کارشناسان معتقدند آغاز مذاکرات وین و نشست‌های مکرر حمایتی مجموعه دولت و حتی مجلس، شرایط جدیدی را پیش پای بازار قرار داده است؛ شرایطی که می‌تواند با اتکا به قیمت‌های پایین سهام در بورس انگیزه‌های فراوانی را برای معامله‌گران این بازار فراهم کند و روزنه‌هایی از رونق دوباره را به همراه داشته باشد. در این بین اما در حال حاضر ارزش معاملات بازار در حداقل خود قرار دارد و تحلیلگران معتقدند تحرک در این بازار که به رونق معاملات منجر خواهد شد نتایج مهمی را در حرکت نقدینگی در کل اقتصاد کشور به همراه خواهد داشت. نکته دیگر در این بین آن است که ارزش سهام اکثر شرکت‌ها در حال حاضر در مقایسه با ارزش ذاتی آنها فاصله معناداری گرفته و با افت مداوم قیمت‌ها با کاهش 30 تا 50 درصد مواجه شده که این موضوع، البته نگرانی‌هایی را نیز برای شرکت‌های بورسی به همراه آورده است. دنیای‌اقتصاد در تحلیلی با فرض عدم تشدید ریسک‌های سیستماتیک، وضعیت پیش روی بازار سهام را نیز بررسی کرده است.
مذاکرات وین و نشست‌های حمایتی به کمک بازار آمدند
کورسوی رونق در بورس
بورس اوراق بهادار تهران پس از 6 روز ناامید‌کننده به تصمیمات اتخاذ شده در نشست مدیران و فعالان بورس پاسخ داد و مسیر سرخ شاخص را پس از طی این مدت سرانجام روز سه‌شنبه سبز کرد؛ گویا نشست‌ها در تمامی مقاطع برای حمایت از بازار در حال اثرگذاری است. جلسه روز سه‌شنبه چهار وزیر دولت یازدهم با مسوولان بورس و تصمیم به حل مشکلات فعالان بازار تاثیر مثبتی بر بازار گذاشت. در این نشست مقرر شد که این جلسات به صورت مستمر برای بهبود وضعیت بورس کشور ادامه یابد.
در جلسه‌ای دیگر هم که در سازمان بورس و اوراق بهادار برگزار شد، تصمیم بر آن شد که کارگزاران تا ده برابر حقوق صاحبان سهام خود به شرکت‌های حقوقی وام دهند. با در نظر گرفتن حداقل میزان 10 میلیارد تومانی برای هر کارگزاری و تعداد 96 کارگزاری، سرمایه‌ای در حدود هزار میلیارد تومان به بازار سرمایه کشور تزریق خواهد شد. این در حالی است که برخی کارگزاری‌ها توان ارائه‌ سقف بالاتری از وام را دارند. اگر این تصمیم عملی شود می‌تواند طرف تقاضای بازار را تقویت کند و منجر به ایجاد شوک مثبت به بازار سرمایه کشور شود. در ادامه این حمایت‌ها رئیس‌ کمیسیون اقتصادی مجلس قول بررسی علل ایجاد وضعیت کنونی بورس را داده و از انجام تصمیمات موثر و فوری در‌خصوص وضعیت بازار سرمایه خبر داده است. دکتر روحانی نیز خبر از عملیاتی کردن بسته حمایتی دولت برای خروج از رکود تا پایان تیرماه ارائه‌ داد. تمام این تصمیم‌ها در کنار آغاز دور جدید مذاکرات هسته‌ای با گروه 1+5 از 11 تا 29 تیرماه و احتمال انجام توافق می‌تواند روزهای خوبی را برای بازار سرمایه کشور به همراه داشته باشد.
بورس تهران روز چهارشنبه با صعود 453 واحدی، معادل 64/0 درصد رشد کرد که بیشترین تاثیر مثبت را «شبندر»، «پارسان» و «تاپیکو» بر شاخص کل گذاشتند. ارزش کل معاملات دیروز بورس نیز به حدود 86 میلیارد تومان و ارزش کل معاملات فرابورس در حدود 54 میلیارد تومان رسید.
در بازار دیروز اغلب صنایع سبزپوش بودند و بسیاری از سهم‌ها با صف خرید کار خود را به پایان رساندند. در این خصوص مدیرعامل کارگزاری بانک مسکن در‌خصوص روند حرکتی بازار سرمایه به «دنیای اقتصاد» گفت: قیمت سهام شرکت‌ها با ارزش ذاتی آنها فاصله معنا داری پیدا کرده است و در حداقل میزان ممکن معامله می‌شود. قیمت‌ها به حدی افت کرده و P/E برخی شرکت‌های مناسب برای سرمایه‌گذاری به 3 رسیده است. در این قیمت‌ها فروش بسیاری از سهم‌ها منطقی نیست و اغلب براساس جو نبود اطمینان شکل گرفته در بازار فروش‌ها شکل می‌گیرند.
محمد کفاش با تاکید بر مذاکرات پیش‌رو افزود: در صورت انجام توافق با گروه 1+5 که تغییر شرایط را برای شرکت‌ها به همراه خواهد داشت، سهام اغلب شرکت‌ها 15 تا 20 درصد به یکباره رشد خواهد کرد و پس از آن برخی سرمایه‌گذارها به تغییر صنعتی که در آن سرمایه‌گذاری کرده‌اند اقدام می‌کنند یا سهام خود را به وجه نقد تبدیل می‌کنند. مدیرعامل کارگزاری بانک مسکن در‌خصوص گروه‌های پیشتاز در سال 93 بیان کرد: صنعت خودرو و بانکداری می‌توانند جزو پیشگامان صنایع در سال 93 باشند؛ البته در این شرایط بسیاری از صنایع در قیمت‌های حداقلی قرار دارند، اما در صورت انجام توافق این دو صنعت می‌توانند گوی سبقت را از دیگر صنایع بورسی بربایند.
کفاش در‌خصوص ملاک سرمایه‌گذاری برای سرمایه‌گذاران بورسی بیان کرد: دید کلی باید روی آمار و ارقام مرتبط با سهام شرکت‌ها باشد، اما برای سرمایه‌گذاری در سهام شرکت‌ها در این شرایط سود نقدی می‌تواند از اهمیت بالاتری برخوردار شود؛ به‌خصوص که در فصل مجامع قرار داریم و شرکت‌ها سودهای نقدی خوبی تقسیم کرده‌اند و سرمایه‌گذاری در شرکت‌هایی با سود نقدی می‌تواند بیشتر مثمر‌ثمر واقع شود.
حسین خزلی خرازی نیز در‌خصوص توصیه به سرمایه‌گذاری در شرایطی که بورس شرایط بدی را پشت سرگذاشته است، به روزنامه «دنیای اقتصاد» گفت: البته سرمایه‌گذاری به مدل فکری و ذهنی سرمایه‌گذار مرتبط است. اما برای فردی با درجه ریسک‌پذیری متوسط هم سرمایه‌گذاری هنگامی که قیمت سهام بین 30 تا 55 درصد افت کرده می‌تواند مهیج باشد. با توجه به زمان سرمایه‌گذاری برای خرید و فروش سهام به‌نظر می‌رسد اکنون زمان خرید سهام فرا رسیده است. سرمایه‌گذاران در چنین اوضاعی می‌توانند در بازه‌های 6 ماه تا یک‌سال بازدهی‌های خوبی به‌دست آورند. این کارشناس بازار سهام افزود: پس از شکل‌گیری هیجان و واکنش بیش از حد سرمایه‌گذاران، اکنون شاهد اصلاح بیش ازاندازه قیمت در سهام شرکت‌های بورسی هستیم. وی در‌خصوص شرکت‌هایی که می‌توانند برای سرمایه‌گذاری جذاب باشند، افزود: در این شرایط بسیاری از شرکت‌ها برای سرمایه‌گذاری جذاب هستند، اما شرکت‌هایی که از نظر بنیادی طی سالیان اخیر شرایط خوبی داشتند باز هم می‌توانند سود آور بوده و نسبت به سایر شرکت‌ها برای سرمایه‌گذاری جذاب‌تر باشند.
مدیرعامل کارگزاری بانک تات در‌خصوص ملاک مهم در انتخاب سهم عنوان کرد: در چنین شرایطی سرمایه‌گذاری در سهامی که نقد شوندگی بالاتری دارد، معقول‌تر به نظر می‌رسد. این کارشناس بازار در‌خصوص تصمیم اتخاذ شده در جلسه سازمان بورس و این موضوع که کارگزاران می‌توانند 10 برابر حقوق صاحبان سهام خود به شرکت‌های حقوقی وام دهند و در نسبت کفایت سرمایه آنها هم اعمال نمی‌شود، افزود: در بحران‌هایی که در سطح جهانی به وجود آمد مانند بحران سال 2008 نیز دولت‌ها هم در آمریکا و هم در اروپا از طریق بانک‌ها به کمک بازار سرمایه آمدند. چنین تصمیمی برای بازار سرمایه کشور بسیار مفید خواهد بود و بهترین مکانیزمی است که برای بازار سرمایه می‌تواند تعبیه شود.
وی افزود: البته این موضوع که کارگزاران می‌توانند به شرکت‌های حقوقی وام دهند قبلا در بازار سرمایه وجود داشت، اما تا پنج برابر حقوق صاحبان سرمایه بود که به 10 برابر اضافه شده است. خرازی ادامه داد: البته اخذ وام از کارگزاری‌ها با محدودیت‌هایی همراه است؛ ابتدا آنکه هیچ گروهی بیش از 5/2 میلیارد تومان نمی‌تواند از کارگزاری‌ها وام دریافت کند و دوم آنکه حداکثر 60 درصد مبلغ یک پرتفو امکان دریافت وام وجود دارد.
این کارشناس بازار عوامل بنیادی را در کاهش ارزش قیمت سهام به زیر ارزش واقعی موثر دانست و با اشاره به اینکه بورس از 15 دی‌ماه سال گذشته شروع به ریزش کرد، گفت: در آن زمان هنوز برخی تصمیمات مثل افزایش نرخ گاز یا سود سپرده‌های بانکی صورت نگرفته بود. وی مهم‌ترین دلیل افت بازار را حبابی شدن آن در زمان صعود شاخص عنوان کرد و افزود: همواره هر صعود تندی در بازار سهام ایران با سقوط تندی مواجه بوده است؛ وقتی بازار سهام صعودی یا کاهشی می‌شود ماه‌ها طول می‌کشد تا به تعادل برسد. این کارگزار بورس با انتقاد از موضوعاتی همچون حجم مبنا و دیگر محدودیت‌های بازار گفت: اگر با این محدودیت‌ها مواجه نبودیم، شاید بازار طی دو هفته می‌توانست خود را به تعادل برساند.
وی علاوه‌بر محدودیت‌های معاملاتی، نبودن ابزارهای مدرن معاملاتی را نیز در طولانی شدن تعادل بازار موثر دانست و افزود: متاسفانه سرمایه‌گذاران بورس در زمان صعود فکر می‌کنند همچنان قرار است روند افزایشی، ادامه دار باشد و در زمان سقوط نیز حاضر نیستند از جو بدبینی و شایعات منفی خارج شوند و معتقدند هر روز قرار است نزول بیشتری را تجربه کنند.

گزارش بازار چهارشنبه
روز گذشته در گروه پتروشیمی اخباری مبنی بر کاهش نرخ گاز مصرفی مجتمع‌های پتروشیمی از 256 تومان در هر متر مکعب به 132 تومان به گوش رسید. این خبر می‌تواند روند پتروشیمی‌ها را بهبود بخشد. در این گروه دیروز «تاپیکو» صف میلیونی خود را تا پایان معاملات عرضه نکرد و «شیران» برای تعیین اعضای هیات‌مدیره متوقف شد. گروه فلزی نیز اغلب سبز پوش بود. افزایش نرخ‌های جهانی فلزات در کنار نرخ‌های بالای ارز می‌تواند تعدیل مثبت را برای این گروه به همراه آورد. طی روز چهارشنبه پس از مدت‌ها شاهد ایجاد صف خرید در نماد «میدکو» بودیم. «ذوب» نیز صف میلیونی خود را تا پایان معاملات حفظ کرد. گروه ساختمانی پس از افت 30 تا 40 درصدی قیمت در اغلب نمادها برای دومین روز پیاپی شاهد ایجاد صف‌های خرید در اغلب نمادها بود. «کرمان» با ارزش معامله‌ای در حدود یک‌میلیارد تومان در صدر پر‌ارزش‌ترین نمادها در این گروه قرار گرفت.
گروه خودرویی نیز که چند وقتی هست لیدر بازار سرمایه کشور شده‌اند روز خوبی را پشت سر گذاشت. اغلب نمادها در این گروه تا پایان ساعت معاملات صف خرید خود را عرضه نکرده بودند؛ اما در پایان معاملات برخی قطعه سازان صف‌های خود را عرضه کردند.
گروه استخراج کانی‌های فلزی نیز در بازار دیروز شاهد بازگشایی «کروی» بود. «کروی» بیش از 16درصد افزایش قیمت را دیروز تجربه کرد. در گروه خدمات فنی و مهندسی نیز «مپنا» پس از مدت‌ها صف خریداران را در مقابل نماد خود دید. «مپنا» صف خود را تا پایان معاملات عرضه نکرد و بیش از 36 واحد بر شاخص کل تاثیر مثبت گذاشت. گروه سیمانی نیز که روز سه‌شنبه برخلاف اغلب گروه‌ها، بیشتر نماد منفی داشت در بازار امروز مثبت‌تر شد و شاهد ایجاد صف خرید در برخی نمادها در این گروه بودیم. «سبزوار» صف خرید 135 هزار سهمی را تا پایان بازار عرضه نکرد.