وام ۳۰۰ میلیونی ودیعه مسکن طرح پیشنهادی دولت برای کمک و حمایت از مستاجران بود که تا امروز تنها ۳۰ درصد از واجدان شرایط توانسته‌اند آن را دریافت کنند. اگرچه بررسی‌ها نشان می‌دهد که این وام به‌ویژه در کلان‌شهرهایی نظیر تهران، چندان کمک‌کننده نبوده است.

وام ۳۰۰ میلیون تومانی نیز از سال ‍۱۳۹۹ طبق قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، برای مستاجرانی که از ابتدای همان سال صاحب فرزند سوم یا بیشتر شده‌اند، در نظر گرفته شده است.

مدت زمان بازپرداخت وام کمک ودیعه مسکن، ۶۰ ماه، معادل پنج سال است و نرخ سود آن ۱۸ درصد بود که با توجه به افزایش نرخ بهره بانکی توسط شورای پول و اعتبار، به ۲۳ درصد رسید. هرچند دولت اعلام کرد که سود وام کمک ودیعه مسکن باید همان ۱۸ درصد باشد اما ظاهرا بانک‌ها همان نرخ ۲۳ درصد را درنظر گرفته‌اند.

لازم به ذکر است نرخ سود این وام برای مشمولان قانون جوانی جمعیت، مطابق با وام قرض‌الحسنه و با کارمزد چهار درصد محسوب می‌شود.

چه کسانی مشمول دریافت وام کمک ودیعه مسکن هستند؟

افراد متاهل یا سرپرست خانوار مشمول دریافت این وام هستند؛ همچنین به زنان مجرد خودسرپرست بالای ۳۵ سال و مردان مجرد بالای ۴۵ سال فاقد زمین یا مسکن نیز وام تعلق می‌گیرد. مردان و زنان مجرد تنها درصورتی مشمول وام کمک ودیعه مسکن هستند که دارای طلاق‌نامه و فرزند رسمی یا به‌دلیل فوت همسر مجرد باشند.

همچنین به نخبگان علمی با معرفی بنیاد ملی نخبگان کشور و معلولان جسمی، حرکتی با داشتن حداقل ۲۰ سال سن و با معرفی سازمان بهزیستی کشور این وام تعلق می‌گیرد.

مبلغ وام مستاجران تهرانی چقدر است؟

براساس آخرین اصلاحات انجام شده در مقررات پرداخت وام ودیعه مسکن، به اجاره‌نشینان تهرانی ۲۰۰ میلیون تومان وام تعلق می‌گیرد؛ برای مراکز استان‌ها مبلغ ۱۵۰ میلیون تومان، سایر شهرها ۱۰۰ میلیون تومان و برای روستانشین‌ها ۴۰ میلیون تومان تعیین شده است.

تنها به ۳۰ درصد از واجدان شرایط وام تعلق گرفت

بنابر گفته احمد خادمیان، مدیرکل دفتر طرح‌های نهضت ملی مسکن وزارت راه و شهرسازی، در اردیبهشت ماه ۱۴۰۳ و براساس آخرین آمار در دسترس، تاکنون یک میلیون و ۶۵۴ هزار و ۳۶ نفر در سامانه em.mrud.ir ثبت‎‌نام کرده‌اند که از این تعداد، یک میلیون و ۴۶۹ هزار و ۸۷۵ نفر واجد شرایط دریافت وام شناخته شده‌اند.

همچنین به گفته خادمیان، یک میلیون و ۳۳ هزار و ۳۵ نفر برای دریافت این وام به بانک‌ها معرفی شده‌اند که از این تعداد ۴۴۵ هزار و ۶۸ نفر این وام را دریافت کرده‌اند که نشان می‌دهد تنها به ۳۰ درصد از واجدان شرایط، این وام پرداخته شده است.

مستاجران وام‌گیرنده بیش از ۵۰ درصد سود می‌‎دهند

در آذر ماه سال قبل، مبلغ این وام برای مستاجران تهرانی ۱۰۰ میلیون تومان بود که امسال به ۲۰۰ میلیون تومان افزایش یافت و نکته حائز اهمیت آن است که این مبلغ نه‌تنها کفاف هزینه رهن را نمی‌دهد و کمک‌کننده نیست، بلکه نرخ سود آن بیش از نصف مبلغ این وام است.

با فرض نرخ بهره ۱۸ درصدی، مستاجران تهرانی باید ماهانه پنج میلیون و ۷۸ هزار تومان را طی مدت پنج سال پرداخت کنند که این مبلغ، اجاره یک ماه خانه ۷۵ متری ساخت سال ۱۳۸۸ در منطقه خاک‌سفید تهران است. طبق محاسبه‌های انجام شده جمع کل اقساط ۳۰۴ میلیون و ۷۲۰ هزار تومان می‌شود که حاکی از سود ۱۰۴ میلیون و ۷۲۰ هزار تومانی است. همچنین اگر این وام با نرخ بهره ۲۳ درصد محاسبه شود، جمع کل اقساط آن ۳۳۸ میلیون و ۲۸۵ هزار تومان می‌شود که سود آن ۱۳۷ میلیون و ۱۶۳ هزار تومان است که یعنی به بیش از ۶۵ درصد مبلغ اولیه وام می‌رسد.

همچنین مستاجران مراکز استان‌ها که وام ۱۵۰ میلیون تومانی دریافت می‌کنند، باید ماهانه سه میلیون و ۸۱۰ هزار تومان پرداخت کنند که در مجموع باید در طول این ۶۰ ماه ۲۲۸ میلیون و ۵۴۰ هزار تومان پرداخت کنند که سود خالص این وام ۷۸ میلیون و ۵۴۰ هزار تومان می‌شود. اجاره‌نشینان سایر شهرها نیز که ۱۰۰ میلیون تومان وام دریافت می‌کنند باید در مجموع ۱۵۲ میلیون و ۳۶۰ هزار تومان قسط پرداخت کنند که سود خالص آن ۵۲ میلیون و ۳۶۰ هزار تومان می‌شود.

همچنین روستانشینان مستاجر از ۴۰ میلیون مبلغ وام کمک ودیعه مسکن، باید در طول اقساط پنج ساله ۶۰ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان پرداخت کنند که بهره آن ۲۰ میلیون ۹۰۰ هزار تومان می‌شود.

در واقع تمام مستاجرانی که این وام را دریافت کرده‌اند باید حداقل ۵۰ درصد مبلغ اولیه آن را بازگردانند و این گواه آن است که وام کمک ودیعه مسکن مناسب اجاره‌نشینان، به‌خصوص پایتخت‌نشینان نیست.