با ورود دومین وزیر راه و شهرسازی ایران به ساختمان دادمان موضوع عمل به ماده قانونی برنامه پنجم توسعه در خصوص آزادسازی قیمت بلیت هواپیما جدی‌تر شد.

به‌دنبال تاکید عباس آخوندی بر این مسئله، قائم مقام وی در امور هوانوردی و هواشناسی نیز بهمن‌ماه سال گذشته از اجرای پایلوت آزادسازی قیمت بلیت هواپیما در دو مسیر هوایی خبر داد. نوریان  با بیان اینکه در حال بررسی 8 مسیر هوایی برای آزادسازی قیمت‌ها هستیم، گفت: به‌صورت پایلوت تا پایان سال قیمت دو مسیر هوایی هم‌زمان با متنوع سازی آزاد می‌شود.

نوریان همچنین گفت: اولویت ما برای آزادسازی قیمت‌ها مسیرهای جدید است و تلاش می‌کنیم تا پایان سال بخشی از برنامه متنوع‌ سازی و آزادسازی را اجرایی کنیم.

در ادامه وزیر راه و شهرسازی اسفند ماه سال 92  در این‌باره گفته بود: تمام محاسبات متنوع‌سازی و آزادسازی قیمت بلیت هواپیما را انجام داده‌ایم و ماده 161 قانون برنامه پنجم توسعه اردیبهشت ماه سال آینده آغاز خواهد شد.

چهارشنبه هفته گذشته البته معاون وزیر راه و شهرسازی اظهارات مقام مافوق خود را درباره آزادسازی این‌گونه اصلاح کرد: طبق آخرین اظهارات وزیر راه و شهرسازی، قرار است در نیمه نخست امسال این موضوع اتفاق بیفتد که تمام تلاش ما این است آن را در این مدت اجرایی کنیم.

علیرضا جهانگیریان با بیان این‌که سازمان هواپیمایی کشوری سعی دارد آزادسازی نرخ بلیت هواپیماها کمترین تاثیر روی طبقات مختلف جامعه داشته باشد، افزود: آزادسازی، قیمت بلیت هواپیماها را کنترل می‌کند، با برنامه ریزی های انجام شده، آزادسازی نرخ بلیت هواپیما به گونه‌ای صورت می گیرد که بلیت با نرخ کمتر از نرخ تورم عرضه شود.

وی با تاکید بر این‌که باید موضوع آزادسازی نرخ بلیت هواپیما را از افزایش قیمت تفکیک کنیم، اظهار کرد: موضوع آزادسازی کمک خواهد کرد که افزایش قیمت ها را کنترل کنیم و با رقابتی که در حوزه هواپیمایی بوجود می آید، افزایش قیمتی نداشته باشیم.

* خوشبین به آینده

گرچه در ماه‌های اخیر همواره بر این مسئله تاکید شده که «آزادسازی به معنای افزایش قیمت بلیت هواپیما نیست»، اما واقعیت آن است که هیچکدام از مدیرانی که از این جمله برای توصیف ماده 161 قانون برنامه پنجم توسعه استفاده می‌کنند، اعتقادی به آن ندارند.

اکثر مدیران شرکت‌های هواپیمایی در گپ‌وگفت‌های به اصطلاح خودمانی تنها نتیجه آزادسازی را افزایش بسیار زیاد قیمت‌ها اعلام می‌کنند.

چه آن‌که یکی از همین مدیران در این‌باره گفته بود «با آزادسازی، قیمت بلیت هواپیما به شدت افزایش می‌یابد. ممکن است با آزادسازی قیمت بلیت هواپیما مشکل همه (ایرلاین‌ها) حل شود، چون آنقدر بلیت گران می‌شود که دیگر مسافری نیست و شرکت‌ فرودگاه‌ها به‌دنبال ایرلاین‌ها می‌آید و می‌گوید بیائید دو تا پرواز بگذارید.»

موضوع آزادسازی قیمت بلیت هواپیما دارای ابهامات جدی است؛ رئیس سازمان هواپیمایی می‌گوید با آزادسازی، قیمت‌ها کنترل می‌شود، اما مدیران شرکت‌های هواپیمایی نظری بسیار متفاوت با این اظهارات را دارند.

عدم مشخص بودن زمان آزادسازی قیمت بلیت هواپیما نیز یکی دیگر از ابهامات ماده 161 قانون برنامه پنجم توسعه است.

در این بین دو احتمال را می‌توان برای صنعت حمل‌ونقل هوایی متصور شد؛ اگر بنا به گفته رئیس سازمان هواپیمایی با آزادسازی، قیمت‌ها کنترل شود که ایرلاین‌ها عملا نمی‌توانند به حیات خود ادامه دهند چراکه هزینه‌های آنها به‌خصوص پس از اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها به شدت افزایش می‌یابد.

در صورتی که پیش‌بینی مدیران ایرلاین‌ها درست از آب در آید باز هم این شرکت‌های هواپیمایی خواهند بود که به دلیل افزایش شدید قیمت‌ها مشتریان خود را از دست داده و احتمالا به سرنوشت بدی گرفتار خواهند شد.

دولت پیش از این اعلام کرده که با آزادسازی، تمام حمایت‌ها از ایرلاین‌های داخلی را قطع خواهد کرد. با توجه به احتمالات بالا به نظر می‌رسد برای جلوگیری از ورشکسته شدن شرکت‌های هواپیمایی باید دولت در این تصمیم خود تجدید نظر کند. حال باید دید با وجود خوشبینی و بدبینی‌های موجود،‌ آزادسازی قیمت بلیت هواپیما چقدر به ارتقای خدمات هوایی و رفع مشکلات عدیده ایرلاین‌ها کمک خواهد کرد؟