نمایندگان روز یکشنبه آنچنان گرداگرد رئیس جمهور و وزرای وی را که برای ارائه لایحه بودجه 93 به مجلس آمده بودند، گرفته بودند که تصور نمی​شد دو روز بعد در اعتراض به همین بودجه برای استعفا صف بکشند! از صبح امروز زمزمه استعفا در راهروهای مجلس درگرفتو تا نطق میان دستور و مصاحبه​های در جمع نمایندگان و اعضای هیات رئیسه هم پیش رفت. نمایندگان خوزستانی پرچمدار این تهدید بودند آن هم به دلیل « بی توجهی به استان خوزستان در لایحه بودجه 93 و تخصیص ردیف مستقل به انتقال آب از سرشاخه های کارون به استان های همجوار». دلیلی که تکراری به نظر می​رسد چرا که پیش از این هم نمایندگان خوزستانی در مجلس هشتم در اعتراض به «انتقال آب از سرشاخه‌های رودخانه کارون به فلات مرکزی ایران و عدم تامین اب شیرین برای مردم حوزه​های انتخابیه​شان» تهدید به استعفا کرده بودند. تهدیدی که به واسطه جلسه با معاونین دولت و وزرای کابینه حتی به مرز ارائه متن استعفا به هیات رئیسه هم نرسید. این بار هم اگرچه خوزستانی​ها که بلافاصله از سوی نمایندگان لرستان همراهی شدند، استعفایشان را به هیات رئیسه دادند اما اعلام وصول نشد.

موج استعفاهای دسته جمعی نمایندگان تا ظهر امروز اوج بیشتری گرفت. نماینده بوکان در اعتراض به عدم بودجه یک سد اعلام استعفا کرد، نماینده اردبیل هم در اعتراض به بودجه استانی​اش با این موج همراه شد و بعد هم برخی نمایندگان استان آذربایجان غربی بر اوج طاقدیسی این موج افزودند.

تمامی این​ها در حالی است که کمتر دیده شده نمایندگان از لوایح بودجه سنواتی دولت در حوزه​های انتخابیه​شان راضی باشند و همه ساله اعتراض​هایی بوده و هست ولی هیچ​گاه کار را به استعفا در فصل بودجه نکشانده بود، هرچند در روند اجرای بودجه استعفاهایی را در ادوار مختلف شاهد بودیم اما این هم با لابی​هایی دولت و بالا و پایین​ کردن ردیف​های بودجه حل شده بود. استعفاهایی که بوی اعمال فشار بر دولت را دارند از جنس همان سوالی است که روز یکشنبه طیب​نیا وزیر اقتصاد را به مجلس کشانده بود تا درباره اظهارات رئیس کل بانک مرکزی درباره نرخ ارز توضیح دهد. سوالی که وزیر احمدی​نژاد را هم به مجلس هشتم فراخواند اما با وجود همزمانی نوسانات نرخ ارز و اظهارات رئیس وقت بانک مرکزی با موضوع اختلاس سه هزا میلیاردی، مجلس هشتمی ها به استیضاح شمس الدین حسینی رای ندادند تا همچنان وزیر بماند اما مجلس نهمی​ها یک کارت زرد به وزیر روحانی نشان دادند! این در حالی است که هم سوال یکی بود و هم جواب! سوال: «چرا رئیس کل بانک مرکزی با اظهاراتش بازار ارز را به هم می​ریزد؟» جواب: من وزیر اقتصادم نه رئیس بانک مرکزی که منصوب رئیس جمهور است!

با این حال فشارهایی که با عدم ارائه رای به سه وزیر پیشنهادی ورزش و جوانان به دولت و ارائه طرح​هایی همچون ممنوعیت استخدام بازنشسته​ها از سوی دستگاه​های اجرایی، پیش از این نیز بروز و ظهور داشت، تا امروز و تا مرز اعلام استعفای دسته جمعی برخی نمایندگان پیش رفت. اگرچه اعمال فشار اینچنینی به دولت را شاهد نبوده​ایم اما انتقادها به استعفای دسته جمعی در مجلس ششم هم از آن روست که معتقدند نمایندگان آن مجلس در پی اعمال فشار به شورای نگهبان برای تایید صلاحیتشان بوده​اند. استعفایی که گلایه رهبری انقلاب را در پی داشت و ایشان در دیدار با نمایندگان مجلس هفتم در 8 خرداد 86 گفتند: «...رفتن به سمت استعفای نمایندگان، اعتصاب در مجلس، مقابلهٔ مجلس - چیزهای بد و عجیبی بود و صدای عمومی مجلس، با خیلی از مبانی و اصول نظام مغایرت داشت....»

پیش و پس از این سخنان رهبری، نمایندگان اصولگرای مجلس هفتم، بارها و بارها این اقدام همکاران پیشین خود را تقبیح کردند. رویه​ای که در مجلس هشتم نیز در پیش گرفته شد. کمتر نماینده اصولگرایی است که استعفای نمایندگان مجلس ششم را بر خلاف منافع ملی نظام نخوانده باشد یا دست کم در قبال آن سکوت نکرده باشد. اما وقتی به تدریج به انتخابات مجلس نهم نزدیک می​شدیم، هراز گاهی زمزمه​ای از استعفا در مجلس هشتم شنیده می​شود. یک روز برای گلایه از انتقال آب رودخانه کارون، روزی در اعتراض به اقدامات استانداری تهران و روز دیگر در انتقاد به عملکرد هیات رئیسه مجلس در عدم بررسی طرح سوال از رئیس​جمهور.

آنچه ناگفته پیداست آنکه عملا هیچ جدیتی برای عملیاتی کردن این استعفاها در کار نبوده و نیست. چرا که عمدتا در نطق​ها و مصاحبه​ها مطرح می​شوند و به جز ایجاد یک موج خبری کوتاه یا بلند و حداکثر برگزاری چند نشست با همتایان دولتی خاصیت دیگری ندارند. چرا که استعفاهایی از این دست یا یک تاکتیک برای دریافت امکانات بیشتر برای حوزه​های انتخابیه است یا پولتیکی برای کسب رای بیشتر در انتخابات بعد و یا فراری رو به جلو برای محق نشان دادن خود و مقصر جلوه دادن دیگران. وگرنه کدام ناظری است که نداند ایراد به لایحه بودجه را در جلسات کمیسیون​های تخصصی و تلفیق و حتی جلسات علنی مجلس برای بررسی لایحه بودجه می​توان رفع کرد و اصلا نیازی به این مانورها نیست؟

آنچه در زیر می​خوانید جدولی از اعلام استعفاهای نمایندگان مجلس هشتم با ذکر دلایل آن است:

پی​نوشت:

استعفا از جایگاه نمایندگی موضوع جدیدی در پارلمان دیگر کشورها هم نیست. کما اینکه تیرماه همین امسال بود که 34 تن از نمایندگان مصر که عمدتا از اعضای حزب دموکرات اجتماعی مصر بودند، در اعتراض به وضعیت امنیتی این کشور استعفا کردند. حسن الیاسری نماینده عراق هم که می​گفت «نمی توانم در مجلسی کار کنم که به صورت گزینشی و جانبدارانه اداره می شود» هم امسال از پارلمان کشور همسایه استعفا داد. مردادماه امسال نیز نمایندگان حزب برلوسکونی به دلیل اینکه می​گفتند نمی‌توانند از وظیفه خود برای اصلاحات واقعی در دادگستری قصور کنند به نشانه اعتراض به محکومیت قطعی برلوسکونی به یک سال زندان استفعا کردند.

نسرین وزیری