با پایان دومین هفته از اردیبهشت 1403 بانک مرکزی که هر هفته با به‌روزرسانی بخش نرخ سود در وب‌سایت رسمی خود جدیدترین آمار و ارقام از نرخ بهره بین بانکی و نرخ توافق بازخرید را اعلام می‌کند، آمار مربوط به این هفته را نیز منتشر کرد.

بررسی آمارهای بانک مرکزی حاکی از آن هستند که با تداوم رود صعودی تزریق پول بانک مرکزی به بازارها از طریق بازار باز، نرخ بهره بین بانکی به افت خود ادامه داده و بار دیگر عقب‌نشینی ناچیزی کرده است.

این در حالی است که حداقل نرخ توافق بازخرید که نرخ سودی است که معاملات در بازار باز با آن انجام می‌شود، این هفته هم تغییر نکرده تا مدت‌زمان ثبات آن در سطح 23 درصدی به بیش از یک سال برسد.

نرخ بهره بین بانکی 23.5 درصد شد

بر اساس آمارهای اعلامی از سوی مرکز آمار ایران، نرخ بهره بین بانکی که از ابتدای سال 1403 در روندی نزولی قرار گرفته، این روند را در دومین هفته اردیبهشت‌ماه نیز ادامه داده است. طوری که در هفته منتهی به 12 اردیبهشت 1403 نرخ بهره بین بانکی با افت اندک 0.01 واحد درصدی مواجه شده است. به این ترتیب، میانگین موزون نرخ سود معاملات بانک‌ها در بازار شبانه، در این هفته به 23.5 درصد رسیده است.

تشدید وام‌دهی بانک مرکزی به بانک‌ها

به نظر می‌رسد مهم‌ترین عامل افزایش نرخ بهره بین بانکی در هفته‌های اخیر، تشدید وام‌دهی بانک مرکزی به بانک‌ها باشد. در هفته‌ای که گذشت نیز تزریق پول هم در بازار باز و هم در بازار بین بانکی صعودی بود.

بانک مرکزی در هفته دوم اردیبهشت‌ماه، از طریق بازار بین بانکی دو هزار و 760 میلیارد تومان به بانک‌ها وام داده که این رقم حدود چهار هزار میلیارد تومان بیشتر از هفته پیش از آن است. از سوی دیگر، میزان استقراض بانک‌ها از بانک مرکزی از طریق بازار باز نیز برای نخستین بار از خرداد 1402 از سطح 205 هزار میلیارد تومانی عبور کرد و به سقف 11ماهه خود رسید.

از سوی دیگر اما در همین مدت، بیش از هزار میلیارد تومان از وام‌های بانک مرکزی به بانک‌ها در بازار شبانه و 203 هزار میلیارد تومان از این مبلغ در بازار باز سررسید شد و این مبلغ به منابع بانک مرکزی بازگشت.

به این ترتیب، به نظر می‌رسد بانک مرکزی با افزایش پول‌پاشی در این بازارها، موفق شده جلوی رشد نرخ بهره بین بانکی را بگیرد. حال باید دید بانک مرکزی تا کجا می‌تواند این سیاست را ادامه دهد.

کارکرد بازار بین بانکی چیست؟

بین بانکی یکی از سازوکارهای مهم اقتصاد در بازار پول به شمار می‌رود. بازار بین بانکی برای بانک‌هایی که در مراودات روزمره خود دچار کسری وجوه نقد شده‌اند، این امکان را فراهم می‌کند که با استقراض از دیگر بانک‌ها، کسری خود را جبران کنند. بانک‌ها و موسسات اعتباری غیربانکی در این بازار، مبلغ مورد نیاز خود را از بانک‌های دیگر قرض می‌گیرند و این قرض را با نرخ بهره‌ای مشخص که همان نرخ بهره بین بانکی است، به بانک قرض‌دهنده پس می‌دهند. از آنجا که به طور معمول، فرصت تسویه این وام‌ها یک‌شبه است، به بازار بین بانکی بازار شبانه نیز گفته می‌شود.