تغییر زمان‌بندی واریز یارانه برای نظم‌بخشی بهتر در اواخر سال ۱۴۰۲ انجام شد؛ به‌گونه‌ای که واریز مستمری و یارانه نقدی خانوارهای تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی (ره) و سازمان بهزیستی کشور در اولویت قرار گرفت و ۲۰ هرماه واریز می‌شود.

یارانه گروه دوم یعنی خانوارهای مشمول در دهک‌ها اول تا سوم در ۲۵ هرماه واریز خواهد شد و یارانه مشمولان گروه آخر یعنی دهک‌های ۴ تا ۹ روز آخر هرماه به‌حساب سرپرستان خانوار واریز می‌شود.

حساب‌وکتاب یارانه دهک‌ها

در سال جاری، مستمری مددجویان دو نهاد حمایتی کشور یعنی کمیته امداد و بهزیستی با ۳۰ درصد افزایش مواجه شد؛ بر این اساس سرانه پرداختی مستمری برای خانواده‌های یک نفره یک‌میلیون تومان در ماه، خانوار دونفره یک‌میلیون و ۴۲۰ هزار تومان، ۳ نفره دو میلیون تومان، ۴ نفره دو میلیون و ۹۵۰ هزار تومان و ۵ نفر به بالا ۳ میلیون و ۱۵۰ هزار تومان برای سال ۱۴۰۳ در نظر گرفته شد که در تاریخ ۲۰ هرماه به‌حساب سرپرست خانوار واریز می‌شود.

همچنین یارانه نقدی سه دهک پایین درآمدی ماهانه ۴۰۰ هزار تومان به ازای هر نفر تعیین شده که ۲۵ هرماه واریز خواهد و یارانه بگیران در سایر دهک‌ها ماهانه ۳۰۰ هزار تومان به ازای هر نفر در آخرین روز ماه دریافت می‌کنند.

چند نفر در ایران یارانه می‌گیرند؟

بر اساس گزارش دیوان محاسبات کل کشور، سال گذشته بیش از ۸۱ میلیون ایرانی یارانه نقدی دریافت کردند. با توجه به جمعیت حدوداً ۸۵ میلیون نفری ایران طبق برآورد مرکز آمار، می‌توان گفت فقط ۴ میلیون نفر یارانه نمی‌گیرند.

این در حالی است که همه‌ساله در قوانین بودجه، حکمی می‌آید که طبق آن دولت مکلف به حذف یارانه پولدارها می‌شود.

امسال هم همین حکم در قانون بودجه آمده است: سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها موظف است با همکاری وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی نسبت به تجدیدنظر در مورد افرادی که یارانه آنها حذف شده و همچنین نسبت به حذف یارانه خانوارهای غیرمشمول حمایت دولت به‌موجب آیین‌نامه‌ای که توسط وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و با همکاری سازمان برنامه‌وبودجه کشور و سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها ظرف یک ماه از لازم‌الاجرا شدن این قانون به تصویب هیأت وزیران می‌رسد، اقدام کند.

اکنون خبر می‌رسد که در دولت جدید قرار است به‌زودی دهک‌بندی خانوارها انجام شود. بااین‌حال انتظار نمی‌رود که دولت چهاردهم نیز اقدام به حذف یارانه پولدارها کند.

دولت چقدر یارانه نقدی می‌دهد؟

طبق بودجه امسال، یارانه نقدی و معیشتی و کالابرگ الکترونیک که تقریباً به همه ملت ایران پرداخت می‌شود مجموعاً ۳۱۵ هزار میلیارد تومان خرج در بردارد.

یعنی ۸۱ میلیون ایرانی به‌طور متوسط در طول سال ۳ میلیون و ۸۸۸ هزار تومان یارانه نقدی و کالابرگ دریافت می‌کنند که میانگین ماهانه آن ۳۲۴ هزار تومان می‌شود.

لازم به ذکر است که یارانه نقدی ۳ دهک کم‌درآمد ۴۰۰ هزار تومان و مابقی افراد ۳۰۰ هزار تومان است.

ضمناً خانوارهای تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی علاوه بر یارانه نقدی، مجموعاً ۶۵ هزار میلیارد تومان مستمری از محل منابع هدفمندی یارانه‌ها دریافت خواهند کرد.

اگر فرضاً یارانه ۲۰ میلیون نفر با درآمد بالاتر حذف شود، متوسط یارانه دریافتی ۶۱ میلیون نفر باقی‌مانده سالانه ۵ میلیون و ۱۶۳ هزار تومان خواهد شد که میانگین ماهانه آن ۴۳۰ هزار تومان می‌شود؛ یعنی با حذف یارانه ۲۰ میلیون نفر، یارانه ۶۱ میلیون نفر باقیمانده ۱۰۰ هزار تومان حدوداً بیشتر خواهد شد.

آغاز مرحله جدید دهک‌بندی خانوارها در مهرماه

رئیس مرکز مطالعات و اطلاعات رفاه ایرانیان از اعمال سومین مرحله به‌روزرسانی اطلاعات اقتصادی خانوارها در مهرماه خبر داد و گفت: پایگاه اطلاعات رفاه ایرانیان با دریافت و پایش داده‌های اقتصادی جدید خانوارها از سوی دستگاه‌های مختلف، بر اساس شاخص‌ها و متغیرهای اقتصادی و رفاهی میزان وسع خانوارها را دریافت و به‌روزرسانی می‌کند.

علیرضا محمدی با اشاره به بند «د» تبصره ۱۷ قانون بودجه سال ۱۴۰۲ که بر اساس آن، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی موظف است ضمن به‌روزرسانی داده‌ها، ۲ بار در سال با اتکا به داده‌های متقن و ثبتی پایگاه اطلاعات رفاه ایرانیان و واقعیت‌های اقتصادی کشور، درآمد سرانه خانوارها و قدرت خرید مردم، نسبت به شناسایی گروه‌های مشمول حمایت و مشمولان ماده ۱۳ قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت و برقراری حمایت‌های یارانه‌ای آنها و اعلام حذف گروه‌های پردرآمد از حمایت‌های یارانه‌ای اقدام کند، گفت: در قانون بودجه سال ۱۴۰۳ نیز به به‌روزرسانی داده‌های خانوارها اشاره و تأکید شده است.

وی با بیان اینکه آخرین به‌روزرسانی داده‌های اقتصادی خانوارها در دی‌ماه سال ۱۴۰۲ اتفاق افتاده است، گفت: طبق برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته، قرار بر این بوده که شهریورماه سال ۱۴۰۳ نیز مرحله بعدی ثبت و اعمال به‌روزرسانی اقتصادی خانوارها اتفاق بیفتد؛ از همین رو پایگاه اطلاعات رفاه ایرانیان اقدام به دریافت و پایش داده‌های اقتصادی جدید خانوارها از سوی دستگاه‌های مختلف کرده تا بر اساس شاخص‌ها و متغیرهای اقتصادی و رفاهی میزان وسع خانوارها را با دریافت داده‌ها نسبت به به‌روزرسانی و اعمال دهک جدید اقدام کند.

محمدی در این میان نیز از عدم ارسال داده خانوارها از سوی برخی دستگاه‌ها ازجمله بانک مرکزی خبر داد و گفت: بانک مرکزی یکی از دستگاه‌های مهم داده‌ای محسوب می‌شود، اما تاکنون اطلاعات بانکی به این پایگاه برای این مرحله نرسیده است.

رئیس مرکز مطالعات و اطلاعات رفاه ایرانیان در همین راستا از اعمال سومین مرحله به‌روزرسانی اطلاعات اقتصادی خانوارها در اواخر شهریور یا مهرماه خبر داد و یادآور شد: طبق آیین‌نامه اجرایی بند الف، جز ۶، تبصره ۸ قانون برنامه‌وبودجه سال ۱۴۰۳، در سال جاری وسع‌سنجی، رتبه‌بندی و دهک‌بندی خانوارها، بر اساس شاخص‌های دریافتی از سوی دستگاه‌ها برعهده وزارت تعاون و تصمیم‌گیری برای حذف یا اضافه افراد مشمول با سازمان هدفمندی یارانه‌هاست که البته به دلیل تغییرات در دولت، نهایی شدن آیین‌نامه مذکور به تعویق افتاده و قرار است در هفته آتی پس از نهایی شدن و به‌محض ابلاغ، نسبت به اعمال دهک‌های جدید اقدام شود.