پنبه (به فارسی شرقی: پخته) یک نوع محصول کشاورزی‌ست که از الیاف پوشانندهٔ دانهٔ گیاه پنبه (با نام علمی Gossypium) به دست می‌آید. پنبه تشکیل‌شده از الیافی نرم و پف‌دار است که درون کپسولی به دور تخم‌های گیاه پنبه می‌روید. این الیاف از سلولز ساخته شده‌اند و به دلیل ویژگی پوشانندگی، می‌توانند تخم‌های گیاه را با خود به مناطق دور ببرند و به گسترش گیاه کمک کنند.

ویژگی های الیاف پنبه

الیاف پنبه به رنگ سفید یا خاکستری روشن هستند. کوتاه ترین الیاف پنبه از دانه های بوته ی پنبه در حدود ۲ سانتی متر طول دارند و بلندترین آنها در حدود ۶ سانتی متر هستند.

کاشت و برداشت پنبه 

بوته ی پنبه فقط در مناطقی رشد می‌کند که سرتاسر سال، آب و هوای گرم و آفتابی داشته باشند.پس از اینکه گل ها شکوفه کردند و مردند، الیاف پنبه رشد می کنند.جمع آوری الیاف پنبه از بوته های پنبه، برداشت محصول نامیده می‌شود.

ریسندگی

الیاف پنبه را که به وسیله‌ی ماشین های پنبه چینی ، جمع آوری شده اند ، به کارخانه می‌برند ماشین های پنبه پاک کنی، الیاف پنبه را از دانه ها جدا می‌کنند. سپس الیاف را گردآوری و بسته بندی می کنند.  پنبه در بسته های بزرگی که عدل نام دارند، به کارخانه ی نخ ریسی برده می شود. در کارخانه، این بسته ها را باز می‌کنند و الیاف پنبه را شانه می زنند تا بتوانند آنها را دسته بندی کنند. سپس، الیاف پنبه در اثر پیچاندن و تاباندن، به رشته های بلند و باریک نخ تبدیل می‌شوند. این کار، نخ ریسی (ریسندگی) نام دارد.

کاربرد پنبه

همه‌ی پنبه به الیاف تبدیل نمی‌شود. مقداری از پنبه به صورت پنبه ی تصفیه شده در کمک های اولیه به کار می‌رود. کاغذ از مخلوط الیاف چوب، آب و چسب تهیه می‌شود. اگر الیاف پنبه با الیاف چوب، مخلوط شوند، کاغذ ظریف، ولی محکمی به دست می‌آید. فقط الیاف به دست آمده از بوته‌ی پنبه برای تولید نخ و پارچه به کار می‌روند. با فشردن قسمت های داخلی دانه های پنبه، روغن پنبه دانه به دست می‌آید. آنچه باقی می ماند، خوراک خوبی برای گاو و گوسفند است. بعضی از الیاف پنبه، برای تولید نخ، خیلی کوتاه هستند. از این الیاف، در بالشتک های مبلمان خانه و صندلی اتومبیل استفاده می‌شود .

تخمین زده می‌شود که هم‌اکنون ۲۵ میلیون تن پنبه در هر سال تولید می‌شود. این میزان برابر با سطح زیر کشت ۲٫۵ درصد از زمین‌های کشاورزی روی زمین است. چین بزرگترین تولید کننده پنبه در جهان است و بیشتر پنبه تولیدیش در داخل کشور به مصرف می‌رسد. ایالات متحده آمریکا برای سال‌های متمادی بزرگترین صادرکننده پنبه در جهان بوده است. بیشترین تنوع پنبه‌های وحشی نخست در مکزیک، و سپس در استرالیا و آفریقا یافت می‌شود.