امروز اگر برای خرید نان سنتی به هر نانوایی بروید قیمت‌ها متفاوت است. این امر برای دو نان بربری و سنگک مشهودتر است. نان‌های آماده فروش روی دیوار نانوایی‌ها، بدون استثنا با چند دانه کنجد، نرخ چند برابری دارند. نانوا هوشیار می‌داند امروز در شلوغی شهر، افراد عجله داشته و فرصت ایستادن در صف را ندارند؛ این نان‌های طلایی را آماده می‌کنند تا خدمات مناسب به شهروندان ارائه دهند. برخی هم کارت خوان‌های هوشمندشان خراب شده و ناچار از کارت خوان‌های عادی استفاده می‌کنند.

امسال قیمت نان در شهریور ماه افزایش ۲۵ تا ۳۰ درصدی داشت و هنوز یک ماه از افزایش قیمت نان در استان تهران نگذشته، نانوایان با ترفندهای مختلف از قیمت مصوب تعدی کرده و عددهای بالاتری از مشتریان برای هر قرص نان دریافت می‌کنند.

محمد سلیمانی، رئیس اتحادیه نانوایان سنتی تهران درباره اعمال سلیقه در قیمت‌گذاری نان در نانوایی‌های سنتی از جمله سنگک گفت: سهمیه اختصاصی هر نانوایی بر مبنای عملکرد کارت خوان‌های هوشمند بوده در نتیجه نانوایان نمی‌توانند خارج از این سیستم فروش داشته باشند.

وی افزود: البته بارها عنوان کردیم شرکت مجری این طرح، پشتیبانی مناسبی نداشته و دو روز تا یک هفته زمان می‌برد تا دستگاهی که دچار اشکال شده، درست شود. در چنین شرایطی نانوایان ناگزیر هستند دستگاه را برای عیب‌یابی به مراکزی دیگر ببرند در حالی که پشتیبان‌های سایر کارتخوان‌ها در صورت بروز مشکل در کوتاه‌ترین زمان ممکن ایراد را رفع می‌کنند.

وی ادامه داد: اجرای طرح کارت خوان هوشمند مربوط به یک شرکت بوده در حالی که اگر شرکت دوم نیز وجود داشته باشد رقابت بین آنها سبب می‌شود تا خدمات دهی این بخش، وضعیت بهتری داشته باشد.

وی با اشاره به باگ‌های موجود، ادامه داد: سهمیه نانوایی‌ها هر ۱۰ روز شارژ می‌شود که بر اساس کارکرد ماه قبل آنها است.

سلیمانی در پاسخ به این پرسش که آیا نظارتی بر عملکرد نانوایان از سوی اتحادیه صورت می‌گیرد یا خیر، گفت: اتحادیه هم با هر قیمت نامتعارفی مخالف است و با آن برخورد می‌کند. همچنین نظارت بر فعالیت نانوایان از سوی نهادهایی همچون اتاق اصناف، وزارت صنعت، معدن و تجارت، اتحادیه‌ها و… در حال انجام است.

وی با بیان اینکه امروز نرخ ۵ هزار تومان برای هر نان سنگکی صرفه اقتصادی نداشته و هزینه‌ها را تأمین نمی‌کند، عنوان کرد: معضل کارگر یکی از مشکلات نانوایان سنتی است و اگر کارگر نانوا به هر دلیلی برود جایگزین کردن آن بسیار مشکل است این امر نرخ دستمزد کارگران را در این صنف سالانه در چند نوبت افزایش می‌دهد زیرا با تغییر کارگر، هر نیرو جدید با قیمتی بالاتر حاضر به کار خواهد بود یا اینکه نانوایی باید تعطیل شود.

وی در توضیح بیشتر گفت: هنگامی که نانوایی مبادرت به فروش نان با قیمت بالاتر می‌کند برای نانوایی‌هایی که با نرخ مصوب فروش دارند نیز چالش ایجاد می‌کند زیرا کارگران دیگر حاضر نیستند با دستمزد پایین در سایر نانوایی‌ها مشغول به فعالیت شوند.

هزینه تمام شده نان بالا است

رئیس اتحادیه نانوایان سنگک تهران درباره هزینه کرد این صنف اظهار کرد: اگر روزانه به طور میانگین ۸ کیسه آرد پخت شود از هر کیسه بین ۹۵۰ تا ۱۰۰۰ عدد نان به دست می‌آید که درآمد آن با مبلغ ۵ هزار تومان حدود ۵ میلیون تومان می‌شود. از این درآمد بین ۳ میلیون و ۸۰۰ تا ۴ میلیون تومان فقط هزینه روزانه دستمزد کارگران است.

وی گفت: عموماً نانوایان سنگکی بین ۳ تا ۶ کارگر دارند.

سلیمانی در ادامه سخنان خود یادآور شد: اگر قیمت نان مانند صنوف دیگر سالانه بر اساس نرخ تورم تغییر کند مشکلات موجود حل و فصل می‌شود. ۱۳۰ تا ۱۴۰ صنف فعال در کشور وجود دارد که بر اساس آنالیز قیمتی، ابتدای هر سال قیمت جدید تعیین می‌کنند. این امر می‌تواند برای نانوایان هم اجرا شود.

این فعال صنفی اظهار کرد: دولت می‌تواند ۲ تا ۳ نان سنتی را به شکل یارانه‌ای مدیریت کند و باقی نانوایی‌ها با قیمت آزاد فعالیت داشته باشند. تأثیر قیمت آرد در هزینه تمام شده ۸ درصد است و ۹۲ درصد هزینه به سایر مؤلفه‌ها مانند دستمزد، اجاره بها، پول برق، آب و… برمی‌گردد.

وی تصریح کرد: از ابتدای سال تا کنون فقط یک قلم کالا مورد نیاز، یعنی کیسه مایه خمیر ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار تومان گران شده و همین امر هزینه تمام شده نان را افزایش داده است.

سلیمانی با تاکید بر برخورد با متخلفان در پایان عنوان کرد: قیمت مصوب نان در نانوایی‌های سنتی هزینه آنها را پوشش نمی‌دهد و پایین‌تر از آنالیز نرخ واقعی است.