سدیم لوریل اتر سولفات، با نام تجاری تگزاپون، مادهای شیمیایی خمیری و نیمه شفاف با رنگ سفید یا زرد مایل به سفید است. تگزاپون جزو مواد فعال سطحی آنیونی و از خانواده آلکیل اتر سولفاتها است. این ماده از ترکیب یک الکل چرب مانند روغن نارگیل با اکسید اتیلن و سپس سولفوناسیون به دست میآید. تگزاپون بوی ملایمی دارد و در غلظتهای ۳۰ و ۷۰ درصد توسط شرکتهای تولیدکننده عرضه میشود.
این ماده حاوی مقدار کمی نمک است و هنگام رقیق شدن با آب در غلظتهای معمولی ویسکوزیته کمی دارد که با افزودن سدیم کلراید و آلکانول آمید به آن، ویسکوزیتهاش قابل تنظیم است.
تگزاپون در دو نوع N70 و صدفی موجود است. تگزاپون N70 به صورت خمیری است و به دلیل ویسکوزیته بالا در تولید مایعات شوینده شفاف استفاده میشود. این نوع از الکلهای چرب طبیعی به دست میآید. تگزاپون صدفی نسبت به N70 خلوص کمتری دارد و در تولید محصولات شوینده صدفی و غیرشفاف مانند شامپوها به کار میرود. اخیراً نوع پودری آن نیز تولید شده است.
تگزاپون باید در محیط خشک، دور از رطوبت و واکنشگرهای اکسیدکننده قوی نگهداری شود. بستهبندیهای پلاستیکی یا فولاد ضدزنگ برای نگهداری این ماده مناسب هستند و دمای مطلوب نگهداری آن بین 5 تا ۴۰ درجه سانتیگراد است، البته توصیه میشود در دماهای پایینتر نگهداری شود.
کاربردهای تگزاپون
تگزاپون به عنوان یک ماده شوینده متداول در تولید بسیاری از محصولات بهداشتی سر و بدن مورد استفاده قرار میگیرد. این ماده کفزایی خوبی دارد و کف سبکی ایجاد میکند که در مجاورت چربیها از بین میرود و به سادگی در آبهای سخت و معمولی حل میشود. بدون نیاز به دما دهی و هم زدن با سرعت بالا، تگزاپون به راحتی در فرمولاسیون محصولات جای میگیرد.
تگزاپون به طور طبیعی میتواند پوست را تحریک کند و باعث خشکی آن شود؛ به همین دلیل، معمولاً با دیگر مواد فعال سطحی آنیونی، آمفوتریک و غیریونی ترکیب میشود تا کیفیت و میزان کفکنندگی و شویندگی آن به سطح مطلوب برسد. همچنین، در صورت نیاز میتوان تگزاپون را با تری اتانول آمین رقیق کرد.
تگزاپون از متداولترین مواد اولیه آرایشی و دارویی است و در تولید اکثر شویندههای تجاری مانند مایع ظرفشویی، پاککنندههای صنعتی (کارواش، کفشورها و پاککنندههای روغن) و در بیش از ۹۰ درصد مواد بهداشتی و شوینده بدن و سر، مانند خمیردندان، صابون، شامپو، کرم و لوسیون، به صورت مایع یا غیرمایع کاربرد دارد. این ماده به عنوان یک کفکننده، پاککننده و امولسیونکننده مواد چسبنده برای زدودن چربیها به کار میرود.
برندهای موجود در بازار
تگزاپون پاکسان، بهداش، پاکنام، محب، مالزی
تاییدیههای سازمانهای غذا و دارو برای تگزاپون
بازار تگزاپون عمدتاً به دلیل افزایش آگاهی مصرفکنندگان در مورد بهداشت شخصی و پاکیزگی در حال رشد است. اما در سالهای اخیر نگرانیهایی پیرامون خطرات سلامتی مرتبط با سدیم لوریل اتر سولفات (SLES) بوجود آمده است که در برخی موارد به جایگزینی این ماده با مواد آلی و زیستی در کشورهای توسعهیافته منجر شده است. با این حال، در دسترس بودن آسان، مقرون به صرفه بودن و خاصیت کفزایی خوب، آن را به یک ماده افزودنی پرسود برای تولیدکنندگان محصولات مراقبت شخصی تبدیل کرده است. به همین دلیل، تحقیقات زیادی در مورد مضرات احتمالی آن صورت گرفته است.
پژوهشها و تحقیقات سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) نشان دادهاند که استفاده از این ماده برای مصرفکننده بیخطر است. اداره بهداشت و دپارتمان صنایع شیمیایی استرالیا نیز اعلام داشتهاند که این ماده با DNA واکنش نمیدهد. اما نباید از این نکته غافل شد که همچون سایر دترجنتها، سدیم لوریل اتر سولفات نیز میتواند باعث تحریک پوست و سوزش چشم شود. این ماده و سایر مشتقات آن میتوانند محافظ رطوبتی پوست را شکسته و به دیگر مواد شیمیایی اجازه نفوذ به زیر پوست بدهند.
برخی آزمایشات کالج آمریکایی سمشناسی نشان دادهاند که غلظتهای کمتر از ۱ درصد یا غلظتهای بالاتر برای استفاده غیرمتقارن، هیچ خطر قابل توجهی برای سلامتی انسانها ندارند؛ مطالعات همچنین نشان دادهاند که آسیب در غلظتهای بالاتر افزایش مییابد، که استفاده نابجا از آنها در محصولاتی مانند شامپو محدود شده است. بنابراین، میزان سدیم لوریل اتر سولفات موجود در شامپوهای شما دارای خواص سرطانزایی نیست و این مساله در سال 2002 مورد ارزیابی ایمنی قرار گرفته و تایید شده است.
هنگام خرید این ماده، دقت کنید که ظروف آن پلمپ باشد و حتماً آن را از فروشندگان معتبر تهیه کنید. در برخی موارد، فروشندگان غیرمعتبر در فروش تگزاپون تقلب کرده و با افزودن مقداری الکل و مواد دیگر درصد خلوص آن را کاهش داده و آن را به جای تگزاپون N70 بفروش میرسانند؛ یا گاهی تگزاپون تاریخ مصرف گذشته را با تگزاپون مرغوب مخلوط کرده و به دست مصرفکننده میرسانند.
لینک مطلب:
https://www.eranico.com/fa/content/183068