مسعود پزشکیان، نهمین رئیس‌جمهور ایران، راهکارهای مختلفی در رابطه با بحران ناترازی بنزین مطرح کرده است. اما درنهایت کدام اقدام راهگشا خواهد شد؟ در این زمینه تجارت‌نیوز گفت‌وگویی با مرتضی بهروزی‌فرد، کارشناس حوزه انرژی، انجام داده است که در ادامه می‌خوانید.

سناریو محتمل در رابطه با حل ناترازی بنزین در دولت مسعود پزشکیان چه خواهد بود؟

اگر در شروع به کار دولت جدید تحول خاصی رخ ندهد و اقدامی انجام نشود، مسلما ناترازی بنزین به شدت افزایش پیدا خواهد کرد. در صورتی که سیاست‌ها و اقدامات دولت سیزدهم ادامه پیدا می‌کرد، وضعیتی شکل می‌گرفت که یا باید مقدار قابل توجهی بنزین وارد کشور می‌شد یا مسئله سهمیه‌بندی با سخت‌گیری بیشتری به اجرا درمی‌آید تا هرکس از یک حدی بیشتر امکان مصرف بنزین نداشته باشد.

این مشکلات یک روزه به وجود نیامده‌اند که بتوان آن‌ها را در عرض یک روز یا یک هفته حل کرد. در کوتاه‌مدت تنها راهکار عبور از ناترازی بنزین، واردات است. واردات بدین جهت صورت می‌گیرد که حجم ناترازی کم شود.

راهکار بلندمدت به جهت رفع ناترازی بنزین چیست؟

باید به صورت موازی در کنار واردات بنزین، راهکارهای دیگری در زمینه بهبود ناترازی بنزین رخ بدهد. نخست باید در زمینه افزایش ظرفیت پالایشی اقدامی جدی صورت بگیرد و از سوی دیگر بهبود فرآیند پالایشی پالایشگاه‌های موجود نیز باید در دست اقدام باشد تا بتوانند فرآورده‌های سبک تولید کنند. در این زمینه باید تولید بهینه افزایش پیدا کند.

در ادامه مسئله بهینه‌سازی مصرف نیز باید در دستور کار قرار بگیرد که پزشکیان و تیم او در این زمینه بارها صحبت کرده‌اند. باید به سمتی حرکت کنیم که هم خودروسازهای داخلی مجبور شوند تکنولوژی‌های به‌روزتری را به کار بگیرند و هم مسئله آزادسازی خودرو در دستور کار قرار بگیرد. از این طریق می‌توان خودروهای کم‌مصرف، هیبریدی و برقی وارد بازار کرد تا تمام این اقدامات کنار هم باعث کاهش مصرف بنزین شود.

زمانی که میانگین مصرف سوخت خودروهای داخلی کاهش پیدا کند، می‌توان در مورد افزایش قیمت بنزین صحبت کرد. در کنار همه این موارد مسئله توسعه حمل‌ونقل عمومی نیز مطرح است. همه این موارد قبل از مسئله افزایش قیمت بنزین باید در دستور کار قرار بگیرد.

اگر افزایش قیمت بنزین به یک‌باره رخ دهد چه اتفاقی خواهد افتاد؟

بروز چنین اتفاقی، هیچ منفعتی برای کشور نخواهد داشت و صرفا به وضعیت تورمی موجود دامن خواهد زد. به نظر می‌رسد پزشکیان و تیم او به خوبی این موضوع را می‌دانند.

*راهکار قیمتی چه زمانی ممکن است رخ بدهد و در کوتاه‌مدت چه برنامه‌ای مدنظر تیم پزشکیان است؟

چاره‌ای جز واردات بنزین در کوتاه‌مدت وجود ندارد تا ناترازی بنزین از بین برود. در کنار این واردات باید برنامه مدون و دقیقی برای افزایش ظرفیت پالایشی، بهینه‌سازی فرآیندهای پالایشی برای افزایش ظرفیت تولید فرآورده‌های سبک و بهینه‌سازی مصرف پیش‌بینی شود. راهکار قیمتی آخرین حلقه این زنجیره است.

نمی‌توان انتظار داشت که قیمت افزایش یابد و به دنبال آن مصرف کاهش پیدا کند. در دوره محمود احمدی‌نژاد این سیاست یک بار اجرا شد و قیمت بنزین هفت برابر شد. اما هیچ تاثیری روی مصرف نداشت.

اگر راهکار قیمتی در دستور کار قرار بگیرد به یک باره انجام می‌شود یا به صورت پلکانی؟

این موضوع بستگی به برنامه‌ای دارد که قرار است تدوین شود. اما به هرحال مسلما نمی‌توان گفت قیمت باید به یک باره متناسب با قیمت‌های جهانی افزایش پیدا کند.

پیش‌بینی شما برای وزارت نفت و تیم اجرایی آن چه کسانی خواهند بود؟

با توجه به تیم پزشکیان، انتظار می‌رود که کسی بر سر کار بیاید که هم توان مدیریت داشته باشد و هم تخصص در امور نفتی. در این راستا انتظار می‌رود که فرد منتخب، پیش‌تر در صنعت نفت مشغول به کار بوده و در این زمینه آشنایی کامل داشته باشد و بتواند مشکلات را به خوبی درک کند. این انتظار از پزشکیان می‌رود که کسی را بر سر کار بیاورد تا بتواند صنعت نفت را به خوبی مدیریت کند.