدود دو سال گذشته تاکنون قراردادهای مختلفی بین مجموعه وزارت نفت و پیمانکاران مختلف صنعت نفت در قالب طرح توسعه میادین مستقلی همچون چنگوله، کوه موند، زاغه، بوشهر، کوه کاکی، لاوان، کیش، فاز سوم دارخوین، فاز دوم توسعه منصوری، توسن، فروز بی، آبان، سومار، بند کرخه و نیروگاه غرب کارون با پیمانکاران داخلی امضا شده است.

آمارهای شرکت ملی نفت ایران حاکی از آن است که ارزش این قرارداد و تفاهم نامه‌ها بیش از 30 میلیارد دلار برآورد می شود، با این وجود هم اکنون یکی از مهمترین چالش‌های پیش روی توسعه میادین مستقل و مشترک نفتی کمبود شدید منابع مالی و اعتباری است.

در حال حاضر وزارت نفت از یک سو باید منابع مالی حاصل از بازپرداخت اصل پول و سود اوراق مشارکت ارزی و ریالی معادل 5 میلیارد دلار فازهای پارس جنوبی را تامین کند و از طرف دیگر فقط برای توسعه میادین مشترک نفت و گاز به حدود 8 تا 10 میلیارد دلار منابع مالی نیاز دارد.

این شرایط موجب شده است که پیمانکاران مختلف صنعت نفت این روزها درخواست‌های متعددی از وزارت نفت و شرکت ملی نفت ایران به منظور دریافت بخشی از منابع مالی و اعتباری را مطالبه کنند.

با افزایش این درخواست های مالی، بیژن زنگنه وزیر نفت در چندین نشست به مطالبات مالی پیمانکاران مختلف پروژه‌های مختلف صنعت نفت پاسخ داده و تاکید کرده است: وزارت نفت در سالجاری تنها منابع مالی طرح‌های اولویت دار همچون 5 فاز قدیمی پارس جنوبی را تامین خواهد کرد.

وزیر نفت همچنین از ساز و کار فعلی واگذاری پروژه‌ها به پیمانکاران مختلف صنعت نفت انتقاد کرده و یادآور شده است: در شرایط فعلی به جای آنکه وزارت نفت وابسته به منابع مالی، عملیاتی و اجرایی پیمانکاران باشد این پیمانکاران هستند که به وزارت نفت به شدت وابسته شده اند.

این عضو کابینه دولت یازدهم این وابستگی پیمانکاران آنهم در شرایط تحریم را یکی از مشکلات اجرای پروژه‌های نفت و گاز عنوان کرده و تاکید می‌کند: پیمانکارانی که در مناقصات طرح توسعه میادین نفت و گاز وسایر پروژه‌های صنعت نفت حضور می‌یابند ابتدا باید منابع مالی در اختیار داشته باشند و سپس قرارداد با نفت امضا کنند.

زنگنه با تاکید بر اینکه چنانچه پیمانکاران منابع مالی و اعتباری کافی داشته باشند دیگر وابسته به وزارت نفت نخواهند بود و این نفت است که به پشتوانه مالی، عملیاتی و اجرایی پیمانکاران وابسته می‌شود، بیان کرده است: در این شرایط وزارت نفت هم کمتر می‌تواند در امور داخلی پیمانکاران نفت و گاز دخل و تصرف داشته باشد و پیمانکاران هم از استقلال کاری بالاتری برخوردار خواهند شد.

در طول چند ماه گذشته تاکنون طرح توسعه برخی از میادین مستقل نفتی همچون خشت، ساخت کارخانه ایران ال.ان.جی و تعدادی از پروژه‌های جانبی صنعت نفت به دلیل کمبود منابع مالی متوقف شده است.