فروش نقدی خودروسازان با قیمت‌های جدید شورای رقابت بیش از یک‌هفته است که آغاز شده و وزیر صنعت مُهر منطقی‌بودن را بر قیمت‌های جدید زده است، با این همه نمایندگان مجلس همچنان موضوع سوال و استیضاح وزیر را مطرح می‌کنند و از ابزارهای قانونی‌ای نام می‌برند که با تکیه به آن افزایش 30درصدی قیمت خودرو را منتفی کنند.

موضوع قیمت‌گذاری خودرو این‌روزها از بحث‌های داغ مجلس است. دیروز در صحن علنی مجلس گزارش هیات تحقیق و تفحص مجلس از خودروسازان قرائت شد و متن آن به همراه 13پرونده تخلف خودروسازان به قوه‌قضاییه ارسال شد. بعد از آن هم رییس شورای رقابت برای پاسخگویی در مورد نحوه تعیین قیمت خودرو به کمیسیون صنایع مجلس رفت اما نمایندگان از پاسخ‌های شیوا قانع نشدند.

انتقاد از اظهارات غیرکارشناسی وزیر

به گزارش «خانه ملت‌»، نادر قاضی‌پور عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس با انتقاد از افزایش قیمت خودرو گفت: افزایش قیمت خودرو در حالی اتفاق افتاده که تحقیق و تفحص مجلس نشان می‌دهد قیمت خودروها باید 30درصد کاهش یابد. رییس هیات تحقیق و تفحص از صنعت خودروسازی هم به «تسنیم» گفته است یکی از موضوعات مطرح‌شده در متن گزارش تحقیق و تفحص، بررسی قیمت‌گذاری خودرو در کشور است. اگرچه وزیر صنعت دو روز پیش دفاع تمام‌قدی از قیمت‌های جدید خودرو داشت و اعلام کرد: قیمت‌های اعلام‌شده توسط شورا معقول و منطقی است اما علی علیلو با غیرکارشناسی‌دانستن اظهارات وزیر صنعت مبنی بر معقول‌بودن قیمت خودرو گفت: سخنان نعمت‌زاده مبنی بر معقول‌بودن قیمت خودرو به هیچ عنوان کارشناسی نیست. وی در ادامه تاکید کرد: مجلس نخست با تعامل و برگزاری جلسات متعدد موضوع قیمت خودرو را پیگیری می‌کند اما اگر آقایان بخواهند همچنان بر تصمیم‌های غیرمنطقی خود اصرار داشته باشند مجلس از ابزارهای قانونی خود همانند سوال یا استیضاح استفاده خواهد کرد. بهروز نعمتی، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس هم در گفت‌وگو با تسنیم، در رابطه با جلسه نمایندگان کمیسیون متبوع خود با رییس شورای رقابت، اظهار کرد: جلسه امروز بدون کسب نتیجه قانع‌کننده‌ای پایان یافت چون نمایندگان در طول این جلسه به هیچ عنوان از توضیحات رییس شورای رقابت در بیان دلایل افزایش قیمت خودرو قانع نشدند. اما باید این نکته را متذکر شوم که نمایندگان از پیگیری دلایل افزایش قیمت خودرو کوتاه نخواهند آمد. بعد از شیوا؛ نوبت نعمت‌زاده است که به مجلس برود. آن‌طور که «فارس» گزارش داده وزیر صنعت و معدن قرار است امروز میهمان کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس باشد و فردا پاسخگوی سوالات علی ایران‌پور، جبار کوچکی‌نژاد، حسن فتاحی، موید حسینی، علیرضا سلیمی و مهرداد بذرپاش. احتمالا با توجه به اعتراضات گسترده نمایندگان، نعمت‌زاده در این دو روز با سوالات خودرویی هم مواجه خواهد شد.

کاهش فروش، در پی سخنان نوبخت

در این میان خودروسارزان هم کم‌کم زبان به انتقاد گشوده‌اند. خودروسازان عنوان می‌کنند همزمان با اعلام قیمت‌های جدید خودروهای داخلی از سوی شورای رقابت فروش این محصولات نیز افزایش یافته و بازار خودروسازان روبه‌رونق بود اما پس از اظهارات سخنگوی دولت، مردم دوباره نسبت به کاهش قیمت‌ها امیدوار شده و میزان فروش کاهش یافته است. به گزارش ایسنا پنجشنبه هفته گذشته جدیدترین جلسه شورای سیاست‌گذاری خودرو با حضور وزیر صنعت، معدن و تجارت برگزار شد. در این جلسه نمایندگان شرکت‌های خودروساز انتقاداتی را به اظهارات اخیر سخنگوی دولت عنوان کردند و وزیر صنعت، معدن و تجارت نیز اظهار کرد که این موضوع را دنبال و حل خواهد کرد. در ادامه جلسه شورای سیاست‌گذاری خودرو، خودروسازان از طولانی‌بودن روند تخصیص ارز مبادله‌ای و همچنین هزینه‌های انتقال آن انتقاد کردند.

پاسکاری قیمت‌ خودرو میان نهادها

در این میان، مشخص این است که مجادله بر سر قیمت خودرو، تبدیل به مجادله‌ای دیرپا و طولانی شده است. خودروسازان و شورای رقابت بالاخره در مورد قیمت‌ها به توافق رسیده‌اند و یک طرف این مجادله قرار گرفته‌اند. وزیر صنعت هم مدافع آنهاست و می‌گوید قیمت‌ها رشد دو تا 10درصدی داشته و در مواردی با احتساب هزینه‌ها، حتی رشد قیمت خودرو منفی هم بوده است. در طرف دیگر مجادله نمایندگان مجلس قرار دارند که معتقدند قیمت‌ها تا 30درصد افزایش داشته است و نرخ تورم دو‌بار در قیمت خودرو لحاظ شده است و وعده رسیدگی به پرونده با اتکا به ابزارهای قانونی را می‌دهند. دولت هم موضع چندان مشخصی ندارد. یک‌بار سخنگوی دولت می‌گوید رییس‌جمهور از قیمت‌های جدید خودرو مکدر است و بار دیگر وزیر صنعت می‌گوید رسانه‌ها به رییس‌جمهور آمار غلط داده‌اند. یک‌بار نوبخت اعلام می‌کند اگر قرار است بازار‌ آزاد تعیین‌کننده قیمت‌ها باشد واردات خودرو را آزاد می‌کنیم و بار دیگر سیدمحمد بیاتیان، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی می‌گوید در حالت فعلی آزادسازی واردات خودرو به سود این صنعت نیست چون هنوز کیفیت خودروهای کشور به حد مطلوب نرسیده و به لحاظ کیفی محصولات داخلی توان رقابت با محصولات خارجی را ندارند. اخیرا هم علی‌اکبر ترکان موضوع ساخت قطب سوم تولید خودرو کشور در منطقه چابهار را عنوان کرده و هدف را شکستن انحصار تولید خودرو دانسته و گفته تاسیس این قطب خواست رییس دولت است. در میان این‌همه پاسکاری‌ها، مصرف‌کنندگان حلقه نهایی هستند؛ افرادی که مجبور به خرید خودرو داخلند خواه قیمت خودرو 30درصد افزایش یافته باشد یا دودرصد.

------------------------

نکات مهم گزارش هیات تحقیق‌وتفحص

1- بررسی اجمالی صورت‌های مالی اساسی دو شرکت بزرگ خودروساز؛ ایران‌خودرو و سایپا حاکی از خروج این شرکت‌ها از مسیر ایفای وظایف اصلی خود (تولیدخودرو) و ایجاد انبوهی از شرکت‌های اقماری (به‌ترتیب در حدود 150 و 90 شرکت) ‌و بعضا صوری در داخل و خارج از کشور با مدیریت‌های ماتریسی، تودرتو، پیچیده و فاقد کارآمدی لازم یا غیرفعال است و بعضا با تهیه و تنظیم صورت‌های مالی غیرشفاف و غیرقابل اتکا، در نهایت سبب افزایش هزینه‌های سربار و فشار به مصرف‌کننده نهایی شده‌اند.

2- با وجود حدود 80هزارمیلیاردریال حجم مطالبات سررسیدشده در صورت‌های مالی اساسی دو شرکت، اقدام جدی و اثربخشی درخصوص وصول مطالبات صورت نپذیرفته است؛ این در حالی است که طی سال‌های اخیر این شرکت‌ها عامل اصلی کاهش تولید را ضعف توان مالی و سرمایه در گردش ناشی از عدم پرداخت تسهیلات توسط بانک‌ها اعلام کرد‌ه‌اند.

3- یکی از اقلام مهم بهای تمام‌شده محصولات شرکت‌های سایپا و ایران‌خودرو هزینه‌های مالی است که پس از مواد اولیه مستقیم مهم‌ترین عامل در تعیین بهای تمام‌شده محسوب می‌شود. هزینه‌های مالی حدود ۱۳درصد از بهای تمام‌شده محصولات بوده و مبلغ آن به‌طور متوسط در هر خودرو بالغ بر ۴۰میلیون‌ریال و در برخی از خودروهای‌گرانقیمت مانند سوزوکی گراندویتارا بیش از ۱۵۰میلیون‌ریال برآورد می‌شود. قابل ذکر است حدود هفت‌درصد هزینه‌های مالی ناشی از بهره تسهیلات دریافتی از بانک‌هاست. در صورت وجود یک مدیریت مالی صحیح و منظم و با تاکید بر وصول مطالبات حدود 80هزارمیلیاردی؛ هیچ‌گونه نیازی به اخذ تسهیلات بانکی نخواهد بود.

4- شرکت ایران‌خودرو بر اساس صورت‌های مالی تجدید ارایه‌شده در عملکردهای مالی به‌جز سال‌های 1384 و 1385 دارای سود عملیاتی بوده است، اما با وجود زیان‌های انباشته و بدون کسر سود مذکور از آن زیان‌ها، مجمع عمومی با استناد به گزارش حسابرسان نسبت به تصویب سود سالانه اقدام کرده است. نکته مهم آنکه طی 10 سال اخیر حساب‌های بلاتکلیف متعددی در شرکت وجود داشته و بدون گرفتن ذخیره اقدام به تعدیل در سال‌های متمادی کرده که این اقدام موجب تغییر وضعیت از سود‌دهی به زیان‌دهی شده است.

5- محصولات تولیدی ناقص موجود در کف پارکینگ عمدتا ناشی از کسری یک یا دو قطعه می‌باشند. ارزش تقریبی محصولات کف شرکت ایران‌خودرو بالغ بر 18هزارمیلیاردریال بوده که ناشی از عدم استفاده صحیح از امکانات و تجهیزات و منابع یا ناهماهنگی در تامین قطعات می‌باشد.