بازار تهران، ارز بی‌ثبات، تابلوهایی که قیمت ارایه نمی‌دهند و در نهایت بازاری که نمی‌داند با نوسانات قیمتی این روزهای بازار دلار چه کند. این سرنوشتی است که آشفته‌بازار ارز این روزهای تهران، برای کاسب‌ها ساخته است.

وارد بازار بنکداران مواد غذایی و عمده‌فروشان که می‎‌شوی، حالتی از رخوت و نگرانی را در چهره بسیاری از آنها می‌توانی ببینی. دودلی در تعیین قیمت‌ها فکر آنها را به خود مشغول کرده است. نمی‌دانند این لحظه که قیمت دلار در بازار بالا می‌رود قیمت را بالا ببرند، یا دقیقه‌ای بعد که نرخ پایین می‌آید، آنها هم قیمت کالاهایشان را پایین بیاورند. این روزگاری است که نوسانات مداوم و حتی لحظه‌ای دلار در بازار ایجاد کرده است.

سراغ یکی از این بنکداران خیابان مولوی می‌روم تا از اوضاع و احوالش در مورد بازار این روزها بپرسم. او می‌گوید: هر روز قیمت دلار را در بازار رصد می‌کنم تا ببینم، بالاخره باید برای آینده خرید و فروش اجناس خودم چطور باید برنامه‌ریزی کنم. هم اکنون برخی افرادی که ما از آنها جنس می‎‌خریدیم، از فروش کالا به ما خودداری می‌کنند و یا قیمت‌های نجومی را از ما طلب می‌‍کنند. به مراتب ما هم نمی‌دانیم با مشتریان خرده‌فروش خود چه طور برخورد کنیم.

وی ادامه می‌دهد: اگر جنس را ارزان بفروشیم، باید به دلیل بالا رفتن نرخ دلار، ظرف روزهای آینده همان را گرانتر بخریم و این موجب ضرر و زیان ما می‌شود. بنابراین دولت هم به این موضوع توجهی نکرده و اجازه جولان قیمت دلار در بازار را می‌دهد.

در همین حال، آقای میانسالی که برای خرید به این بنکدار مراجعه کرده است، نیز به می‌گوید: همه از این وضعیت دچار سردرگمی هستیم. امروز برای خرید کالایی مراجعه می‌کنیم، یک قیمت به ما می‌‌گویند و اگر روز بعد بیاییم، یک قیمت دیگر می‌دهند و دلیل آن را هم نوسانات ارز عنوان می‌کنند.

وی می‌گوید: دولت باید برای توقف این روند فکری کند، در غیر این صورت ما هم نمی توانیم به مردم جنس بفروشیم و تقلب هم در بازار زیاد می‌شود.

به سراغ یکی دیگر از این بنکداران می‌رویم. او هم با نظر همکار خود موافق است و می‌گوید: طی هفته‌های گذشته، حداقل چند بار قیمت تغییر کرده است و برخی‌ها هم که گویی به خواب زمستانی رفته‌اند و خبری از آنها نیست، نه سفارش جنسی می‌گیرند و نه مراجعه‌ای برای خرید کالا دارند.

وی می‌افزاید: این وضعیت آشفته، قدرت تصمیم‌گیری را از ما گرفته است و به خصوص الان که ایام پایانی سال است و باید خرید و فروش رونق یابد، بازار در شوک حاصل از نوسانات ارزی فرو رفته است.

اما به سراغ خرده‌فرشان هم می‌رویم، آنهایی که با مردم بیشتر سر و کار دارند و می‌دانند که در بازار چه خبر است. او می‌گوید: آثار روانی ناشی از نوسانات نرخ دلار به برخی از مردم به گونه‌ای منتقل شده است که آنها فکر می‌کنند اجناس گرانتر می‌شوند و بنابراین برای خرید کالاهای مورد نیاز خود برای چند ماه آتی اقدام می‌کنند و به نوعی خود به انبار کالا می‌پردازد.

او با هشدار نسبت به اینکه این موضوع باعث بر هم زدن عرضه و تقاضا در بازار شود، می‌گوید: اگر این شیوه به سطح گسترده‌تری از مردم سرایت کند، به طور قطع تعادل عرضه و تقاضا به هم می‌خورد و این آفت بزرگی برای بازار است.

وی می‌گوید: مسئولان در کف بازار نیستند و از وضعیت نابسامان بازار که اثر پذیرفته از نرخ ارز است، خبر ندارند و فکر می‌کنند که دامنه نوسانات، تنها محدود به ارز است، در حالیکه این طور نیست و قیمت‌ها رو به افزایش رفته است.

وی از شرایط پایانی سال ابراز نگرانی می‌کند و می‌گوید: هم اکنون آخر سال است و تقاضا برای کالا از سوی مردم در سطح خرده‌فروشی‌ها کم است، اما چند روز دیگر که به ایام پایانی سال نزدیک می‌شویم، تقاضا بالا میره و مشکل‌آفرین میشه. پس باید جلوی ضرر را بگیرند.

یکی دیگر از خرده‌فروشان می‌گوید: دولت اگر قرار است که اجرای فاز دوم قانون را داشته باشد، باید وضعیت بازار را متعادل نگاه دارد، در حالیکه هم اکنون وضعیت بازار مناسب نیست و بسیاری سوءاستفاده کنندگان وارد بازار شده‌اند و دارند کالا را می خرند و احتکار میکنند.

وی می‌افزاید: آنها اغلب به صورت خریداران عادی به بنکداران مراجعه می‌کنند ولی به صورت کلی خرید می کنند و در انبار نگاه می‌دارند تا به زمان مناسب بفروشند.

این گزارش تنها بخشی از نابسامانی‌های بازار را در رابطه با نرخ ارز نشان می‌دهد و باید منتظر بود و دید که پس‌لرزه‌های عدم مدیریت نرخ ارز در کوتاه‌مدت چه آثاری را در بازار عمده‎‌فروشی و خرده‌فروشی کالا خواهد داشت.