در پی ابلاغ مجوز پلاک‌گذاری ملی خودرو‌های مناطق آزاد و فراهم شدن امکان واردات خودرو به سرزمین اصلی و مناطق آزاد و تبدیل آن به پلاک ملی، در این گزارش قصد داریم که به موضوع واردات خودرو به کشور از طریق مناطق آزاد با پلاک ملی بپردازیم.

دولت سیزدهم سال گذشته مصوبه‌ای در رابطه با پلاک‌گذاری خودرو‌های منطقه آزاد با هدف وارد شدن خودرو‌های خارجی موجود در مناطق آزاد به بازار خودرو کشور ارائه کرد، اما این امر، با ایرادات هیات تطبیق مصوبات مجلس به این مصوبه، محقق و اجرایی نشد و بدین ترتیب شماره‌گذاری خودرو‌های مناطق آزاد از دستور کار دولت خارج شد و اواخر فروردین ماه امسال، سخنگوی دولت این موضوع را رسماً اعلام کرد.

پس از گذشت حدود ٩ ماه، محمد مخبر- معاون اول رئیس جمهور- موضوع "آزادسازی پلاک‌گذاری ملی خودرو‌های مناطق آزاد" را به وزارتخانه‌های صمت و اقتصاد، سازمان ملی استاندارد ایران، دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد تجاری و دیگر نهاد‌های ذیربط را ابلاغ کرد که بر اساس آن مجوز پلاک‌گذاری ملی خودرو‌های مناطق آزاد صادر شده است.

روز گذشته نیز دبیر شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی ضمن اشاره به مصوبه واردات خودرو‌ها به کشور، خاطرنشان کرد: در حال حاضر امکان واردات خودرو‌های پلاک مناطق آزاد به سرزمین اصلی با پرداخت عوارض قانونی فراهم شده و این خودرو‌ها می‌توانند به پلاک ملی تبدیل شوند.

عبدالملکی با بیان اینکه موضوع خودرو در مناطق آزاد به دو بخش واردات خودرو‌های پلاک منطقه آزاد به سرزمین اصلی و واردات خودرو‌های نو به مناطق آزاد تقسیم بندی می‌شود، گفت: در بحث دوم که مربوط به واردات خودرو‌های نو به مناطق آزاد است، از حدود دو هفته گذشته، هیات وزیران مصوبه مربوطه را ابلاغ کرده و بر این اساس، خودرو‌های برقی و هیبریدی تا سقف ۴۰ هزار دلار می‌توانند به مناطق آزاد وارد شوند؛ همچنین خودرو‌های احتراقی به ازای هر یک خودرویی که از منطقه آزاد به سرزمین اصلی وارد می‌شود، اجازه واردات یک خودرو به منطقه آزاد با سقف ۲۰ هزار دلار بر اساس مصوبه هیئت وزیران داده شده است.

گفتنی است که طی روز‌های اخیر، نمایندگان مجلس نیز پلاک‌گذاری ملی خودرو‌های مناطق آزاد را اقدامی مثبت توصیف کرده و معتقدند که با این اقدام بالغ بر حدود ۵۰ هزار دستگاه خودرو موجود در این مناطق وارد سرزمین اصلی می‌شود که می‌تواند تاثیر به‌سزایی در ایجاد تعادل عرضه و تقاضا شود و بخشی از ناترازی تولید و تقاضا را جبران کند.

برخی هم معتقد که این خودرو‌ها از استاندارد‌های مناسبی برخوردار هستند، بنابراین با اجرایی شدن پلاک ملی برای این خودروها، اتفاقات خوبی در حوزه محیط زیست نیز رقم خواهد خورد و منجر به کاهش مصرف سوخت می‌شود. ضمن اینکه پلاک‌گذاری ملی خودرو‌های مناطق آزاد قطعا تاثیری در تعدیل قیمت خودرو در بازار آزاد خودرو خواهد شد.

تخصیص پلاک ملی به خودرو‌های مجاز به تردد تا پیش از ابلاغ آیین‌نامه نیز بلامانع است

در حالیکه برای برخی این سوال پیش آمده که تکلیف پلاک خودرو‌هایی که پیش از ابلاغیه اخیر، مجاز به تردد با پلاک مناطق آزاد در همین مناطق بودند، چه خواهد شد و آن‌ها نیز می‌توانند پلاک ملی دریافت کنند، لازم به تاکید است که طبق آنچه که در آیین‌نامه اجرایی بند ث تبصره ۷ ماده واحده قانون بودجه سال ۱۴۰۲ کل کشور تصویب شده، شماره‌گذاری ملی و واردات به سرزمین اصلی برای خودرو‌هایی که تا پیش از ابلاغ این آیین‌نامه، مجاز به تردد در مناطق آزاد تجاری-صنعتی و ویژه اقتصادی بوده‌اند، مجاز اعلام شده است.

بر این اساس از این پس این امکان وجود دارد که خودرو‌های وارد شده از طریق مناطق آزاد و مناطق ویژه اقتصادی می‌توانند پلاک ملی دریافت کنند. در ادامه به روند فرآیند تبدیل پلاک آزاد به پلاک ملی خواهیم پرداخت.

در وهله اول باید گفت از گذشته، مرسوم بوده که در مناطق آزاد و مناطق ویژه اقتصادی، خودرو‌هایی با پلاک آزاد به صورت قانونی، مجاز به تردد باشند، اما با وجود این حق قانونی، پلاک آزاد همواره مورد انتقاد واقع می‌شود و دلیل آن عدم توانایی پیگیری قانونی، عدم پردازش و پرداخت مالیات و... برای این خودرو‌ها مطرح شد؛ براین اساس راه‌حل این مشکل را تبدیل پلاک آزاد به پلاک ملی برشمرده‌اند.

به طور کلی، پلاک آزاد به این معناست که این خودرو‌ها با این پلاک می‌توانند در مناطق مشخصی از کشور، بدون اینکه نیاز به پرداخت هزینه‌های مربوط به تغییر پلاک، بیمه و مالیات داشته باشد، تردد داشته باشند؛ البته این تردد فقط مختص همان منطقه (همچون تردد در جزیره کیش) است و تردد خارج از محدوده مشخص، ممنوع است.

برای تبدیل پلاک آزاد خودرو به پلاک ملی، نیاز به طی فرآیند‌ها و روندی قانونی است؛ همچون روند کلی تعویض پلاک در کشور، برای تبدیل پلاک آزاد به پلاک ملی نیز بایستی در گام نخست، به سامانه راهور (سامانه اینترنتی پلاک) مراجعه کرده و برای ثبت درخواست به صورت آنلاین اقدام و فرم مربوطه را تکمیل کنند؛ در این فرم اطلاعاتی همچون اطلاعات شخصی مالک خودرو، شماره پلاک فعلی خودرو و... است.

پس از تکمیل فرم، متقاضی بایستی هزینه تعویض پلاک را بر اساس قوانین و مقررات، پرداخت کند و نوبت مراجعه به مراکز تعویض پلاک را دریافت کند و در موعد مقرر انتخابی، به همراه مدارک مورد نیاز نظیر مدارک شناسایی مالک خودرو، مدارک مالکیت خودرو و فرم بازدید فنی خودرو که بایستی از از دفاتر تعیین شده، اخذ شود، به مرکز تعویض پلاک مراجعه کند.

پس از تایید مدارک و اطلاعات تعویض پلاک، مرکز پلاک‌دهی، پلاک جدید را برای شما صادر خواهد کرد.

مدت زمان صدور پلاک ملی جدید، ممکن است بسته به شرایط محلی و مقررات اداره‌ی پلاک‌های ویژه متفاوت باشد.

برخی کارشناسان معتقدند که به دلیل بالا بودن قیمت پلاک آزاد در بازار و عدم پردازش هزینه‌های مربوط به آن، تبدیل پلاک آزاد به پلاک ملی، تاثیر مستقیمی بر درآمد دولت خواهد داشت، ضمن اینکه خودرو‌های با پلاک ملی مجبور به پرداخت مالیات‌ها از قبیل مالیات بر ارزش افزوده، عوارض بر ارزش خودرو، مالیات بر درآمد، بیمه بدنه و… خواهند شد و در مجموع برای کشور می‌تواند باعث افزایش درآمد و البته قانونمندی همه خودرو‌ها شود. این اقدام از یک سو افزایش درآمد مالی دولت را در پی دارد و از سوی دیگر، صاحبان خودرو به راحتی می‌توانند از مزایای آن بهره‌مند شوند.