ارایه سبد کالای حمایتی از سوی دولت، اگرچه اقدامی در جهت بهبود معیشت خانوارهای ایرانی به حساب می آید و توانسته بخشی از مایحتاج برخی خانوارهای کم درامد ایرانی را تامین کند، اما حواشی بسیاری دارد که متاسفانه اصل اجرای این سیاست صحیح را زیر سوال می برد، اشکالاتی که بیشتر به نحوه اجرای این سیاست برمی گردد.

شاید در این میان عدم وجود ناظران قوی برای کنترل فروشگاه‌های عرضه کننده کالا را بتوان یکی از مقصران دانست، چراکه در گوشه و کنار کشور برخی از اخبار حکایت از آن دارد که فروشگاه‌های عرضه کننده این سبدهای کالایی، به وظایف خود در چارچوب های تعیین شده عمل نمی کنند و همین عملکرد کار آنها را زیر سئوال می برد.

در این میان، شهروندان دریافت کننده سبد کالا بهترین گواهان اجرای موفق و یا ناموفق این طرح هستند که هر یک به نوع ناظر بر اجرای این سیاست دولت تدبیر و امید هستند و گاه بار بازرسان را نیز آنها به دوش می‌کشند.

یکی از این شهروندان می گوید: برخی فروشگاه‌های عرضه کننده سبدهای کالایی رایگان از مردم بابت مابه التفاوت وزنی برخی کالاهای سبد، وجه نقد دریافت می کنند. به این معنا که در سبد کالایی معین شده است که 4 کیلوگرم گوشت مرغ قرار گیرد، اما اگر وزن دو عدد مرغی که در قالب سبد کالا به مردم می دهند، حتی 200 گرم هم بیشتر باشد، دولت پول این 200 گرم را دریافت می کند.

وی می افزاید: دریافت پول بابت این 200 گرم، به خودی خود محل اشکال نیست، بلکه اشکال از این جا ناشی می شود که قیمت هر کیلوگرم مرغ در این میان به چه نرخی محاسبه می شود که میزان پول دریافتی بابت 200 گرم چه رقمی شود و از مردم دریافت شود.

موضوع دیگری که شهروندان به آن اشاره دارند، اینکه اقلام سبد کالایی در برخی از فروشگاه‌ها تکمیل نیست و وقتی مردم برای دریافت سبد کالایی خود مراجعه می کنند، یک یا دوم قلم از آن، تکمیل نیست؛ بنابراین به مردم فیش‌هایی داده می شود که در زمان دیگری برای دریافت کسری سبد کالایی خود مراجعه کنند.

یکی از شهروندان می گوید: بعد از مدت طولانی که در صف برای دریافت سبد کالایی ایستاده بودم، متوجه شدم که تخم مرغ سبد کالایی موجود نیست و متصدی ارایه دهند سبد با ارایه فیشی درخواست کرد که در زمان دیگری برای دریافت این قلم کالای سبد به فروشگاه مراجعه کنم.

وی افزود: برای دریافت یک قلم، باید مدتها در صف ایستاد و اگر هم بدون صف مراجعه شود، معمولا اعتراض مردم را در پی خواهد داشت و یا متصدی از ارایه کالا خودداری می کند.

موضوع دیگری که شهروندان در ارایه سبد کالایی از آن گلایه دارند، این است که تاریخ مصرف برخی از اقلام ارایه شده در سبدهای کالایی به خصوص در برخی شهرستانها، گذشته است و اگر زمان دریافت سبد کالایی 15 بهمن ماه بوده است، تاریخ مصرف یک قلم کالا از جمله تخم مرغ سه روز قبل از آن یعنی 12 بهمن به پایان رسیده است.

در عین حال، بررسی میدانی نشانگر این است که در برخی از استانهای کشور، بازار سیاه خرید و فروش این سبدهای کالایی به راه افتاده است و از آنجا که به گفته مسئولان، اقلام ارایه شده در این سبد کالایی 20 درصد ارزان‌تر از بازار است و دولت برای دریافت آن هیچ وجهی از مردم دریافت نمی کند، برخی دلالان دست به کار شده اند و بازار سیاه خرید و فروش این سبدهای کالایی به راه افتاده است.

یک شهروند می گوید: پس از دریافت سبد کالایی خود فردی در بیرون فروشگاه نزد من آمد و از من درخواست کرد تا سبد کالایی را از من خریداری کند، ضمن اینکه وی پیشنهاد خرید سبد کالایی را به اکثر مردم می داد.

این در حالی است که بهمن حاج علی، مدیر اجرایی طرح ملی سبد کالا در پاسخ به سئوال خبرنگار مهر اعلام کرده بود که دولت تمهیداتی را خواهد اندیشید که خرید و فروش این سبدهای کالایی امکان پذیر نباشد، قرار بود برچسب‌هایی نیز برای برخی کالاها در نظر گرفت شود تا مشخص شود که آن اقلام متعلق به سبد کالایی است.

اما هم اکنون بازار خرید و فروش سبد های کالایی و اقلام ان به خصوص برنج که صرفه بیشتری برای دلالان دارد، به راه افتاده است و ضروری است که مسئولان در این زمینه تمهیداتی بیاندیشند.