اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهران به ابتکار کمیسیون تشکل‌ها و امور اجتماعی، اقدام به برپایی همایشی با عنوان جنبش ضد تحریم کرد. این گردهمایی صبح امروز در محل اتاق تهران برگزار شد و علاوه بر هیات رییسه اتاق تهران، نمایندگان تشکل های صنعتی و اقتصادی و جمعی از فعالان بخش خصوصی، تعدادی از سفرا و نمایندگان سفارتخانه‌های کشورهای خارجی نیز پا به این نشست گذاشتند. در این نشست جمعی از تشکل‌های اقتصادی بخش خصوصی، اعضای هیات نمایندگان اتاق تهران و کمیسیون امور اجتماعی و تشکل‌ها با ابراز حمایت از جنبش مدنی ضد تحریم در حضور تنی چند از سفرای خارجی بیانیه این جنبش را امضا کردند.

همچنین در این همایش اعلام شد که 5 برنده جایزه نوبل اقتصاد از جنبش ضد تحریم که در ایران شکل گرفته است حمایت کرده و تحریم‌های صورت گرفته علیه جمهوری اسلامی ایران را محکوم کرده اند.
توماس شلینگ برنده جایزه نوبل اقتصاد در سال 2005، الوین راث برنده جایزه نوبل اقتصاد در سال 2012، گری‌بکر برنده جایزه نوبل اقتصاد در سال 1992، رابرت لوکاس برنده جایزه نوبل اقتصاد در سال 1995 و کنث ارو برنده جایزه نوبل اقتصاد در سال 1972 پنج اقتصاددانی هستند که تحریم‌های صورت گرفته علیه ایران را محکوم کرده‌اند.

تحریم‌ها به اهداف خود نرسیده‌اند

در ابتدای این نشست با تقدیر از کمیسیون اموراجتماعی و تشکل‌ها به خاطر برگزاری این همایش و تشکر از روزنامه‌نگاران، اقتصاددانان، حقوقدانان و روشنفکران به دلیل پیگیری و تدوین بیانیه جنبش مدنی ضد تحریم به سابقه تاریخی تحریم‌ها در دنیا از سال 1950 اشاره کرد و گفت: «تاکنون بیش از 120 کشور در دنیا به بهانه‌های مختلف هدف تحریم قرار گرفته‌اند. اما اگر بخواهید ببینید تحریم‌ها تا چه اندازه در رسیدن به اهداف تعیین‌شده خود موفق بوده، این نرخ کمتر از 30 درصد است.»

یحیی آل‌اسحاق جنگ امروز را جنگ اقتصادی و تحریم را اصلی‌ترین ابزار این جنگ خواند. آل‌اسحاق افزود: «کشور ما از همان ابتدای انقلاب تحت تحریم بوده و این تحریم‌ها در سال‌های اخیر به بهانه برنامه هسته‌ای ما افزایش یافت. این تحریم‌ها هر روز توسعه پیدا کرد چرا که تحریم‌کنندگان به بی‌اثر بودن این تحریم‌ها پی برده بودند. اما آیا مساله هسته‌ای ما همان‌گونه است که تحریم‌گذاران ادعا می‌کنند؟»

رئیس اتاق تهران بر صلح‌آمیز بودن برنامه ایران تاکید و بیان کرد که در این میان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی یاور و کمک‌کننده و حتی مشوق ایران و دیگر کشورها برای استفاده صلح‌آمیز از این انرژی باشد. آل‌اسحاق گفت: «تحریم کاملا مخالف و مغایر آن چیزی است که تحریم‌کنندگان بیان می‌کنند. آنها خود مبلغ تجارت آزاد و دموکراسی و حقوق بشر هستند اما تحریم کاملا در مغایرت با این شعارهاست.»

وی افزود: «نتیجه این تحریم‌ها تغییر کردن اقتصاد ما از یک حالت رسمی و شفاف به حالت غیررسمی و زیرزمینی بوده است. تجارت آزاد محدود شده، دارایی‌های یک ملت بلوکه شده و غیرقابل استفاده مانده و خرید دارو و غذا نیز امکان‌پذیر نیست. اما آیا این فشارها باعث شده تحریم‌ها به نتیجه برسد؟»

رئیس اتاق بازرگانی تهران با اشاره به ادعای غرب مبنی بر این که می‌گویند هدف تحریم‌ها دولت است و آنها با ملت ایران کاری ندارند تاکید کرد که برخلاف این مدعا فشار تحریم کاملا بر روی ملت است و این مردم هستند که برای تأمین زندگی، رفاه و دارو و درمان خود دچار مشکل شده‌اند. 

آل‌اسحاق با اشاره به این که فطرت ایرانی و اسلامی مردم را همیشه در برابر دشمن خارجی متحد نگاه داشته و می‌دارد گفت: «ما قبول داریم که تحریم‌ها باعث فشار به مردم و افزایش هزینه‌های ما شده است اما در مقابل باعث برخی خوداتکایی‌ها و پیشرفت‌ها در حوزه‌های مختلفی از فناوری شده است.»

وی هدف از برگزاری همایش و دفاع تشکل‌های اقتصادی از جنبش مدنی ضد تحریم را دفاع از حقوق مردم دانست و گفت: «درست است که ما می‌گوییم فشار را تحمل می‌کنیم و حرف زور را نمی‌پذیریم و تسلیم نمی‌شود اما با تمام توان و تلاشی که داریم از حقوق مشخص و طبیعی مردم خودمان دفاع می‌کنیم. باید نهادهای بین‌المللی به این مساله برسند که آنچه تحریم‌کنندگان ادعا می‌کنند با آنچه انجام می‌دهند کاملا مغایر و مخالف است.»

آل اسحاق با اعلام حمایت کامل اتاق‌های بازرگانی و تشکل‌های اقتصادی بخش خصوصی از دولت و تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای اعلام کرد که ایران هرآنچه را که لازم بوده با ادبیات عقلانی و منطقی پیش برده، پای میز مذاکره نشسته، برنامه‌هایش تحت نظارت بازرسان آژانس بین‌المللی بوده و اکنون هم با تدبیر و اعتدال وارد مذاکرات شده است. او افزود: «در این شرایط اگر توافقی حاصل نشود مسئولیت آن بر گدن تحریم‌کنندگان است»

رئیس اتاق تهران در پایان سخنان خود تاکید کرد که ایران همیشه کشوری سازنده در معادلات بین‌المللی بوده و هیچ‌گاه دولت تهاجم و تعارض نبوده چون اعتدال در ذات همه ایرانیان است. یحیی آل‌اسحاق با تقدیر از حضور تشکل‌های اقتصادی بخش خصوصی برای امضای بیانیه جنبش مدنی ضد تحریم ابراز امیدواری کرد این جنبش به حرکت و توسعه خود ادامه دهد و بتواند پیام خود را به نهادهای بین‌المللی و سایر مردم جهان برساند.

رئیس کمیسیون امور اجتماعی و تشکل ها اتاق تهران نیز در این گرهمایی با بیان اینکه بیش از چند ماه از حرکت مدنی ضد تحریم در ایران می گذرد، گفت: روند تحریم ها نشان داده است که کشورهای تحریم‌کننده صرفا به دنبال تحت فشار گذاشتن دولت نیستند که اگر این‌گونه بود تحریم باید فقط در حوزه مسائل نظامی محدود می‌شد. به گفته محمدمهدی راسخ، رویه تحریم‌ها به گونه‌ای است که از سوی تحریم کنندگان، عملا مردم ایران مورد هدف قرار گرفته‌اند و مشکلات پیش آمده در نقل و انتقالات مالی، حمل‌و‌نقل بین‌المللی کالا و دارو و محصولات پزشکی، این موضوع را تایید می‌کند.

وی در ادامه یادآور شد که در اتاق تهران، موضوع جنبش ضد تحریم مورد توجه جدی فعالان بخش خصوصی قرار گرفت و کمیسیون امور اجتماعی و تشکل‌ها در جلسات خود به طور ویژه به این مسئله پرداخت و در نهایت بیش از 40 تشکل صنعتی و اقتصادی ایران از این حرکت مدنی اعلام حمایت کردند.

راسخ تصریح کرد که تشکل‌های حامی جنبش مدنی ضد تحریم، هزاران فعال اقتصادی را در خود جای داده‌اند و این، قدرت حمایتی صورت گرفته از حرکت مدنی که روزنامه‌نگاران، اقتصاددانان، دانشگاهیان، هنرمندان و سایر بخش‌های مردمی آغاز کرده‌اند، را نشان می‌دهد.

محسن خلیلی عراقی نیز در سخنانی که حاوی پیام او به تحریم‌کنندگان بود، گفت: «با عشق و دوستی می‌توان جهان را ساخت اما با دشمنی، تفرقه حاکم می‌شود.» او افزود: «رهبر معظم انقلاب اعلام کرده‌اند که ایران قصد استفاده سوء از دستاوردهای هسته‌ای خود را ندارد. اما مشخص نیست که چرا دولت‌های غربی نسبت به ایران کم لطف هستند.»

خلیلی در ادامه گفت: «ایران با کشورهای عضو گروه 1+5 دشمنی ندارد و برای آنان احترام قائل است. ما خواهان این هستیم که با این کشورها در زمینه‌های اقتصادی، سیاسی و اجتماعی روابط حسنه برقرار کنیم.» وی ادامه داد: «هم‌چنین ما خواهان این هستیم که این کشورها در مذاکرات ، انصاف را رعایت کنند.»

پس از این سخنان محمدمهدی راسخ رئیس کمیسیون امور اجتماعی و تشکل‌های اتاق تهران به قرائت بیانیه جنبش مدنی ضد تحریم پرداخت و آن را در اختیار نمایندگان تشکل‌های اقتصادی برای امضا قرار داد. متن بیانیه به شرح زیر است:

همکاران ارجمند
انگیزه ما از نوشتن این نامه، هشدار نسبت به آثار مخرب تحریم‌های تجاری و مالی علیه مردم ایران است. این تحریم‌ها نه تنها کمکی به صلح‌آمیزتر شدن روابط بین‌المللی نمی‌کند، بلکه با آثار فاجعه‌بار انسانی خود بر تیرگی روابط‌ می‌افزاید.

ایالات‌متحده آمریکا و متحدان اروپایی‌اش اهداف تحریم‌های تجاری و مالی علیه ایران را کنترل و شفاف‌سازی فعالیت‌های هسته‌ای ایران اعلام کرده‌اند.

جدای از آنکه محتوای موضوع مورد مناقشه به‌طور جداگانه نیازمند انجام بررسی‌های فنی بوده و از صلاحیت امضاکنندگان این نامه خارج است، وسایل به‌کار گرفته شده برای نیل به این اهداف از جهات زیر مورد انتقاد ما است:

محروم کردن شهروندان ایرانی از تجارت آزاد ناقض حقوق اولیه انسانی آنها است. به گروگان گرفتن نیاز‌های اولیه حیاتی ایرانیان از جمله کودکان، سالخوردگان، بیماران و بسیاری دیگر از گروه‌های آسیب‌پذیر که به دلیل توقف نقل و انتقال وجوه و حمل کالا به وجود آمده و وارد آوردن لطمات «قطعی» جبران‌ناپذیر انسانی به مردم، در مقابل آسیب «احتمالی» بررسی نشده مورد ادعا، از نظر وجدان بشری به هیچ وجه توجیه‌پذیر نیست.

ادامه وضع موجود مطمئنا فجایع انسانی بزرگی را در پی خواهد داشت که بدون تردید، آیندگان پیامد‌های ناگوار آن را بر دولت‌های به‌کارگیرنده این تحریم‌ها نخواهند بخشید. ذکر کامل همه موارد در این نامه کوتاه امکان‌پذیر نیست و تنها‌ می‌توان به آسیب‌های گسترده‌ای اشاره کرد که در چند ماه اخیر متوجه عمل‌های جراحی در بیمارستان‌ها و تامین دارو برای بیماری‌های خاص شده است.

در جهان امروز که حجم اقتصاد جهانی بسیار بزرگ شده و مسیر‌های متعدد دسترسی به بازار‌های مختلف برقرار است، اعمال تحریم‌های اقتصادی منجر به گسترش اقتصاد غیر‌رسمی، دور شدن از شفافیت، توسعه فساد و تخصیص ناسالم و ناعادلانه منابع‌ می‌شود که در مغایرت با روند تحولات جهانی در جهت شفافیت، پاسخگویی، حکمروایی مطلوب، دسترسی آزاد و عادلانه به منابع و اطلاعات است. تحریم‌ها در عمل، مشوق عدم‌تبعیت از قوانین بین‌المللی است و رانت جویی و فساد را جایگزین کارآفرینی و تجارت منصفانه‌ می‌کند و موجب سرایت اقتصاد غیررسمی به کشورهای دیگر‌ می‌شود.

تجربه حداقل یک سال گذشته نشان‌ می‌دهد که حتی بسیاری از بنگاه‌های طرف تجاری با ایران به جای ترک معامله، به روش‌های غیر‌رسمی متوسل شده‌اند و شاید برای سالیان طولانی نتوان این پدیده نادرست را از دامن اقتصاد منطقه و حوزه‌های فراتر از آن پاک کرد.

نگاهی تاریخی به تحریم‌های گذشته نشان‌ می‌دهد که در اکثر موارد، کشورهای اعمال‌کننده تحریم به اهداف خود دست پیدا نکرده‌اند و در موارد زیادی، نتیجه نهایی بروز درگیری‌های نظامی و فجایع بزرگ انسانی بوده است.

در شرایط فعلی که کشور‌های خاورمیانه یکی از نا‌آرام‌ترین دوران‌های تاریخ خود را سپری‌ می‌کنند، چه عقلانیتی در تکرار این تجربه تلخ نهفته است و این تحریم‌ها چگونه‌ می‌تواند به صلح جهانی کمک کند؟
سابقه تاریخی ایران نشان‌دهنده این واقعیت تحسین‌انگیز است که مردم این سرزمین همواره صلح‌طلب بوده و به هر گونه زورگویی و اجحاف واکنش نشان داده‌اند. اشتباه بزرگ تحریم‌کنندگان، حداقل در مورد ایران، جدای از واقعیت‌های جهانی ذکر شده، این است که با اتخاذ رویکردی تخاصم‌آمیز با مردم، ظرفیت تمدنی و فرهنگی این کشور را در حل مساله خود نادیده گرفته‌اند.

شرایط به‌وجود‌آمده در پی انتخابات 24 خرداد سال‌جاری، فرصتی استثنایی برای دولت‌های تحریم‌کننده ایران به‌وجود آورده تا با تغییر رویکرد و به‌کارگیری اقداماتی صلح‌آمیز و نوآورانه، بتوانند به مردم این کشور و منطقه آرامش بخشیده و با پیشقدم شدن در برداشتن تحریم‌ها، فرآیند متفاوت و سازنده‌ای در حل مناقشات بین‌المللی پایه‌گذاری کنند.

انتظار ما از نخبگان جهان و به‌ویژه اقتصاددانان، حقوقدانان و روزنامه نگاران برجسته این است که با پشتیبانی از نهضت صلح‌طلبانه و انسانی ضدتحریم، سیاستمداران کشور‌های متبوع خود را به برداشتن گام نخست برای حل ابتکارآمیز و موثر این مناقشه دشوار ترغیب کنند.