بیستم فروردین ماه بود که رییس کل بانک مرکزی در برنامه‌ای تلویزیونی اعلام کرد: نرخ ارز بازار آزاد را قبول نداریم. این نرخ صرفا براساس انتظارات تورمی ناشی از اخبار منفی شکل می‌گیرد و به هیچ وجه با واقعیات اقتصاد ما همخوانی ندارد.

او به قیمت ۲۸ هزار و پانصد تومان اشاره کرد و گفت: جایی برای نگرانی وجود ندارد که نرخ ارز در کانال‌های تلگرامی افزایش یافته است زیرا حتی یک نفر نیست که بتواند ادعا کند که کالایی به کشور وارد کرده و با نرخ ارز ۶۰ هزار تومان واردات کرده باشد، به هر حال بانک مرکزی تمام نیازهای قانونی را با نرخ‌های ۲۸۵۰۰ یا محدوده ۴۰ هزار تومان در یک کانال با نوسانات دو سه درصد تامین کرده و امسال هم همین سیاست ادامه خواهد یافت.

این سخنان البته با واکنش گسترده مقامات سابق و کارشناسان روبرو شده است.

عبدالناصر همتی، رییس کل اسبق بانک مرکزی در سخنانی این موضوع را مورد اشاره قرار داد و تاکید کرد: وقتی خود دولت شمش طلا را با قیمت دلار ۶٣،۵٠٠ تومان به فعالین اقتصادی و مردم می‌فروشد، چگونه آن را یک عدد سازی غیر رسمی می‌خوانید؟

او همچنین سیاست دولت را در تامین ارز واردات به نرخ ۲۸ هزار و پانصد تا چهل هزار تومان مورد انتقاد قرار داده و گفته است: اینکه می‌فرمایید ۶۹ میلیارد دلار را با نرخ ۲۸،۵۰۰ و زیر چهل هزار تومان تأمین کرده‌اید، نه تنها حُسن نیست، بلکه نتیجه‌اش توزیع صدها هزار میلیارد تومان رانت است، بدون کوچکترین تأثیری در نرخ بازار!

ارز حبوبات چند؟

صادق‌الحسینی، کارشناس اقتصادی نیز در صفحه شخصی خود در فضای مجازی به این موضوع اشاره کرد و نوشت: متوسط دلار حبوبات، گوشت و محصولات کشاورزی ۷۳ هزار تومان، لوازم‌الکترونیکی ۶۳ هزار تومان و متوسط کالاهای وارداتی ۶۸ هزار تومان است.

وی ادامه داد: بانیان وضع موجود (دلارزدایان) ۶۶ میلیارد دلار با نرخ ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان و ۴۰ هزار تومان داده‌اند، ولی متوسط دلار حبوبات، گوشت و محصولات کشاورزی ۷۳ هزار تومان، لوازم‌الکترونیکی ۶۳ هزار تومان و متوسط کالاهای وارداتی ۶۸ هزار تومان است.

مورد عجیب ارز واردات خودرو

این وضعیت در مورد سایر کالاها نیز وجود دارد. به عبارتی قیمت ارز واردات خودرو نیز قرابتی حتی با نرخ ارز در بازار آزاد وجود ندارد.

احتشام‌زاد، عضو انجمن واردات خودرو در گفتگو با خبرگزاری خبرآنلاین در خصوص قیمت دلار واردات خودرو گفت: اگر یک خودروی تعرفه به طور متوسط ۹۰ درصدی را در نظر بگیرید، دلار ۵۰ هزار تومانی عملا در قیمت نهایی حدود ۱۲۰ هزار تومان شود. در شرایطی که کمبود کالا وجود دارد، این ۱۲۵ هزار تومان، براساس پارامترهای رسمی، قیمت رسمی‌ای است که وجود دارد؛ بدون احتساب مالیات بر ارزش افزوده. حالا این خودرو به بازار می‌آید، به واسطه کمبود کالا که هنوز عرضه و تقاضا با یکدیگر برابر نیستند، قیمت دیگری پیدا می‌کنیم.

بانک مرکزی با چه نرخ دلاری ربع سکه فروخت؟

در سال گذشته نیز بانک مرکزی در صدد برآمد نسبت به حراج سکه برای بازگرداندن آرامش در بازار سکه اقدام کرد. با این حال ربع سکه فروخته شده با چه نرخ دلاری محاسبه می‌شود. وحید شقاقی شهری، عضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی در این خصوص اعلام کرد: بانک مرکزی کنونی که می‌گوید بازار آزاد ارز را قبول ندارد و به رسمیت نمی‌شناسد چطور سکه را با دلار ۹۳ هزار تومانی حراج کرد؟ عملا در حراج روز یکشنبه سکه با دلار نرخ ۹۳ هزار تومانی به حراج رسید. قیمت نهایی ربع سکه در حراج حدود ۱۱ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان بود که در فرمول محاسبه نرخ سکه، با این قیمت به دلار ۹۳ هزار تومان می‌رسیم. اما اگر نرخ دلار را همین نرخ ۶۰ هزار تومانی بازار آزاد حراج می‌کردند در حراج قیمت سکه به ۷ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان می‌رسید.

هر چه هست این اظهارات نشان می‌دهد نرخ ارز بازار آزاد چه تاثیری بر زندگی مردم می‌گذارد. نکته اینجاست که در بسیاری از موارد نرخ محاسباتی برای آنچه با زندگی مردم در تماس است حتی از نرخ ارز بازار آزاد نیز بالاتر است و این پارادوکس هنوز از سوی مقامات دولت سیزدهم حل نشده است.