ساماندهی بازار غیرمتشکل پولی اخیرا دوباره مورد توجه بانک مرکزی قرار گرفته و فاز جدیدی برای ساماندهی این بازار آغاز شده است و با تاکید دوباره ولی الله سیف رئیس کل بانک مرکزی به ضرغامی برای ممنوعیت تبلیغات این موسسات در رسانه ملی این برنامه ابعاد تازه ای به خود گرفت.

بانک مرکزی طی سالهای گذشته ساماندهی بازار غیرمتشکل پولی اعم از موسسات و تعاونی های اعتباری را در دستور کار خود قرار داده است، با این وجود هر از چند گاهی که اتفاقی جدید در سیستم بانکی کشور رخ می دهد مانند ماراتن افزایش نرخ سود بانکی بین بانکها مقصر این موضوعات فعالان بازار غیرمتشکل پولی شناخته می شوند.

از سوی دیگر بخشی از حجم نقدینگی موجود در جامعه به این موسسات باز می گردد و به همین منظور بانک مرکزی اخیرا طرح ساماندهی بازار غیرمتشکل پولی را در دستور کار خود قرار داده است و طرح های مورد نظر خود را برای نهایی شدن به شورای پول و اعتبار می برد.

بر این اساس انضباط بخشی دوباره به این بازار و موسسات پولی و اعتباری که بدون مجوز بانک مرکزی در بازار پولی کشور خارج از نظارت و ضوابط فعالیت می کنند و موجبات اختلال در این بازار می شوند مدنظر قرار گرفته است.

حتی دراین راستا نامه ای برای لغو تبلیغات موسسات پولی غیرمجاز از سوی بانک مرکزی به صدا و سیما ارسال شد و بانک مرکزی به این موضوع واکنش نشان داد و در نهایت سیف میزبان ضرغامی برای رایزنی های بیشتر این موضوع شد و با توجه به مشکلات ناشی از فعالیت این موسسات تاکید بر ممنوعیت تبلیغات آنها در رسانه ملی مورد وجه قرار گرفت.

البته پیش از آن هم بانک مرکزی صدا و سیما برای ممنوعیت تبلیغات این موسسات بارها تقاضا داده بود، به این ترتیب بانک مرکزی از هر اهرمی برای فشار به این موسسات برای ملزم کردن آنها به اجرای قوانین و قرار گرفتن در چارچوب برنامه های این بانک استفاده می کند.

بانک مرکزی برنامه های متعددی برای ساماندهی بازار غیرمتشکله پولی تا پایان سال جاری در دستور کار خود دارد و به گفته مسئولان نظارتی این بانک اجازه نخواهند داد که امسال موسسات اعتباری غیرمجاز در سایه بی‌نظمی به ادامه فعالیت بپردازند.

درعین حال وضعیت موسسات ادغامی هم به زودی تعیین تکلیف شده و چگونگی نظارت بانک مرکزی بر آنها شفاف‌سازی خواهد شد و تحت نظارت قرار می‌گیرند، از سوی دیگر این موسسات نیز باید در جهت انطباق شرایط خود با مقررات و قوانین بانک‌مرکزی اقدام کنند.

این دومین بار است که بانک مرکزی طی 4 ماه گذشته بر روی فعالیت غیرمجازها در بازار پولی کشور متمرکز شده است، اولین بار آن زمانی بود که عامل افزایش نرخ سود بانکی موسسات مالی اعتباری غیرمجاز اعلام شدند. بانک مرکزی در فاز جدید ساماندهی غیرمتشکل ها از مراجع قضایی و انتظامی هم درخواست کمک کرده است.

برنامه ساماندهی بازار غیرمتشکله پولی توسط بانک مرکزی از سال 83 آغاز شده و سخت ترین بخش این ساماندهی همان موسسات مالی و اعتباری بودند که بدون مجوز بانک مرکزی فعالیت می کردند. در این راستا ساماندهی بیش از 120 شرکت تعاونی اعتباری غیر مجاز و تجمیع در دو بانک و 5 موسسه مالی و اعتباری در شرف تاسیس از اقدامات انجام شده بوده است.

یکی از بزرگترین مواردی که درباره فعالیت موسسات فاقد مجوز و نظارت بانک مرکزی در سال های اخیر مطرح شده است، جذب منابع قابل توجه از مردم و ناتوانی در افزایش سرمایه اولیه موسسه بدون اتکاء به منابع دریافت شده از مردم است. در عین حال برخی از موسسات پولی فعال در بازار غیرمتشکل پولی 10 تا 15 برابر سرمایه یک بانک از مردم سپرده اخذ می کردند.

مسئولان بانک مرکزی اتمام مهلت تجمیع یا انحلال موسسات اعتباری را پایان سال 91 اعلام کرده بودند؛ اما ساماندهی ها با گذشت نزدیک به یک سال و نیم هنوز هم ادامه دارد. بانک مرکزی در راستای این ساماندهی بخشنامه های متعددی را نیز صادر کرده بود که از جمله آنها ممنوعیت خرید و فروش امتیاز یا مجوز موسسات اعتباری، ممنوعیت ایجاد شعب جدید و واگذاری دارایی‌های غیرمنقول مازاد و غیره بود.

همچنین بانک مرکزی طی بخشنامه دیگری اعلام کرده بود که از ثبت و صدور مجوز فعالیت برای کلیه موسسات مالی‌ و‌ اعتباری و صندوق‌های قرض‌الحسنه‌ای که از نام "ائمه ‌اطهار‌" استفاده می‌کنند، خودداری خواهد کرد.