طبق اعلام پایگاه خبری بازار سرمایه ایران (سنا)، در ادامه تصمیمات اتخاذ شده از سوی مسوولان در راستای بهبود وضعیت بازار، شرکت بورس تهران اقداماتی را در سال ۱۴۰۲ در راستای کاهش نوسانات شاخص بورس در دستور کار قرار داد و همه تلاش خود را برای کاهش ضرر و زیان سهامداران در این بازار به کار گرفت.

همچنین شرکت بورس تهران به منظور تداوم حمایت‌های خود از این بازار برنامه‌های جدیدی را برای سال ۱۴۰۳ در دستور کار خود قرار داده است که محمود گودرزی، مدیرعامل شرکت بورس تهران در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری بازار سرمایه ایران (سنا)، به پاره‌ای از توضیحات درخصوص جزییات برنامه‌های پیش‌رو پرداخته است که در ادامه آن را می‌خوانید.

برنامه‌های بورس تهران برای پذیرش و عرضه اولیه شرکت‌ها و ابزار‌های مالی در سال ۱۴۰۳ چیست؟

به‌عنوان بخشی از استراتژی توسعه مستمر بورس تهران و افزایش تعداد شرکت‌ها و ابزار‌های قابل معامله در آن، هم اکنون تعداد قابل‌توجهی از شرکت‌ها آماده عرضه به بازار در سال ۱۴۰۳ هستند.

این شرکت‌ها طیف وسیعی از صنایع گوناگون را شامل می‌شوند و حضور آن‌ها در بورس تهران تنوع و عمق بیشتری به بازار سرمایه ایران خواهد بخشید.

با توجه به تغییر رویکرد بورس تهران در زمینه پذیرش شرکت‌ها و توجه بیشتر آن به شرکت‌های کوچک و متوسط، انتظار می‌رود تعداد عرضه‌های اولیه در سال ۱۴۰۳ به بیش از ۱۵ شرکت برسد.

بورس تهران در راستای تسریع و بهبود فرآیند پذیرش شرکت‌ها اقدام به اصلاح، تجمیع، تطبیق و یا حذف فرم‌ها، مدارک و مستندات پذیرش کرده است که این اقدام باعث شده تا بورس تهران بتواند درخواست پذیرش شرکت‌های بیشتری را مورد بررسی قرار دهد.

بورس تهران در سال ۱۴۰۲ اقدام به پذیرش بیش از ۲۰ شرکت کرده است که عرضه اولیه پنج شرکت شامل پرداخت الکترونیک پاسارگاد (پی‌پاد)، گروه مالی شهر (شهر)، تأمین سرمایه کاردان (تکاردان)، گروه مالی داتام (داتام) و گسترش سوخت سبز زاگرس (شگستر) انجام شده است.

یکی از مهمترین عرضه‌های اولیه بورس تهران که برای نخستین بار در بازار سرمایه ایران اتفاق افتاد، عرضه اولیه سهام یک شرکت پروژه (سهامی عام) تحت عنوان شرکت گسترش سوخت سبز زاگرس با نماد شگستر است که این مهم با راه‌اندازی بازار سرمایه‌گذاری حرفه‌ای در بورس تهران میسر شد.

همچنین شرکت‌ها با حداقل ۱۰۰ میلیارد تومان سود می‌توانند وارد بورس تهران شوند.

پذیرش این شرکت، گام مهمی در راستای حمایت از شرایط زیست محیطی کشور است.

برنامه بورس تهران برای توسعه ابزار‌ها و محصولات مالی چیست؟

بورس تهران در سال ۱۴۰۲ اقدام به اصلاح دستورالعمل و رویه‌های پذیرش کرده است تا از این طریق بتواند مقدمات پذیرش شرکت‌ها از طیف‌های مختلف و امکان راه‌اندازی محصولات مالی جدید در بورس را فراهم کند.

یکی از اصلاحات مهم صورت گرفته در دستورالعمل پذیرش، فراهم کردن شرایط لازم برای پذیرش سهام شرکت‌های نوپا و فعال در حوزه اقتصاد دیجیتال است.

با توجه به اهمیت روزافزون فناوری‌های نوین و نقش شرکت‌های دانش بنیان در رشد و توسعه اقتصادی، بورس تهران با فراهم کردن شرایط لازم برای پذیرش این شرکت‌ها در بورس، توجه ویژه‌ای به حمایت از شرکت‌های فعال در حوزه‌های دانش بنیان و اقتصاد دیجیتال داشته و امکان بهره‌گیری آن‌ها از پتانسیل‌های بازار سرمایه را فراهم کرده است.

از دیگر اصلاحات انجام شده در دستورالعمل پذیرش بورس تهران، تعیین شرایط لازم برای درج اوراق در بازار سرمایه‌گذاری حرفه‌ای است.

بورس تهران با راه‌اندازی بازار سرمایه‌گذاری حرفه‌ای امکان حضور طیف گسترده‌تری از ابزار‌ها و محصولات مالی شامل سهام شرکت‌های پروژه، صندوق‌های سرمایه‌گذاری خصوصی (PE)، صندوق‌های جسورانه (VC) و صندوق‌های پوشش ریسک را فراهم کرده و اکنون پذیرای نخستین شرکت پروژه در بازار سرمایه ایران است.

بورس تهران چه اقداماتی را برای توسعه بازار مشتقه در دستور کار قرار داده است؟

بورس تهران اکنون دارای ابزار‌های مالی متنوعی است که می‌توان به ابزار‌های مالی از قبیل سهام، حق‌تقدم، صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل‌معامله در بورس (ETF) از نوع سهامی، مختلط و با درآمد ثابت، انواع صکوک (اوراق اجاره، مرابحه، منفعت و ...) و ابزار‌های مشتقه (قرارداد‌های آتی، اختیار معامله و اختیار فروش تبعی) اشاره کرد.

نگاهی به حجم و ارزش معاملات ابزار‌های مالی در بورس تهران نشان می‌دهد که این ابزار‌ها در بورس تهران مورد استقبال سرمایه‌گذاران قرار گرفته و حجم و ارزش معاملات آن‌ها در سال ۱۴۰۲ نسبت به سال ۱۴۰۱ افزایش چشمگیری داشته‌اند.

به عنوان مثال حجم و ارزش معاملات قرارداد‌های اختیار معامله در سال ۱۴۰۲ نسبت به سال ۱۴۰۱ به ترتیب حدود ۳۲۵ و ۲۱۰ درصد رشد داشته‌اند.

همچنین بازار اختیار فروش تبعی از جمله بازار‌های مورد توجه سرمایه‌گذاران بوده به طوری که ارزش معاملات در این بازار در سال ۱۴۰۲ نسبت به سال ۱۴۰۱ حدود ۶۰۰ درصد رشد داشته است.

ارزش معاملات در سایر بازار‌های بورس تهران نیز با افزایش همراه بوده است به طوری که ارزش معاملات در بازار صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل‌معامله در بورس و اوراق صکوک اسلامی در سال ۱۴۰۲ نسبت به سال ۱۴۰۱ به ترتیب ۵۳ و ۱۲ درصد رشد داشته است.

بورس تهران به منظور تنوع‌بخشی در پرتفوی سرمایه‌گذاران، همواره در تلاش برای راه‌اندازی و طراحی ابزار‌های مالی جدید بوده است به طوری که با ایجاد زیرساخت‌ها و راه‌اندازی معاملات قرارداد‌های آتی تک سهم و همچنین راه‌اندازی معاملات قرارداد‌های آتی و اختیار معامله مبتنی بر ETF ها، گام مهمی در راستای تنوع‌بخشی به ابزار‌های معاملاتی موجود در بازار برداشته است.

از دیگر اقدامات بورس تهران در سال ۱۴۰۲ در زمینه بهره‌گیری از ابزار‌های نوین مالی، می‌توان به تدوین و تصویب مدل پیاده‌سازی سه استراتژی معاملاتی توسط نرم‌افزار‌های آنلاین (OMS)، همکاری با پنج مجموعه نرم‌افزاری جدید جهت توسعه نرم‌افزار‌های آنلاین، تدوین رویه بازارگردانی در بازار آتی، ایجاد دیده‌بان بازار اختیار معامله در سایت TSETMC و فراهم کردن الزامات معاملات صندوق‌های جدید بخشی اشاره کرد.

مهمترین اقدامات تأثیرگذار بورس تهران در سال ۱۴۰۲ را چه می‌دانید؟

در حوزه تحول دیجیتال بورس تهران در سال ۱۴۰۲ در حال طراحی و پیاده‌سازی برخی سامانه‌های الکترونیکی است که می‌توان به سامانه نظارت بر ناشران، سامانه یکپارچه بورس اوراق بهادار تهران (سیبا)، سامانه جامع نظارت بر کارگزاران، سامانه رصد فعالیت بازارگردانی و پایگاه جامع اطلاعات تالار‌های مناطق اشاره کرد.

همچنین بورس تهران در راستای پذیرش شرکت‌های فعال در حوزه اقتصاد دیجیتال نیز اقدام به اصلاح دستورالعمل پذیرش کرده و شرایط لازم برای پذیرش این شرکت‌ها در بورس را فراهم کرده است.

از دیگر اقدامات تأثیرگذار بورس تهران در سال ۱۴۰۲، اصلاح طبقه‌بندی بازار‌ها و تابلو‌های بورس است که متعاقب اصلاح دستورالعمل پذیرش انجام شد.

در این راستا یک تابلوی فرعی به بازار دوم بورس اضافه شد و شرایط و رویه‌های پذیرش اصلاح و این اقدام باعث شد تا در آینده بتوان در صورت لزوم به راحتی اقدام به اصلاح ریزساختار‌ها در هر یک از بازار‌ها و تابلو‌های بورس کرد.

بورس تهران، بازار جدیدی را تحت عنوان بازار سرمایه‌گذاری حرفه‌ای ایجاد کرد.

راه‌اندازی بازار سرمایه‌گذاری حرفه‌ای یکی از مهمترین دستاورد‌های بورس تهران در سال ۱۴۰۲ به شمار می‌رود، چراکه این بازار فرصت مناسبی را برای پذیرش شرکت‌های پروژه و راه‌اندازی معاملات برخی از ابزار‌ها و نهاد‌های مالی همچون صندوق‌های سرمایه‌گذاری خصوصی (PE)، صندوق‌های جسورانه (VC)، صندوق‌های تأمین مالی (PD)، صندوق‌های پوشش ریسک و ... فراهم می‌کند که با توجه به ویژگی‌ها و ریسک‌های معاملاتی این ابزارها، قابلیت معامله در سایر بازار‌های بورس را ندارند و معاملات آن‌ها نیازمند دانش و تخصص کافی در زمینه تجزیه و تحلیل سرمایه‌گذاری است.

شرکت گسترش سوخت سبز زاگرس اولین شرکت پروژه (سهامی عام) است که با نماد شگستر در بازار سرمایه‌گذاری حرفه‌ای درج شده است. همچنین بورس تهران در سال ۱۴۰۲ در راستای تقویت معاملات دوطرفه در بازار و همچنین گسترش و تنوع ابزار‌های سرمایه‌گذاری، اقدام به ایجاد زیرساخت‌ها و راه‌اندازی قرارداد‌های آتی تک‌سهم کرد که این امر کمک قابل‌توجهی به تعمیق بازار سرمایه و افزایش تنوع سبد سرمایه‌گذاری‌ها کرد.

بدین منظور بورس تهران زیرساخت‌های تسویه روزانه، وب‌سرویس ارائه اطلاعات تسویه روزانه، زیرساخت معاملات و وب‌سرویس ارائه اطلاعات نماد‌ها و در نهایت زیرساخت معاملات آنلاین را ایجاد کرد.

همچنین بورس تهران معاملات قرارداد‌های آتی و اختیار معامله مبتنی بر ETF‌ها را راه‌اندازی کرد.

چه اقداماتی جزو برنامه‌های بورس تهران برای سال ۱۴۰۳ است؟

تلاش‌ها در جهت افزایش گزینه‌های سرمایه‌گذاری و بهبود عملکرد بازار سرمایه ادامه‌دار خواهد بود و در صورت فراهم شدن امکانات لازم به دنبال راه‌اندازی فروش تعهدی هستیم تا سرمایه‌گذاران بتوانند از استراتژی‌های جدید جهت اخذ سود از بازار منفی استفاده کنند.

همچنین از دیگر اهداف بورس تهران، توسعه و عمق‌بخشی به بازار ابزار‌های نوین مالی از طریق پیاده‌سازی فنی برخی استراتژی‌های معاملاتی در بازار اختیار معامله، فراهم کردن امکان اخذ استراتژی‌ها بین سررسید‌های مختلف آتی و بین قرارداد‌های آتی و اختیار معامله و سایر اقدامات مربوطه است.