آقای ابوالفضل روغنی با بیان اینکه سال گذشته نیاز کشور به کاغذ کتب درسی از تولید داخل تامین شد افزود: امسال شرکت‌های کاغذسازی به دلیل قطعی پی در پی برق و تامین نشدن به موقع مواد اولیه، شاید نتوانند نیاز کشور را کاغذ تحریر تامین کنند، زیرا تولید کاغذ فرایند پیوسته‌ای دارد و در صورت قطعی برق، راه اندازی مجدد خطوط تولید زمانبر و هزینه بر است.

وی با بیان اینکه در کشور ظرفیت‌های خوبی در حوزه تولید کاغذ وجود دارد گفت: در بخش کاغذ بسته بندی، تولید بیش از حد نیاز کشور است و در صورتیکه موانع نقل و انتقال بانکی رفع شود فرصت صادرات تا یک میلیون تن کاغذ بسته بندی با کیفیت وجود داد.

روغنی افزود: برای افزایش تولید و توسعه صادرات باید زیرساخت‌های لازم تقویت شود، اگر فضای صادراتی هموار و مازاد تولید صادر نشود، با هدر رفت سرمایه مواجه خواهیم شد، به عبارتی اگر دیپلماسی اقتصادی کشور درست تبیین شود و بتوانیم با کشور‌های هدف ارتباط برقرار کنیم، همانند گذشته فرصت صادرات در بخش کاغذ بسته بندی از ۶۰۰ هزار تا یک میلیون تن و با کیفیت بالا به کشور‌های اروپایی وجود دارد.

وی اضافه کرد: سالانه حدود یک میلیون و ۶۰۰ هزار تن کاغذ بسته بندی در کشور تولید می‌شود که ۷۰ تا ۸۰ درصد آن ناشی از فراوری بازیافت و پسماند است.

روغنی همچنین گفت: نیاز واقعی کشور به کاغذ تحریر ۱۵۰ تا ۱۸۰ هزار تن است که از این رقم ۵۰ هزار تا ۶۰ هزار تن در داخل تولید می‌شود، اما آمار‌هایی که گمرک کشور از واردات کاغذ تحریر ارائه می‌دهد تا ۳۸۰ هزار تن در سال است.

وی افزود: یکی از دلایل واردات بیش از حد این کالا، دادن ارز ارزان قیمت به واردکنندگان است که به نظر می‌رسد کاغذ‌های وارداتی در مسیر درست استفاده نمی‌شود و در نهایت منجر به هدر رفت منابع مالی کشور می‌شود.

روغنی گفت: ارزی که برای واردات کاغذ تحریر اختصاص داده می‌شود ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان است، اما ارزی که برای تامین مواد اولیه تولید کاغذ به تولیدکنندگان در نظر گرفته می‌شود بالای ۴۲ هزار تومان است؛ متاسفانه نظام و ساختار مناسبی برای توزیع ارز در کشور وجود ندارد امیدواریم دولت جدید برنامه ریزی دقیقی در این زمینه داشته باشد.

وی افزود: سالانه ۲۳۰ هزار تا ۲۴۰ هزار تن خمیر کاغذ وارد می‌شود که از ابتدای امسال تا کنون ۳۰ تا ۴۰ هزار تن از این مواد وارد شده است. به عبارتی به دلیل نبود منابع مالی و مشکلات نقدینگی، فقط ۱۰ تا ۱۵ درصد نیاز را توانستیم وارد کنیم.

رئیس سندیکای تولیدکنندگان کاغذ و مقوا با اشاره به اینکه کاغذ تحریر مهمترین کاغذ کشور برای بخش مطبوعات، کتاب‌های درسی و کمک آموزشی، محسوب می‌شود گفت: به دلیل اینکه منابع مالی و ارز ارزان قیمت در اختیار واردکنندگان قرار می‌گیرد متولیان سعی می‌کنند که برای تولید کتب درسی و کاغذ تحریر از بهترین و گران قیمت‌ترین مواد استفاده کنند؛ در صورتیکه کاغذ کاهی که ارزان قیمت و به رنگ کرم یا قهوه‌ای است برای تولید کتاب درسی و کاغذ تحریر، مورد تایید استاندارد جهانی از لحاظ بهداشتِ مصرف است.

وی افزود: برای کتب درسی که ۹ ماه بیشتر تاریخ مصرف ندارد، یا روزنامه‌ای که عمر آن به چند ساعت هم نمی‌رسد چنین هزینه هایی، هدر رفت منابع ارزی کشور است که باید این فرهنگ غلط مصرف، اصلاح شود.

روغنی ادامه داد: در صورتیکه دولت ارز را تک نرخی کند و از قیمت‌گذاری دستوری دست بردارد با نظارت کارشناسی، مسیر تولید هموار می‌شود، زیرا رونق بازار را عرضه و تقاضا مشخص می‌کند ضمن اینکه محصولات ارزانتر به دست مصرف کننده می‌رسد.

وی گفت: دولت سیزدهم با همکاری بخش خصوصی در راه اندازی و برداشتن موانع تولید واحد‌های کاغذ سازی تلاش زیادی کرده که امیدواریم دولت جدید هم ادامه دهنده این روند باشد، زیرا اگر بتوانیم کاغذسازی جنوب کشور را راه اندازی کنیم ۲۴۰ هزار تن نیاز کشور به انواع کاغذ را به طور کامل می‌توانیم تامین کنیم.

روغنی با اشاره به اینکه ظرفیت‌های خوبی در کشور وجود دارد افزود: اگر بتوانیم با رفع موانع و نوسازی ماشین آلات از کل ظرفیت شرکت‌های کاغذ سازی مانند، شرکت کاغذ زاگرس، کاغذ سازی دیبای شوشتر، صنایع کاغذ پارس و صنایع چوب و کاغذ مازندران استفاده کنیم به جای واردات چند میلیون دلاری کاغذ، می‌توانیم مازاد تولید را هم صادر کنیم.

وی ادامه داد: شرکت دیبای شوشتر اگر در مدار درست تولید قرار گیرد، ظرفیت تولید ۲۰ هزار تا ۲۵ هزار تن و صنایع کاغذ پارس هم توانایی تولید ۲۰ هزار تن کاغذ در سال را دارد.

رئیس سندیکای تولیدکنندگان کاغذ و مقوا گفت: از نیمه دوم سال گذشته رکود سنگینی در کل صنعت به ویژه در شرکت‌های کاغذ سازی حاکم است، بانک‌ها در تخصیص نقدینگی انقباضی عمل می‌کنند و پولی که به بازار تزریق می‌شود هم با سود‌های بالای بانکی (تا ۴۵ درصد) است؛ بنابراین واحد‌های تولیدی با حرکت خیلی کند فعالیت می‌کنند.

روغنی در خصوص چالش‌های صنعت کاغذ سازی گفت: وجود نیروی غیر متخصص در این واحدها، قدیمی بودن ماشین آلات که در کمّیت و کیفیت تولید نهایی تاثیر زیادی دارد، همچنین تامین نشدن به موقع منابع بانکی، باعث شده که از ظرفیت کامل این واحد‌ها نتوانیم استفاده کنیم.

وی با بیان اینکه شرکت‌هایی کاغذ سازی که با مواد اولیه چوب تولید می‌کنند با چالش‌های زیادی روبرو هستند افزود: شرکت چوب و کاغذ مازندران و سایر شرکت‌های کاغذ سازی، مدتهاست با اجرای طرح تنفس جنگل، امکان جذب چوب از جنگل را ندارند، همچنین شرایط سختی که برای واردات چوب اعمال می‌شود اعم از گرفتن مالیات سنگین از وارد کنندگان و قوانین سخت و دست و پاگیر واردات چوب، موجب شده که تولید کنندگان کاغذ، با سختی زیادی چوب مورد نیاز را تامین کنند.

روغنی همچنین گفت: تولید کاغذ اصطلاحا " تیلور مد" است یعنی بر اساس مواد اولیه که در جا‌های مختلف وجود دارد تولید می‌شود به طور نمونه، تولید کاغذ از ساقه برنج، سنگ، چوب و از بازیافت هر کدام فرایند تولید خاص خود را دارد، اما اولویت تولید کاغذ با باگاس و پسماند‌های کشاورزی است اگر در تولید کاغذ از پمساند‌های کشاورزی استفاده کنیم حتما موفق خواهیم بود.

وی افزود: سالانه بیش از ۲ میلیون تن باگاس که مهمترین مواد اولیه تولید کاغذ است در کشور تولید می‌شود، این مواد اولیه با کیفیت و با قیمت مناسب، مزیت و فرصت خوبی را در کشور ایجاد می‌کند.

روغنی با بیان اینکه فقط دو شرکتی که در جنوب کشور ا ست از باگاس استفاده می‌کنند گفت: میزان مصرف شرکت دیبا شوشتر سالانه ۶۰۰ هزار تن و کاغذ پارس ۳۵۰ هزار تن است؛ اگر شرکت ستاد اجرایی فرمان امام احداث شود بیش از یک میلیون تن مصرف باگاس خواهد داشت.

وی با بیان اینکه باگاس به اندازه کافی در کشور وجود دارد افزود: باگاس فقط برای تولید کاغذ نیست بلکه در تولید ام دی اف، نئوپان، مصرف خوارک دام و در ساخت الکل هم استفاده می‌شود.

روغنی ادامه داد: شرکت‌های واقع در جنوب کشور از لحاظ مواد اولیه وضع مناسبتری دارند؛ شرکت‌های مستقر در مرکز کشور برای تولید کاغذ از بازیافت استفاده می‌کنند، اما شرکت‌هایی که در شمال قرار دارند همچنان در تامین مواد اولیه مشکل دارند.

وی با بیان اینکه کشور‌های زیادی در تولید کاغذ از بازیافت استفاده می‌کنند گفت: در این زمینه باید تسهیل گری شود، زیرا محیط زیست برای واردات کاغذ باطله و پسماند زباله سختگیرانه عمل می‌کند در صورتیکه در همه جای دنیا مثل چین، اروپا و هند واردات کاغذ باطله و پسماند مرسوم است و مواد اولیه کاغذ را از این روش تامین می‌کنند.

روغنی افزود: صنعت کاغذ جز صنایع آب بر است، اما در شرکت‌های کاغذسازی چرخه آب کامل است به عبارتی هدر رفت آب در بخش کاغذ در مقایسه با سایر صنایع مثل فولاد خیلی ناچیز است.

رئیس سندیکای تولیدکنندگان کاغذ و مقوا با اشاره به اینکه ماشین آلات تولید در سه سطح کوچک، متوسط و بزرگ تقسیم بندی می‌شود، گفت: در ایران شرکت‌هایی وجود دارد که در طراحی و ساخت ماشین آلات کوچک فعالیت می‌کند، اما بخش وسیعی از تجهیزات آن باید از خارج تامین شود.

روغنی افزود: معمولا به ماشینی که سالانه حدود ۱۰ هزار تن تولید داشته باشد، ماشین کوچک گفته می‌شود، ماشینی که تولید تا ۵۰ هزار تنی داشته باشد ماشین آلات متوسط و اگر تولید ماشینی بیش از ۵۰ هزار تن باشد جز ماشین آلات بزرگ محسوب می‌شود.

وی با اشاره به اینکه در صنعت کاغذ سازی عقب نیستیم گفت: اگر بخش خصوصی در این حوزه همکاری خوبی داشته باشد با واردات ماشین آلات جدید، توان تولید بیش از ۲۰۰ هزار تن در سال را خواهیم داشت ضمن اینکه هم اکنون در زنجان این اتفاق در حال رخ دادن است، در مشهد این ماشین آلات در حال فعالیت است، در کرمان و در یزد هم در مرحله راه اندازی ماشین آلات هستیم و در مناطق دیگری از کشور هم سرعت پیشرفت و سرمایه گذاری در زمینه تولید کاغذ خوب است.