وام کمک ودیعه مسکن که از سال ۱۳۹۹ وارد ادبیات بازار مسکن ایران شد، تلاشی بود که دولت وقت برای حمایت از مستأجران در دوره کرونا انجام داد و در ادامه با تداوم جهش‌های قیمتی بازار مسکن، به یک حمایت ناگزیر در بازار اجاره تبدیل شد.

بر اساس آخرین اصلاحات قانونی، وام کمک ودیعه مسکن برای مستأجران واجد شرایط در شهر تهران ۲۰۰ میلیون تومان، در مراکز استان‌ها ۱۵۰ میلیون تومان در سایر شهرها ۱۰۰ میلیون تومان و در روستاها ۴۰ میلیون تومان است. در این میان طبق قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، وام ودیعه مستأجران واجد شرایط که از ابتدای سال ۱۳۹۹ صاحب فرزند سوم یا بیشتر شده‌اند، ۳۰۰ میلیون تومان تعیین شده است.

نرخ سود این وام برای مستأجران عادی بر اساس مصوبه شورای پول و اعتبار محاسبه می‌شود و برای خانوارهای مشمول تسهیلات قانون جوانی جمعیت به‌صورت قرض‌الحسنه با کارمزد ۴ درصد پرداخت خواهد شد. نکته قابل‌توجه اینکه بعد از افزایش نرخ سود بانکی از ۱۸ به ۲۳ درصد در شورای پول و اعتبار، مقرر شد نرخ سود تسهیلات حوزه مسکن همان ۱۸ درصد باقی بماند اما در مورد وام ودیعه همچنان فصل الخطابی برای نرخ سود ابلاغ نشده و همین مسئله، بازی نرخ سود را نیز به موانع پرداخت وام ودیعه اضافه کرده است.

بر اساس آخرین آمارهای وزارت راه و شهرسازی، تاکنون یک‌میلیون و ۶۵۴ هزار و ۳۶ نفر از مستأجران متقاضی وام کمک ودیعه مسکن در سامانه tem.mrud.ir ثبت‌نام کرده‌اند که از این تعداد یک‌میلیون و ۴۶۹ هزار و ۸۷۵ نفر حائز شرایط دریافت وام ودیعه مسکن بودند.

نکته جالب‌توجه اینکه از میان افراد واجد شرایط، تاکنون یک‌میلیون و ۳۳ هزار و ۳۰۵ نفر به بانک‌ها معرفی شده‌اند که طبق آخرین آمار ارائه شده از سوی احمد خادمیان، مدیرکل دفتر طرح‌های نهضت ملی مسکن، فقط با ۴۴۵ هزار و ۶۸ نفر از آنها موفق به امضای قرارداد دریافت تسهیلات شده‌اند.

با فرض پایبندی بانک‌ها به نرخ سود ۱۸ درصد، مستأجران تهرانی که موفق به دریافت وام کمک ودیعه ۲۰۰ میلیون تومانی شود، باید به مدت ۵ سال، ماهانه پنج میلیون و ۷۸ هزار تومان قسط بپردازند و مجموع سود وام آنها حدود ۱۰۵ میلیون تومان خواهد بود.

در کلان‌شهرها، مستأجرانی که وام ۱۵۰ میلیون تومانی ۶۰ ماهه دریافت می‌کنند باید ماهانه حدود سه میلیون و ۸۱۰ هزار تومان قسط بپردازند و مجموع سود پرداختی آنها حدود ۷۸ میلیون تومان است.

همچنین در سایر مناطق شهری، در ازای دریافت کمک ودیعه ۱۰۰ میلیون تومانی باید به مدت ۵ سال، ماهانه حدود ۲ میلیون و ۵۴۰ هزار تومان قسط بپردازند و مجموع سود پرداختی از سوی آنها حدود ۵۲ میلیون تومان خواهد بود.

در مناطق روستایی نیز که برای اولین بار پرداخت وام ودیعه مسکن در دستور کار قرار گرفته، مستأجران واجد شرایط باید برای وام ۴۰ میلیون تومان، ماهانه اندکی بیش از یک‌میلیون تومان قسط بپردازند و مجموع سود پرداختی آنها حدود ۲۱ میلیون تومان خواهد بود.

در پایان، مستأجرانی که طبق قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، وام ودیعه مسکن ۳۰۰ میلیون تومانی دریافت خواهند کرد، ازآنجایی‌که این وام قرض‌الحسنه و با کارمزد ۴ درصد خواهد بود، درمجموع فقط ۲۷ میلیون تومان سود می‌پردازند و اقساط ماهانه آنها از ۵.۵ میلیون تومان در ماه فراتر نمی‌رود.