با وجود آغاز پرقدرت تالار شیشه‌ای در ابتدای اردیبهشت‌ماه، نماگرهای سهامی قافیه رقابت را به بازارهای موازی باخته‌اند. یک سال از ریزش بورس پس ثبت از سقف تاریخی در اردیبهشت سال 1402 می‌گذرد. طی این مدت، بورس تهران بیش از 53 میلیارد دلار از ارزش دلاری خود را از دست داده است.

اما چرا پس از گذشت یک سال، با وجود اصلاح نماگرها، بازار سهام همچنان درگیر یک روند فرسایشی و خسته‌کننده است؟

شکی در ارزندگی بازار سرمایه نیست

امین شجاعی، کارشناس بازار سرمایه، طی بررسی شرایط فعلی بازار سهام در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز توضیح داد: «آنچه به طور مشخصی واضح است، ارزنده بودن سهام شرکت‌ها به لحاظ ارزش دارایی آنهاست. در این موضوع شکی نیست چون با محاسبات ساده‌ای مشخص می‌شود ارزش دارایی هر شرکت بورسی بر اساس قیمت سهام آنها، می‌تواند خیلی بیشتر از محدوده‌های قیمتی فعلی قرار گیرد.»

مقبولیت بازار سهام با ارزندگی آن تفاوت دارد

شجاعی در پاسخ به این سوال که چرا با وجود ارزندگی، بازار روندی فرسایشی را طی می‌کند گفت: «یک زمان بحث ارزندگی و در زمانی دیگر، مقوله مقبولیت مطرح است.»

کارگزاری آگاه

او ادامه داد: «در حال حاضر در بازار سرمایه، عوامل بسیار متفاوت و زیادی باید دست به دست هم دهند تا این ارزندگی تبدیل به مقبولیت شود.»

تعطیلات پیاپی، اجازه روندگیری به بازار نمی‌دهد

این کارشناس بازار سرمایه اضافه کرد: «در این میان، مبحث تعطیلات بازار سهام بسیار بااهمیت است. روزهای 14 و 15 خرداد تعطیلات میان‌هفته‌ای در پیش است. همچنین در هفته‌ای که در حال سپری شدن است، تعطیلی شنبه و پیشتر تعطیلات سریالی در فروردین‌ماه، ریتم‌گیری بازار را مختل کرده است.»

افزایش نرخ بهره، توجیه اقتصادی تولید را کاهش می‌دهد

این کارشناس بازار سرمایه همچنین به موانع سیاست‌های پولی بانک مرکزی در مسیر سرمایه‌گذاری و رشد بازار سهام اشاره کرد و گفت: «نرخ بهره بین بانکی همچنان در حال افزایش است. این موضوع با اثر کاهشی توجیه اقتصادی طرح‌ها در بخش تولید بروز پیدا می‌کند.»

جریان رکود، به بازارهای موازی سرایت می‌کند

شجاعی معتقد است رکود در بازارهای موازی به بورس نیز سرایت کرده است. او دراین‌باره تاکید کرد: «موضوع دیگر، رکود بازارهای موازی است. مادامی که گردش پول در بازارهای موازی جریان پیدا نکند، در بازار سرمایه نیز اتفاق نخواهد افتاد.»

او افزود: «با وجود اینکه قیمت‌های مسکن، خودرو و سایر بازارها اعلام می‌شود، اما حجم معاملات در بازارهای موازی هم کاهش پیدا کرده است. نبود گردش پول در بازارها، به‌تبع به بازار سرمایه نیز سرایت پیدا می‌کند.»

کمبود نقدینگی در کف جامعه ورود نقدینگی به بورس را کاهش داده است

شجاعی در مورد عوامل موثر بر وضعیت فعلی بورس تصریح کرد: «عامل دیگر قرارگیری بورس در وضعیت فعلی، کمبود نقدینگی در کف جامعه است. هنگامی که شرایط تورمی بر اقتصاد حکم‌فرما می‌شود، به‌تبع، ارزش دارایی ریالی، کم و کمتر می‌شود و در نتیجه آن، قدرت خرید کف جامعه کاهش پیدا می‌کند. از همین رو، پول کمتری از سمت حقیقی‌ها وارد بازار می‌شود.»

شرایط بازار سرمایه باید به سال 1401 برگردد

این کارشناس بازار سرمایه درباره عوامل مهم بازگشت خریداران به معاملات بازار سهام گفت: «نمی‌توان یک عامل را به‌تنهایی مقصر وضع فعلی بازار سرمایه دانست. عوامل زیادی هستند که باعث ایجاد روند فرسایشی بازار سرمایه شده‌اند.»

او اضافه کرد: «مادامی که این شرایط با یک سیاست‌گذاری درست به حالت قبلی یعنی شرایط بازار در سال 1401 و نه حتی سال 1402 بازنگردد، نمی‌توان ارزندگی بازار را با مقبولیت آن همراه کرد.»

حداکثر بازه اصلاحی بازار سهام 2 سال است

شجاعی درباره چشم‌انداز پیش روی بازار سرمایه گفت: «بورس تهران از اردیبهشت سال گذشته، از لحاظ منطق بازار و معاملات، یک حداقل زمانی را نیاز داشت تا بتوان گفت اصلاح بازار به پایان رسیده است.»
این کارشناس بازار سرمایه توضیح داد: «بورس تهران طی یک سال گذشته، حداقل زمانی و حتی حداقل قیمتی را سپری کرده است. اما موضوعی که وجود دارد اینکه این حداقل و حداکثر بازه اصلاحی، فاصله زیادی با یکدیگر دارند.»

او تصریح کرد: «به عنوان مثال اگر حداقل بازه اصلاحی بازار را 6 ماه در نظر بگیریم، حداکثر بازه اصلاحی بازار مدتی دوساله است. در حال حاضر، از لحاظ منطق و روانشناسی بازار، سهامداران و سرمایه‌گذاران تالار شیشه‌ای در فاصله حداقلی و حداکثری قرار دارند. در این شرایط هر لحظه ممکن است بازار برگردد. این وضعیت عمومی بازار است.»

پیش بینی بورس تا پایان تابستان

این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: «اگر نگاهی به نمادها و صنایع تاثیرگذار بازار نظیر گروه خودرویی، فولاد، بانکی و پالایشی‌ها بیندازیم، آنالیز زمانی آنها عمدتاً بازه زمانی خرداد به بعد را به‌ عنوان نقطه چرخش بازار نشان می‌دهد.»

او توضیح داد: «در این میان، تعطیلات میانه خرداد‌ماه در چهاردهم و پانزدهم این ماه، به طور سنتی ریتم بازار را کند می‌کند. از این رو، برگشت بازار می‌تواند پس از تعطیلات خردادماه اتفاق بیفتد. این برگشت اما یک پیش‌شرط دارد و آن هم افزایش حجم و ارزش معاملات، همزمان با شروع خرداد‌ماه است.»

شجاعی در پایان درباره روند بازار تا خردادماه گفت: «تا بازه زمانی یادشده، نمادهای بازار سرمایه نوسانات زیادی خواهند داشت. این نوسانات بیشتر در قالب روند ساید اتفاق خواهد افتاد؛ چراکه از لحاظ ارزش ذاتی سهام، جایی برای پایین آمدن قیمت وجود ندارد.»