به طوری که روند مثبت بازار سهام که از هفته گذشته آغاز شده با وجود اصلاح قیمت‌ها اوج گرفت و بازار ارز هم دیروز را بدون نوسان سپری کرد. روز گذشته شاخص کل بورس بالاترین رشد خود در چهار ماه گذشته را تجربه کرد. قیمت دلار نیز، تقریبا معادل نرخ روز پنج‌شنبه بود. برخی کارشناسان روند دیروز را به معنای از بین رفتن استرس شکل گرفته در بازار به دلیل عدم قطعیت قبل از تعدیل قیمت‌ها توصیف می‌کنند. از سوی دیگر این روند نشان می‌دهد برخلاف پیش‌بینی‌های بدبینانه، اصلاح بهای انرژی در اقتصاد ایران موجب بی‌ثباتی بازارها نمی‌شود و حتی واقعی شدن قیمت‌ها، می‌تواند به کارآیی بهتر بازارها منجر شود. نکته دیگر اینکه اصلاحات قیمت‌های انرژی در فاز دوم زمانی انجام شد که نرخ تورم روند کاهنده دارد و به استناد گزارش‌های بین‌المللی، اقتصاد ایران در حال خروج از رکود است. علاوه‌‌بر این گشایش‌های رخ داده در حوزه سیاست خارجی نیز از عدم قطعیت‌ها کاسته است. عواملی که می‌تواند با کاستن از ابهام‌ها جهت حرکت سرمایه‌گذاری را روشن‌تر از قبل نشان دهد.

بزرگ‌ترین رشد بازار سهام در سال 93 رقم خورد
شتاب بورس با بنزین هزار تومانی

بزرگ‌ترین رشد بورس اوراق بهادار تهران در حدود 4 ماه گذشته، دیروز با افزایش 1423 واحدی شاخص کل معادل 87/1 درصد در حالی رقم خورد که طی فروردین زیان 1/6 درصدی بازار به ثبت رسیده است. با احتساب رقم دیروز، رشد شاخص در اردیبهشت ماه به 3/4 درصد رسیده که حکایت از آغاز روند صعودی بازار دارد. دیروز شاخص بالاخره رکورد 77 هزار واحدی خود را پس گرفت و به 77 هزار و 404 واحد رسید. به این ترتیب تنها 2 درصد از زیان 93 بازار باقی مانده که با فرض روند کنونی، باید روز دوشنبه، بازار به بازدهی مثبت سال جدید وارد شود.

بررسی‌ها نشان می‌دهد به‌رغم انتشار اخبار مختلف از اثرگذاری افزایش قیمت حامل‌ها بر بازار، روند بورس تهران روز گذشته امیدوارکننده بود و این مساله بار دیگر موید تحلیل گذشته فعالان بازار از عدم اثرگذاری فاز دوم هدفمندی بر بازار سرمایه است. در این میان به گزارش دنیای اقتصاد، حضور صندوق توسعه بازار سرمایه و تصمیم دولت برای حمایت از بازار از یکسو و کاهش نرخ سود سپرده‌های بانکی توسط بانک مرکزی از سوی دیگر، موجب بازگشت انگیزه و امید به بورس و تشکیل صف‌های خرید در چند روز گذشته شد. در این میان نه تنها اجرای رسمی فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها با افزایش نرخ حامل‌های انرژی بازار را منفی نکرد، بلکه به رشد هر‌چه بیشتر شاخصه‌های کلیدی منجر شد که در نهایت رشد 8/1 درصدی در کارنامه بورس به ثبت رسید. البته در این میان نباید حضور حقوقی‌های فعال در بازار را نادیده گرفت که این روزها در نقش خریدار به حمایت از بازار پرداخته‌اند. دیروز نشست رئیس کل بانک مرکزی با مدیران بانکی برای ساماندهی نرخ‌های سود سپرده بانکی بین 10 تا21 درصد خبری بود که بر بازار اثر داشت. بر این اساس در معاملات اولین روز هفته قیمت سهام شرکت‌ها افزایش پیدا کرد و شاخص بورس تهران با رشد 1423 واحدی به کانال 77 هزار و 404 واحدی برگشت. با این اتفاق شاخص بورس تهران معادل 8/1 درصد رشد کرد و بازدهی بازار سرمایه از منفی 8/3 درصد به منفی 2 درصد رسید. افزون بر این رشد روز گذشته در حالی است که شاخص کل از دی ماه سال گذشته تاکنون شاهد این میزان رشد نبوده و طی این مدت بیشترین افزایش شاخص در تاریخ 23 دی‌ماه سال 92 و به میزان 1708 واحد معادل 2 درصد بوده است. در بازار دیروز نمادهای خودرویی و تولیدی که با خبر تخصیص ارز مبادله‌ای با افزایش قیمت همراه شده‌اند، بیشترین تاثیر مثبت را بر شاخص داشتند و همچنین شرکت‌های پالایشی، پتروشیمی و بانک‌ها نیز با صف خرید خود در این رشد بی‌تاثیر نبودند، به طوری‌که نمادهای پالایشگاه بندرعباس، فولاد مبارکه، تاپیکو، بانک ملت، پاسارگاد، فولاد خوزستان، سرمایه‌گذاری امید، صندوق بازنشستگی، پتروشیمی پردیس، ملی مس، توسعه ملی، پتروشیمی شازند، ایران خودرو و بانک پارسیان بیشترین تاثیر را در رشد شاخص بورس گذاشتند.

عوامل رشد بازار چیست؟

مدیر عملیات کارگزاری آگاه، معتقد است، اگر به صورت ساده سه عامل سود تقسیمی، نرخ رشد سودآوری شرکت‌ها و نرخ بازده مورد انتظار (همان عوامل مدل گوردن) را مبنای ارزش‌گذاری قرار دهیم، بدین ترتیب 2 عامل اول ارتباط مستقیم با قیمت و عامل سوم تاثیر معکوس بر قیمت‌ها دارند و این موارد می‌تواند منجر به واکنش در بازار سرمایه شود، اما بازار نشان داد افزایش قیمت حامل‌های انرژی نقش چندان بسزایی در بازار سرمایه نداشته و نخواهد داشت. حسین صالحی در گفت‌وگو با دنیای اقتصاد‌، به بررسی عوامل موثر در رشد اخیر بازار سرمایه پرداخت و گفت: مهم‌ترین عامل اخباری مبنی بر کاهش سود بانکی به عنوان نرخ سود بدون ریسک و کاهش آهنگ رشد تورم به عنوان مبنای نرخ بازده مورد انتظار است که سبب افزایش جذابیت بورس و رشد P/E و قیمت سهام می‌شود.

وی نزدیکی به فصل مجامع، تقسیم سود بالا و نسبت قیمت به درآمد پایین بسیاری از سهام و همچنین شرایط خوب سیاسی بین‌المللی که احتمال توافق مذاکرات و بهبود شرایط اقتصادی را نوید می‌دهد، از دیگر عوامل موثر در رشد بازار سرمایه دانست و ادامه داد: اخبار بنیادی از صنایع و شرکت‌ها به عنوان مثال افزایش قیمت دلار برای صنایع صادراتی، افزایش قیمت برق و دریافت مطالبات پیمانکاران مانند مپنا، اختصاص ارز اتاق مبادلاتی برای واردات قطعات خودرو، شفافیت بیشتر در نرخ خوراک پالایشگاهی‌ها و پتروشیمی‌ها افزایش قیمت سیمان، مشخص شدن زوایای اجرای مرحله دوم هدفمندی یارانه‌ها... نیز در این شرایط موثر بوده است. این کارشناس بازار سرمایه در ادامه اظهارات خود افزود: شاخص بازار از زمان اوج خود حدود 18 درصد افت داشته که بسیاری از سهام که افراد خرد بیشتر درگیر آنها بودند، ریزشی در محدوده 25 الی 50 درصد نیز داشته است و در این شرایط بازار بیشتر نیاز به یک شوک داشت؛ چون به اعتقاد بسیاری از تحلیلگران تکنیکال شاخص تا محدوده 68 تا 72 هزار باید ریزش داشته باشد. صالحی ادامه داد: جلسه وزیر اقتصاد با بانک‌ها و حمایت از بازار سرمایه از طریق صندوق توسعه سبب شد تا حدی با بازگشت اعتماد به معامله‌گران واکنش به عوامل بنیادین فوق نیز سریع‌تر صورت گیرد و افرادی که منتظر ریزش بیشتر بودند، مجبور به خرید شوند و با کاهش سود بانکی بخشی از نقدینگی که کوتاه‌مدت به سمت بازار پول رفته بود به بازار سرمایه بازگردد در واقع بخشی از این رشد اخیر ناشی از افت بیش از حد بسیاری از سهام و بخشی دیگر ناشی از عوامل بنیادی بوده است و در عین حال که دورنمای بازار به‌خصوص باتوجه به شرایط پیش روی اقتصادی مثبت است، توصیه به سرمایه‌گذاری و نگهداری سهام بنیادی می‌شود. وی خاطرنشان کرد: به هرجهت رشد سودآوری شرکت‌ها در سال 93 مانند سال 92 نخواهد بود، اما معاله‌گران باید با دید سرمایه‌گذاری بلندمدت‌تر، نگاهی منطقی به بورس و بازده مورد انتظار خود داشته باشند.

دیروز نماد معاملاتی معدنی و صنعتی چادرملو پس از چند روز توقف و پس از اعلام سود عملکرد سال مالی 92 با 28 درصد تعدیل مثبت با نوسان مثبت 10 درصدی قیمت به بازار بازگشت و همین امر موجب تاثیر 172 واحدی بر شاخص شد؛ در این راستا گروه سنگ‌آهن با صف خرید نمادهای خود مواجه شد. دیگر لیدرهای بازار نیز از جمله «شبندر» با 5/133 واحد، «فولاد» با 117 واحد و «تاپیکو» با 8/104 واحد، بیشترین تاثیر مثبت را بر شاخص داشتند. همچنین اخبار منتشر شده دیروز با اعلام تعرفه 71/58 ریالی مخابرات توسط وزارت ارتباطات، این نماد نیز با افزایش 5/1 درصدی قیمت به کار خود ادامه داد. این نماد تاکنون 8/13 واحد تاثیر مثبت بر شاخص داشته است. همچنین نماد تاپیکو در حالی با 4 درصد نوسان مثبت بازگشایی شد که پرحجم‌ترین صف خرید را به خود اختصاص داد؛ صف خرید مزبور به 58 میلیون سهم رسید.  این در حالی است که با توجه به قطعیت معامله پتروشیمی پارس توسط شرکت نفت و گاز پارسیان و شرکت سرمایه‌گذاری غدیر نماد این دو مجموعه برای مشخص شدن ابعاد مختلف آن و تاثیر این امر بر روی سودآوری شرکت‌های مذکور بسته شد؛ خرید 40 درصد از سهام شرکت پتروشیمی پارس توسط «وغدیر» و «وپارسان» به‌طور مشترک انجام گرفته است که 20 درصد آن مربوط به سرمایه‌گذاری غدیر است، بنابراین با توجه به قطعیت این معامله، نماد‌های معاملاتی مزبور برای برآورد تاثیر احتمالی بر سود هر سهم بسته شد. به این ترتیب در بازار دیروز بیش از 475 میلیون سهم به ارزش 176 میلیارد تومان مورد معامله قرار گرفت و ارزش بازار سرمایه نیز به 375 هزار میلیارد تومان افزایش یافت.