بخش ریلی ایران در پنج ماهه ابتدایی امسال با رشد چشمگیری در حوزه ترانزیت روبرو بوده و طبق آمارهای منتشر شده، میزان ترانزیت بار توسط بخش ریلی به ۷۷۳ هزار تن رسیده که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته (۵۲۶ هزار تن) افزایش ۴۷ درصدی را نشان می‌دهد. این افزایش قابل توجه در شرایطی رقم خورده است که بخش ریلی به عنوان یکی از زیربناهای اصلی حمل‌ونقل در کشور، نقش مهمی در بهبود تبادلات اقتصادی و تجاری ایفا می‌کند.

بررسی آمارهای ۱۰ سال گذشته نشان می‌دهد که بیشترین میزان ترانزیت بار در پنج ماهه نخست سال ۱۴۰۰ با ۸۰۸ هزار تن ثبت شده است. مقایسه عملکرد پنج ماهه نخست سال جاری با مدت مشابه سال ۱۴۰۰، کاهش ۴ درصدی را نشان می‌دهد، اما افزایش چشمگیر ترانزیت نسبت به سال ۱۴۰۲، نوید دهنده رونق این بخش در سال‌های آتی است. از ۷۷۳ هزار تن کالای ترانزیت شده در سال جاری، ۶۳۷ هزار تن به کالاهای غیرنفتی و ۱۳۶ هزار تن به کالاهای نفتی اختصاص داشته است.

بیشترین میزان کالاهای ترانزیتی از مرزهای سرخس و آستارا وارد کشور شده است، به طوری که مرز سرخس با ۵۳۶ هزار تن و مرز آستارا با ۱۲۹ هزار تن بیشترین حجم را داشته‌اند. در مقابل، مرز سهلان با تنها ۱۵ تن، کمترین میزان ورودی کالاهای ترانزیتی را به خود اختصاص داده است. این آمارها حاکی از اهمیت بالای مرزهای شمال شرقی و شمال غربی کشور در مبادلات ریلی بین‌المللی است و می‌تواند نقش قابل توجهی در توسعه اقتصادی مناطق مرزی ایفا کند.

جابه‌جایی ۱۲.۸ میلیون نفر مسافر در حوزه ریلی

در حوزه حمل و نقل مسافر، عملکرد بخش ریلی در پنج ماهه نخست سال ۱۴۰۳ حاکی از آن است که در این مدت ۱۲.۸ میلیون نفر از طریق قطار جابه‌جا شده‌اند.

بیشترین میزان جابه‌جایی مسافر در این مدت در مناطق تهران و خراسان ثبت شده است. منطقه تهران با ۴ میلیون نفر و منطقه خراسان با ۳ میلیون نفر بیشترین مسافر را جابه‌جا کرده‌اند. این دو منطقه به دلیل وجود کلان‌شهرهای پرجمعیت و موقعیت جغرافیایی مهم، سهم عمده‌ای از جابه‌جایی مسافر را به خود اختصاص داده‌اند. از سوی دیگر، مناطق جنوب شرق و شرق کمترین میزان جابه‌جایی مسافر را به ثبت رسانده‌اند. در این مناطق به ترتیب ۸۳ هزار نفر و ۸۴ هزار نفر از خدمات ریلی استفاده کرده‌اند.

در بخش حمل بار، عملکرد بخش ریلی حاکی از آن است که در پنج ماهه سال ۱۴۰۳، ۱۷ میلیون تن بار توسط شبکه ریلی جابه‌جا شده است.

بیشترین حجم بار در این مدت از مناطق یزد و شرق حمل شده است. منطقه یزد با ۴ میلیون تن و منطقه شرق با ۳ میلیون تن بیشترین میزان بار را جابه‌جا کرده‌اند. این دو منطقه به دلیل قرار گرفتن در مسیرهای ترانزیتی و صنعتی کشور، همواره سهم بالایی از حمل بار ریلی را به خود اختصاص می‌دهند. در مقابل، مناطق جنوب شرق و شمال کمترین میزان حمل بار را داشته‌اند. در منطقه جنوب شرق تنها ۲۹ هزار تن و در منطقه شمال ۶۵ هزار تن بار جابه‌جا شده است.