یکتا اشرفی معاون توسعه مدیریت و منابع بانک مرکزی امروز (سه‌شنبه، هشتم خردادماه) در سی و یکمین همایش سالانه سیاست‌های پولی و ارزی با بیان اینکه یک ساختار یا مدل مناسب باید موجب هم‌افزایی بین اهداف شود و امکان حل تعارض‌های عمده را به صورت نظام‌یافته فراهم کند، گفت: در صنعت بانکداری مدل‌های مرجعی نظیر «BIAN (شبکه معماری صنعت بانکداری)» جهت ایجاد، ترویج و ارائه یک چارچوب مشترک برای عملیات متقابل بانکی تهیه شده است؛ اما این مدل‌ها دارای محدودیت‌هایی هستند و فرآیندهای بانک‌های مرکزی به عنوان رأس هرم نظام بانکی هر کشور، در آنها مورد توجه قرار نگرفته است.

معاون توسعه مدیریت و منابع بانک مرکزی در ادامه تاکید کرد: عدم وجود چنین چارچوبی برای بانک‌های مرکزی، سبب شده است که در خصوص ساختار سازمانی مطلوب و بهینه یک بانک مرکزی نیز رویکرد مشخص و واحدی وجود نداشته باشد؛ بنابراین در شرایط کنونی برای طراحی مدل ساختاری و فرایندی بانک مرکزی، علاوه بر استفاده از اطلاعات حاصل از مطالعه استانداردها و تحقیقات بین‌المللی و ساختار سازمانی و وظایف بانک‌های مرکزی و بهره‌گیری از نظر متخصصین و خبرگان، از مدل‌های مرجع فرایندی پرکاربرد نظیر «APQC» ،«SCOR»، «BIAN» و غیره نیز الگوبرداری شد.

این مسؤول با تاکید بر اینکه بانک‌های مرکزی از مهم‌ترین نهادهای حکمرانی اقتصادی در جهان امروز هستند، اظهار کرد: آنها عرضه پول و سایر شاخص‌های مالی را به‌گونه‌ای مدیریت می‌کنند که بر تورم و ثبات مالی تأثیر می‌گذارد. تأثیر تصمیمات و چارچوب‌های سیاستی آنها به ویژه در بحران‌های اخیر مانند بحران مالی سال ۲۰۰۸ و همه‌گیری «COVID-19» در سال ۲۰۲۰ مشهود بوده است.

معاون توسعه مدیریت و منابع بانک مرکزی با بیان اینکه به طور سنتی بانک‌های مرکزی دو هدف عمده اعم از حفظ ثبات پولی و حفظ ثبات مالی دارند، تصریح کرد: این اهداف به‌نوعی دو روی یک سکه هستند و به هیچ وجه مستقل از یکدیگر نیستند. اختلال در نظام مالی روی تولید و تورم اثر می‌گذارد و عدم تعادل پولی ممکن است به بی‌ثباتی مالی منجر شود. اهمیت ویژه کارکرد سیاستگذاری پولی در قانون جدید بانک مرکزی را از برخی از مواد قانون می‌توان استنباط کرد.

به گفته اشرفی، در ماده ۷ معاون سیاست‌گذاری پولی به عنوان یکی از اعضای هیأت عالی تعیین شده است؛ در ماده ۱۰ نیز تاکید شده که اولین جلسه هیأت عالی در هر فصل تحت عنوان نشست ویژه سیاستگذاری پولی و ارزی به بررسی اثربخشی سیاست‌های پولی، ارزی و اعتباری اختصاص دارد.

معاون توسعه مدیریت و منابع بانک مرکزی تاکید کرد: در ماده ۱۲ شورای سیاست‌گذاری پولی و ارزی به عنوان یکی از دو شورای تخصصی هیأت عالی تعیین شده است و معاون سیاست‌گذاری پولی دبیر این شورا است؛ همچنین از جمله «بانک مرکزی موظف است بازار ارز را به گونه‌ای مدیریت کند که با حفظ ارزش پول ملی، نوسانات نرخ ارز، کاهش یابد.» در ماده ۴۴ - الف می‌توان این‌گونه نتیجه گرفت که در مدیریت بازار ارز نیز هدف نهایی حفظ ارزش پول ملی است و سیاست‌های ارزی جدای از سیاست‌های پولی نیست.

اشرفی به ماده ۴ قانون جدید بانک مرکزی اشاره کرد و گفت: به‌کارگیری ابزارهای سیاست‌های ارزی و پولی به عنوان اولین اختیار بانک مرکزی ذکر شده است و در ماده ۴۳ نیز دوباره بر این اختیار تاکید شده است. همچنین در ماده ۲ مدیریت اعتبارات و تنظیم جریان نقدینگی کشور، به منظور هدایت تسهیلات و اعتبارات در جهت توسعه زیرساخت‌های کشور و تأمین مالی پایدار و عادلانه واحدهای اقتصادی و خانوارها و جلوگیری از توزیع و انباشت غیرقانونی ثروت به عنوان یکی از اهداف قانون مشخص شده که این موضوع اهمیت کارکرد مدیریت اعتبارات و تأمین مالی در سیاست‌های اقتصادی کشور را نشان می‌دهد.