تامین برق و انرژی پایدار یکی از مهمترین مسایل شرکت‌های صنعتی و معدنی برای ادامه روند تولید است. این در حالی است که بسیاری از شرکت‌ها به خاطر اعمال محدودیت‌های انرژی از جمله برق و گاز در فصل گرما و سرما دچار مشکلات می‌شوند که خسارت جبران‌ناپذیری را به بخش تولید می‌زند.

قطعی هر یک ساعت برق در بعضی از شرکت‌های فولادی منجر به عقب افتادگی ۶ تا هشت ساعته در تولید می‌شود. با این اوصاف، طبق محدودیت‌ها در شرکت‌ها به صورت میانگین یک تا ۲ روز قطعی برق در هفته صورت می‌گیرد که این امر منجر به کاهش آمار تولید و به تبع صادرت و ارز آوری در کشور می‌شود.

در همین راستا طبق ماده ۴ قانون مانع زدایی از توسعه صنعت برق، صنایع انرژی‌بر موضوع ماده (۳) این قانون با هماهنگی وزارت صنعت، معدن و تجارت و وزارت نیرو مکلفند، حداقل ۹ هزار مگاوات نیروگاه حرارتی با بازدهی حداقل ۵۵ درصد و یک‌هزار مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر و پاک تا پایان سال ۱۴۰۴ از محل منابع داخلی صنایع مذکور احداث کنند.

در صورت عدم احداث، تامین برق این صنایع در شرایط کمبود برق، در اولویت طرح‌های مدیریت مصرف برق وزارت نیرو قرار می‌گیرد. وزارت نیرو مکلف است از تامین برق این صنایع، پشتیبانی و برق تولیدی مازاد آنها را منتقل کند. برق مازاد نیروگاه‌های فوق در بهابازار (بورس) انرژی یا به صورت قرارداد دوجانبه قابل فروش است. وزارت نفت مکلف است با هماهنگی وزارت نیرو سوخت مورد نیاز نیروگاه‌های مذکور را تامین کند. وزارت صنعت، معدن و تجارت موظف است فرایند اخذ گواهی برچسب انرژی را برای محصولات انرژی بر همه صنایع، پیاده‌سازی و بر مبنای آن در راستای بهبود بهره‌وری انرژی اقدام کند.

بر این اساس، وزارتخانه های صنعت، معدن و تجارت و نیرو با امضای تفاهمنامه ای شرایط تسهیل راه اندازی و ایجاد نیروگاه های خود تامین را در شرکت های صنعتی، معدنی و فولادی فراهم کرده اند تا صنایع با تولید برق بخشی از نیاز تولید خود را تامین کنند.

ایجاد ۱۷ هزار مگاوات برق توسط صنایع در ۱۹ استان

سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) به عنوان متولی بخش صنعت و معدن کشور، زمینه و راهبری ساخت نیروگاه‌های برق را در صنایع و معادن از نیمه دوم سال ۱۴۰۰ فراهم کرد. در همین راستا شرکت‌هایی در حوزه‌های فولاد، آلومینیوم، مس، پتروشیمی و مناطق ویژه اقتصادی در ساخت نیروگاه‌های خود تامین اقدام کردند.

طبق آخرین گزارش این سازمان، اکنون ظرفیت تولید برق از مرز ۱۷ هزار و ۱۲۲ مگاوات عبور کرده است. طرح احداث نیروگاه‌ها (بر مبنای تفاهم نامه بین وزارتخانه های صمت و نیرو) در ۱۹ استان از جمله استان‌های اصفهان، کرمان، هرمزگان، یزد، فارس، مرکزی، خراسان رضوی، شمالی و جنوبی، سمنان، خوزستان، زنجان، آذربایجان شرقی، قم، سیستان و بلوچستان، ایلام، مازندران، کهگیلویه و بویراحمد و بوشهر در حال انجام است.

بر این اساس، در راستای اجرای تفاهمنامه اولیه وزارتخانه‌های صمت و نیرو برای احداث نیروگاه‌های جدید صنایع و معادن، با توجه به افزایش تعداد ساختگاه‌های نیروگاهی؛ میزان ظرفیت‌ها از برنامه اولیه ۱۰هزار مگاواتی به بیش از ۱۷ هزار مگاوات افزایش یافته است.

سهم۷۳ درصدی شرکت‌های فولادی از برنامه تولید برق

شرکت های فولادی با احداث نیروگاه های خود تامین بیشترین سهم تولید برق را به خود اختصاص داده اند؛ یعنی از ۱۷ هزار و ۱۲۲ مگاوات برنامه‌ریزی شده، فولادی ها حدود ۱۲ هزار و ۴۸۳ مگاوات برق تولید خواهند کرد که معادل ۷۳ درصد می‌شود.

سهم حوزه آلومینیوم ۲ هزار و ۱۱۹ مگاوات، مس ۹۶۰ مگاوات و سایر صنایع هزار و ۵۶۰ مگاوات است که در مجموع حدود ۲۷ درصد می شود.

تامین ۲ هزار مگاوات برق توسط نیروگاه‌های صنایع و معادن

طبق گزارش سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران، در سال ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ به ترتیب ۶۷۸ و یک‌هزار و ۲۴ مگاوات برق صنایع و معادن با راهبری ایمیدرو و مشارکت شرکت های معدنی، صنایع معدنی و دیگر صنایع به بهره‌برداری رسید.

بر این اساس، امسال نیز تا پایان مردادماه حدود ۲۰۰ مگاوات برق وارد مدار شده است.

مطابق گزارش ایمیدرو، برنامه‌ریزی برای تولید ۶۱۶ مگاوات نیروگاه حرارتی و ۱۴۰ مگاوات نیروگاه خورشیدی نیز تا پایان امسال انجام شده است که انتظار می‌رود تا پایان امسال نزدیک به ۲ هزار مگاوات توسط شرکت‌های معدنی و صنایع وارد مدار شود.

انتظار می‌رود تا شرکت‌های معدنی، صنعتی و فولادی با راه‌اندازی نیروگاه های خود تامین بتوانند برق مورد نیاز خود را تامین کنند و از قطعی برق که منجر به تعطیلی خط تولید و بیکاری نیروی کار می‌شود، جلوگیری کنند. ضمن اینکه به‌روز رسانی تجهیزات نیز سهم قابل توجهی در کاهش مصرف انرژی دارد.