راه‌اندازی بازار ارز توافقی چشم‌انداز مثبتی از تثبیت و افزایش ذخایر ارزی و دست پر بانک مرکزی در تامین ارز و بازارسازی در ماه‌های آتی به وجود آورده است و سایر آمار‌ها نیز این ادعا را اثبات می‌کنند. آمار تامین ارز واردات، میزان صادرات و وادات کشور، مانده بدهی خارجی ایران و رکوردشکنی واردات طلا در سال ۱۴۰۳ همگی بیانگر این مسئله هستند.

تامین ۵۴ میلیارد و ۶۷۵ میلیون دلار ارز واردات

بانک مرکزی از ابتدای سال ۱۴۰۳ تا ۲۲ دی‌ماه در مجموع ۵۴ میلیارد و ۶۷۵ میلیون دلار ارز برای واردات تامین کرده است که ۱۱ میلیارد و ۲۷۲ میلیون دلار آن برای کالا‌های اساسی و دارو، ۴۲ میلیارد و ۳۰۲ میلیون دلار آن برای کالا‌های تجاری و بازرگانی و ۱ میلیارد و ۱۰۱ میلیون دلار آن برای خدمات بوده است. این در حالیست که میزان تامین ارز در مدت مشابه سال گذشته کمتر از ۵۲ میلیارد دلار بوده است.

افزایش صادرات و واردات

تسهیل و تسریع در تامین ارز منجر شده است که بر اساس آخرین آمار‌ها در ۸ ماهه امسال میزان صادرات و واردات ایران (بدون احتساب نفت و میعانات گازی) به ۳۸.۱ و ۴۵.۱ میلیارد دلار رسید که به ترتیب افزایش ۱۸.۸ و ۶.۹ درصدی را نشان می‌دهد.

گرچه آمار‌های ۸ ماهه ابتدایی امسال نیز بیانگر رشد ۱۸.۸ صادرات غیرنفتی کشور است، اما به گفته بسیاری از کارشناسان اقتصادی راه‌اندازی بازار ارز تجاری اقدامی مهم در راستای حمایت از تولید و صادرات است و قطعا منجر به افزایش بیشتر صادرات غیرنفتی کشور خواهد شد.

در همین زمینه، حسین درودیان، کارشناس اقتصادی و مدرس دانشگاه در مورد اثر راه‌اندازی بازار ارز تجاری بر اقتصاد کشور به خبرنگار ایبنا گفت: عملکرد بازار ارز تجاری و حذف نرخ نیمایی بسیاری از رانت‌ها را حذف و انگیزه‌های انحراف و خروج سرمایه را کاهش خواهد داد، از طرفی موجب افزایش بازگشت ارز صادراتی خواهد شد.

وی افزود: این بازار به طور قطع به افزایش صادرات و ورودی ارز به کشور هم منجر خواهد شد؛ چرا که نرخ به صورت توافقی تعیین می‌شود که باعث تقویت انگیزه صادراتی خواهد شد.

کاهش ۱۲.۷ درصدی بدهی‌های خارجی

در بخش بدهی‌های خارجی نیز، مانده بدهی خارجی ایران در این مدت به ۴.۴ میلیارد دلار رسیده که حاکی از کاهش ۱۲.۷ درصدی نسبت به پایان سال ۱۴۰۲ است.

رکوردشکنی با واردات ۷۴ تن طلا به کشور

آمار کل واردات طلا در سال ۱۴۰۲ حدود ۳۰ تن بوده و این در حالیست که در ۹ ماهه سال ۱۴۰۳ بیش از ۷۴ تن طلا به کشور وارد شده که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته رشد حدود ۴۰۰ درصدی را نشان می‌دهد.

به درخواست بانک مرکزی، هیئت دولت در آذرماه سال ۱۴۰۱ مصوب کرد تا تسهیلاتی جهت واردات شمش طلا برقرار شود، پس از این مصوبه، واردات شمش طلا به کشور آغاز شد. بانک مرکزی از این ظرفیت برای افزایش بازگشت ارز حاصل از صادرات بهره برد و در مرحله بعدی نیز به منظور مدیریت بهتر بازار طلا، به عنوان بازار موازی ارز، حراج‌های شمش طلا و ضرب سکه ۱۴۰۳ را آغاز کرد.

مدیریت تقاضای مورد نیاز کشور با حراج سکه و شمش طلا

بانک مرکزی به منظور مدیریت بازار و تامین تقاضای مورد نیاز کشور حراج‌های سکه و شمش طلا را در مرکز مبادله ایران برگزار کرده است.

در نتیجه این حراج‌ها، ۷۱۰ هزار ۲۰ قطعه انواع سکه در ۵۹ حراج و ۱۴ تن شمش طلا در ۸۱ حراج معامله شده است.

بخش عمده عرضه شمش طلا در حراج‌های مرکز مبادله ارز و طلای ایران مربوط به صادرکنندگانی بوده است که به منظور رفع تعهد ارز صادراتی خود به واردات طلا اقدام کرده‌اند. در نتیجه میزان بازگشت ارز حاصل از صادرات با راه‌اندازی حراج شمش طلا در مرکز مبادله ایران افزایش پیدا کرد.

رشد صادرات و ثبات ارزی؛ مهمترین نتیجه توسعه بازار ارز توافقی

یکی از مهمترین اقدامات بانک مرکزی در بستر مرکز مبادله ایران، راه‌اندازی بازار ارز تجاری است که به تازگی انجام شده است. این اقدام نقش موثری در افزایش یازگشت ارز حاصل از صادرات خواهد داشت. با توسعه بازار ارز توافقی و افزایش بازگشت ارز حاصل از صادرات روح تازه‌ای در بخش تولید اقتصاد کشور دمیده می‌شود و تولیدکنندگان و صادرکنندگان انگیزه بیشتری برای تولید و صادرات خواهند داشت. بعلاوه اینکه بخش عمده‌ای از تقاضای کاذبی که پیش از این بایت نرخ‌های پائین‌تر از بازار غیررسمی، در سامانه نیما شکل می‌گرفت، از بین می‌رود که به ثبات بیشتر بازار ارز کمک می‌کند. با توجه به شفافیت و رصدپذیری بالای معاملات در بازار ارز تجاری، بانک مرکزی به نحو موثرتری می‌تواند سیاست‌های ارزی خود را اعمال کند و با توسعه بازار ارز تجاری قطعا شاهد ثبات بیشتر بازار ارز خواهیم بود.