یکی از معضلات بخش کشاورزی مساله کمبود و بیش‌بود محصولات است تجربه‌ای که هر سال تکرار می‌شود. در سالی با کمبود پیاز رو به رو می‌شویم و آن را با طلا قیاس می‌کنند در حالی که گوجه فرنگی زیاد شده و صفی طولانی از کامیون‌های پر از گوجه فرنگی جلوی کارخانه‌های رب گوجه فرنگی ایجاد شده با گلایه‌هایی از عدم خرید و راه افتادن شیرابه‌ای از قسمت بار کامیون‌ها که حکایت از خراب شدن محصولات دارد. تا هنگامی که مرکزی برای رصد و پایش و البته مدیریت داده در بخش نیاز و میزان کشت وجود نداشته باشد و البته جای خالی ترویج، سبب می‌شود تا کشاورزان با برآورد سرانگشتی خود، سال آینده پیاز بکارند و نیاز به گوجه فرنگی به فراموشی سپرده شود.

امسال این داستان برای سیب زمینی تکرار شده است. رئیس پیشین اتحادیه بارفروشان تهران گفت، کشت محصولات بدون برنامه انجام می‌شود و این منجر به آسیب‌هایی به تولید و تحمیل زیان مالی به اقتصاد کشور شده است؛ به عنوان مثال امسال با کمبود تولید گوجه فرنگی و پیش بود کشت سیب زمینی رو به رو هستیم. با وجود گوشزد کمبود کشت گوجه فرنگی، صادرات ادامه داشت به طوری که قیمت این محصول پرمصرف به بیش از ۴۵ هزار تومان در هر کیلو رسید؛ در حالی که نرخ آن نباید از ۱۵ هزار تومان بیشتر می‌شد. در ادامه تعرفه صادرات ۵۵ درصد شد.

افزایش تعرفه صادرات برای پیاز هم انجام شد و این محصول با عوارض ۱۰۰ درصدی صادر گردید. در ادامه روز گذشته با توجه به پایداری تولید، تعرفه‌ها کاهش یافت و به ترتیب به ۳۰ و ۴۰ درصد رسید.

یک تکرار تلخ برای سیب زمینی کاران

به گفته رئیس پیشین اتحادیه بارفروشان تهران، امسال بالای ۵.۵ میلیون تن سیب زمینی در کشور تولید شده که مازاد نیاز داخل است. امکان صادرات زیاد وجود ندارد زیرا کشت سیب زمینی در جهان بالا است.

مصطفی دارایی نژاد عنوان می‌کند، قیمت عمده هر کیلو سیب زمینی بین ۷ تا ۸ هزار تومان بوده که هزینه تولید را تأمین نمی‌کند.

اگر این امر مدیریت نشود و مازاد محصولات از کشاورزان خریداری و برای صنایع تبدیلی استفاده نشود سال آینده با کمبود ۵۰ درصدی کشت سیب زمینی و بیش‌بود تولید گوجه فرنگی رو به رو خواهیم بود.

افزایش صادرات سیب زمینی

سید روح اله لطیفی، سخنگوی کمیسیون توسعه تجارت خانه صنعت، معدن و تجارت ایران درباره میزان صادرات ۹ ماهه سیب زمینی به مهر گفت: از ابتدای سال تا پایان آذر ماه، ۱۹۶ میلیون و ۴۲۷ هزار و ۴۱۵ کیلوگرم سیب زمینی به ارزش ۷۲ میلیون و ۱۲۷ هزار و ۵۳۹ دلار به ۱۴ کشور صادر شده است که نسبت به ۹ ماهه سال ۱۴۰۱ با رشد ۱۵۴ درصدی در وزن و ۱۶۹ درصدی در ارزش همراه بوده است.

وی افزود: سال گذشته ۱۰۵ میلیون و ۳۲۳ هزار و ۱۵۸ کیلو گرم سیب زمینی در مدت ۱۲ ماه صادر شد که ارزش آن ۳۹ میلیون و ۹۶۹ هزار و ۱۸۱ دلار بود که در ۹ ماهه فروردین تا پایان آذر ماه ۱۴۰۱، ۷۷ میلیون و ۴۱۳ هزار و ۳۶۷ کیلو گرم به ارزش ۲۶ میلیون و ۸۴۲ هزار و ۹۸۷ دلار صادر شده است.

وی درباره کشورهای هدف تصریح کرد: مقاصد صادراتی سیب زمینی کشور به کشورهای ترکمنستان، افغانستان، عراق، آذربایجان، امارات، پاکستان، کویت، عمان، قطر، سوریه، ازبکستان، قزاقستان، ارمنستان و ترکیه بوده است.

وی افزود: صادرات سیب زمینی در زمستان ۱۴۰۱ در سه ماهه پایانی سال ۳۲ میلیون و ۸۲۲ هزار و ۸۳۸ کیلو گرم به ارزش ۱۳ میلیون و ۱۲۶ هزار و ۱۹۴ دلار به ۱۰ کشور ارمنستان، افغانستان، امارات، ترکمنستان، آذربایجان، عراق، عمان، قطر، کویت و گرجستان صادر شده است که توجه به بازارهای خرید سیب زمینی در زمستان سال قبل می‌تواند در بازار یابی محصول سیب زمینی در سه ماه پایانی سال ۱۴۰۲ نیز تعیین کننده مسیر باشد.