به نقل از گاردین، مقامات و تحلیلگران در تهران می گویند، بحران اوکراین، موضع ایران در مذاکرات هسته ای و دیگر تعاملات با غرب را تقویت کرده است. ایران پتانسیل خود را برای تبدیل شدن به یک منبع انرژی جایگزین، در صورت عدم اعتماد غرب به روسیه یادآوردی می کند.
اما حتی با وجود تلاش ایران برای بازی با کارت روسیه، دولت حسن روحانی همزمان بر روابط نزدیک با کرملین به عنوان ابزاری برای کاهش دادن تاثیر تحریم های غرب تاکید دارد.
امیر محبیان، یکی از مشاوران دولت روحانی در این باره گفت: «کشورهای غربی در حال وضع تحریم ها بر ضد روسیه هستند. اکنون این روسیه است که آدم بده شده است...این مسئله، وضعیت را برای مذاکره کنندگان هسته ای ایران بهتر کرده است. زمان به نفع ماست. اگر ما به اندازه کافی در این شرایط باقی بمانیم، همه چیز به نفع ایران خواهد بود.»
محمد مرندی، کارشناس مسائل بین المللی در دانشگاه تهران گفت: «طبیعتا اگر ایران دیگر تحت تحریم نباشد، اروپایی ها انتخاب های خیلی بیشتری در مورد انرژی خواهند داشت. در عین حال، اگر تحریم ها ادامه یابند، روحانی ممکن است به روسیه و چین نزدیک تر شود.»
مجید تخت روانچی، معاون وزیر امور خارجه و عضو هیئت مذاکره کننده ایرانی گفت: «به طور طبیعی ایران و اروپا می توانند همکاری بسیار بهتری را در زمینه اقتصاد، تجارت و انرژی داشته باشند. ما معتقدیم فضای بیشتری برای توسعه روابط وجود دارد.»
آمارهای موجود در مورد میزان ذخایر انرژی ایران و افزایش منافع تجاری غرب در بخش انرژی این کشور می تواند میزان پتانسیل ایران برای تبدیل شدن به منبع جایگزین تامین انرژی اروپا را نشان دهد.
ایران سومین تولیدکننده بزرگ نفت اوپک پس از ونزوئلا و عربستان است. این کشور حدود 13 درصد ذخایر نفت خام و دومین ذخایر بزرگ گازی جهان را در اختیار دارد.
به رغم وجود محدودیت ناشی از تحریم ها، هفته گذشته، تهران میزبان نمایشگاه نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی با حضور 1800 شرکت بود که در میان آنها 600 شرکت خارجی از 32 کشور جهان از جمله از انگلیس و آمریکا حضور داشتند.
چین یکی از بهترین مشتریان ایران است. چین هم اکنون از بابت خرید نفت و گاز، 22 میلیارد دلار به این کشور بدهکار است، اما به دلیل تحریم ها نمی تواند این پول را به تهران بپردازد. گزارش های منتشر شده در هفته گذشته نشان داد که چین قصد دارد معادل این رقم را در پروژه های آب و برق در ایران سرمایه گذاری نماید.
قرارداد تهاتری مشابهی با روسیه در حال انعقاد است که بر اساس آن روسیه در قبال خرید انرژی از ایران، به این کشور برق، نیروگاه های تولید و شبکه انتقال برق صادر خواهد کرد.
روحانی ماه گذشته و همزمان با تشدید بحران اوکراین، به تمجید از روابط با روسیه پرداخت و گفت: «روابط سیاسی قوی در حوزه های دوجانبه، منطقه ای و بین المللی در کنار روابط اقتصادی گسترده بین دو کشور، زمینه را برای پیشبرد صلح و ثبات فراهم کرده است.»
پیام روحانی برای غرب واضح بود: اگر توافقی برای پایان دادن به تحریم ها به دست نیاید، ایران جایگزین های استراتژیک زیادی دارد که آمریکا، انگلیس و دیگران ممکن است چندان به مذاقشان خوش نیاید.