پدیده شاندیز؛ نامی که در چند سال اخیر به دلیل تبلیغات ویژه سر زبان ها افتاده است از تبلیغات در صدا و سیما تا ....؛ البته تبلیغات شاندیز تنها در رسانه ملی گل نکرد بلکه بیلبوردهای تبلیغاتی خیابان‌ها و حتی در تمامی ترمینال‌های هواپیمایی خودنمایی می‌کند. از خانمهای شیک پوش جلوی درب خروجی مسافران پرواز مشهد که با گل سرخ طبیعی و تراکت شاندیز خوش آمد گویی می‌کنند تا توزیع تبلیغات در ورودی رستوران‌های شیک و گران‌قیمت شاندیز در مشهد و تهران. از پاساژهای شیک و مدرن تا ساختمان‌های مسکونی رویایی و باورنکردنی که در تبلیغات رسانه ملی آن را شهری رویایی عنوان کرده‌اند.

در نگاه بیننده تیز بین این سوال تداعی می‌شود که ساخت چنین شهر رویایی قطعا هزینه باور نکردنی خواهد داشت و شهروندان و رسانه‌ها به دنبال این هستند که واقعا پشت یک پروژه هزار میلیاردی چه افرادی هستند. این سوالات در حالی مطرح شد که برخی رسانه‌ها اعلام کردند: برخی آقازاده ها از پروژه «پدیده» بازدید و طی صحبتی با محسن پهلوان مالک پدیده شاندیز حمایت خود را از پروژه اعلام کردند. بر اساس اعلام این رسانه‌ها‌ در این دیدارها گفته شده است: شما کارتان را انجام دهید و ماهم شما را حمایت می‌کنیم! البته نام افراد دیگری مانند ا.م هم در این طرح به میان آمده است که نه تایید و نه تکذیب شده است.

پدیده شاندیز شهر نیست!

اما آیا واقعا شاندیز یک شهر است؟ در تبلیغات این طرح شرکت به نام «شهر پدیده شاندیز» معرفی می‌شود در حالی که طبق ماده چهارم «قانون تعاریف و ضوابط تقسیمات کشوری» شهر محلی است با حدود قانونی که در محدوده جغرافیایی مشخص. از طرف دیگر در همین تبلیغ تلویزیونی فردی نشان داده می‌شود که به عنوان شهردار شهر درباره ویژگی‌ها و اقدامات انجام شده برای تاسیس شهر پدیده سخن می گوید در حالی‌که شهرهای جدید باید زیر نظر مدیرعامل اداره شوند.

شاندیز: مجوز داریم!

اما تنها مسائل این شرکت بزرگ استفاده از عنوان شهر نبود بلکه موارد ریز و درشتی بود که از لابه لای تبلیغات و مصاحبه ها ناگهان نمودار شد. روزنامه خراسان در تاریخ دوشنبه ۳۰ شهریور ۸۸ در مصاحبه اختصاصی با شهردار شاندیز و مدیرعامل پدیده شاندیز، از «آغاز عملیات اجرایی شاپینگ سنتر پدیده در منطقه شاندیز» خبر داد. جواد رجب زاده شهردار شاندیز در آن مصاحبه با اشاره به برنامه ریزی های صورت گرفته برای توسعه مجموعه گردشگری بزرگ پدیده شاندیز گفت: این مجموعه در زمینی به مساحت ۲ هزار هکتار اجرایی خواهد شد و مراحل قانونی و برنامه ریزی های لازم برای توسعه آن انجام شده و ایجاد مجموعه تجاری و مرکز خریدshoping center نیز در آن امکان ارائه انواع خدمات به گردشگران را فراهم خواهد کرد. این دو طرح بزرگ مراحل قانونی خود را انجام داده و مجوز های لازم را اخذ کرده است و زمینه جذب سرمایه گذاری نیز فراهم شده است.

در ادامه «محسن پهلوان مقدم» مدیرعامل شرکت بین المللی توسعه صنعت گردشگری پدیده شاندیز با اشاره به طی شدن مسیرهای قانونی و اداری پدیده شاندیز گفت: اخذ مجوزهای طرح بزرگ گردشگری بین المللی پدیده شاندیز در سال ۸۷ صورت گرفته و بررسی این طرح در کارگروه های شهرسازی، محیط زیست و گردشگری انجام شده است و مراحل قانونی و اداری خود را طی می کند.

سال ۸۸/ مدیر شهرسازی و معماری سازمان شهرسازی مشهد: پدیده شاندیز مجوز ندارد

پس از این مصاحبه «حسنعلی رجب زاده خیبری»، مدیر شهرسازی و معماری سازمان مسکن وشهرسازی خراسان رضوی در تاریخ ۱۵ مهرماه ۱۳۸۸ طی نامه ای اعلام کرد که: «طرح مجموعه گردشگری بزرگ پدیده شاندیز تاکنون در کارگروه مسکن و شهرسازی مطرح نشده و مورد تصویب نیز قرار نگرفته و مادامی که طرح فوق الذکر کلیه مراحل قانونی خود را در کارگروه مسکن و شهرسازی استان طی نکند واگذاری زمین، صدور مجوز و هرگونه اقدام اجرایی میسر نبوده و خلاف ضوابط و مقررات خواهد بود.»

همچنین در تاریخ ۲۳ آبان ماه مجید توتونچی رییس سازمان مسکن و شهرسازی خراسان رضوی در نامه ای به معاون هماهنگی امورعمرانی و با رونوشت به «شهردار شاندیز» به نبود مجوز های لازم در کارگروه مسکن و شهرسازی و کمیسیون ماده ۵ و غیرقانونی بودن اقدامات صورت گرفته و همچنین فروش سهام آن شرکت توسط بانک کشاورزی و موسسات مالی اعتباری انصار و مهر تاکید کرد.

سال ۸۸/ نامه رئیس سازمان مسکن به دادستانی مشهد: لطفا تبلیغات شاندیز را ممنوع کنید

پدیده شاندیز حرف مسئولان را گوش نداد و باز هم به ساخت و سازش ادامه داد تا اینکه در تاریخ ۸ دی ماه سال ۸۸ محمد رضا قاسمی رئیس سازمان مسکن و شهرسازی خراسان رضوی خطاب به مرتضوی، معاون امور اجتماعی و پیشگیری از جرم دادسرای انقلاب، تبلیغات غیرقانونی و گسترده این شرکت را اعلام و نسبت به فروش سهام توسط بانک کشاورزی، و موسسات مالی اعتباری انصار و مهر به دلیل بروز خسارت به شهروندان هشدار داد. یعنی این دو بانک در حالی به پدیده شاندیز سهام واگذار کردند که شرکت پدیده مجوزی نداشته است!

مرداد ۹۲/ نامه وزارت راه به رئیس قوه قضائیه

پس از نامه نگاری ها در تاریخ ۲۱ مردادماه سال ۹۲ وزارت راه و شهرسازی طی نامه‌ای به رئیس قوه قضائیه اعلام می‌کند: نظر به شکایت اداره کل راه و شهرسازی استان خراسان رضوی از اقدامات شرکت پدیده شاندیز موضوع در دادسرای مشهد مطرح شده است و دادسرا معاونت پیشگیری از وقوع جرم و تحقق جرم را اعلام کرده و دستور توقف تبلیغات رسانه‌ای در این مورد را به صدا و سیما و وزارت فرهنگ و سازمان ورزش و جوانان ارسال کرده است.

در این نامه آمده است: شرکت توسعه بین‌الملل شاندیز در مغایرت با ماده ۹ قانون منع فروش واگذاری اراضی مسکونی مصوب ۱۳۸۱ و ماده ۲۱ قانون پیش فروش ساختمان اقدام به پیش‌فروش ساختمان کرده است و این اقدام در حالی است که بر اساس قانون درج تبلیغات بدون مجوزهای لازم جرم محسوب می‌شود.

نامه دادیار مشهد به ۲ وزیر و رئیس صدا و سیما در سال ۹۲

همچنین در همان سال (۹۲) دادیار حوزه معاونت پیشگیری از وقوع جرم مشهد طی نامه‌ای به رئیس صدا و سیما، وزیر ارشاد، وزیر ورزش و جوانان، شهردار مشهد و مدیرکل میراث فرهنگی مشهد و وزیر راه و شهرسازی می‌نویسد: پیرو نامه قبلی در مورد ممانعت از پخش تبلیغات شرکت پدیده شاندیز متاسفانه شاهد تبلیغات گسترده‌تر این شرکت بعد از صدور دستور قضایی در صدا و سیما و مطبوعات و میادین ورزشی بودیم. لذا علت پخش تبلیغات این شرکت را در اسرع وقت به این حوزه اعلام نمائید.

اما علی رقم تمام نامه نگاری ها و ممنوعیت های تبلیغات شرکت "پدیده" ساخت و ساز را متوقف نکرد بلکه بمباران شدید تبلیغاتی خود را آغاز کرد. تا اینکه بالاخره دادستانی کل کشور پاسخ نامه را داد.

سال ۱۳۹۳/ معاون دادستان کل کشور: پدیده شاندیز ممنوع التبلیغ شد!

۱۰ دیماه ۱۳۹۳ بود که سید مرتضی بختیاری در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه ۱۴ روز قبل دادستان مشهد نامه ای به دادستان کل کشور نوشت، اعلام کرد: در این نامه آمده است به دلیل تخلفات زیاد شرکت های پدیده شاندیز، تبرک و پردیسبان تا اطلاع ثانوی و تعیین تکلیف قضایی، تبلیغات این شرکت ها در رسانه ها ممنوع شود.

نوشدارو بعد از تخلف! / وقتی چوب را بر می داری!

بعد از اظهارات معاون دادستان کل کشور قباد افشار رییس سازمان امور اراضی گفت: صدا و سیما در تخلفات پدیده شاندیز مقصر است، چرا که مجموعه‌ای که کتبا اعلام شده و مجوزی برای ساخت و ساز نداشته اند چگونه به آن‌ها اجازه تبلیغات داده می شود؟ همچنین مجموعه پدیده شاندیز تغییر کاربری غیر مجاز اراضی خود را در حدود ۵۰ هکتار انجام داده که در این میان تغییر کاربری در سطح ۴۱.۵ هکتار از این اراضی خارج از محدوده و در حریم شهر شاندیز قرار داشته و غیر قانونی است.

همچنین شهرداری شاندیز دراین پرونده دچار تخلف شده که تخلف آن نیز در حال پیگیری و اقدام است. چرا که از سویی در مصوبه شاندیز آمده است "تا پنج سال مجوز ساخت و ساز در این ۵۰ هکتار به آن ها داده شود" که شهرداری شاندیز در همان سال اول این مجوز را به آن ها داده است و تخلف دوم شهرداری شاندیز این بوده که در این اراضی به آن‌ها پروانه ساخت داده است.

دادستان کل کشور: پدیده شاندیز تخلف زیاد دارد

سید ابراهیم رئیسی دادستان کل کشور هم گفته است: در پرونده پدیده که در دادسرای عمومی و انقلاب مشهد در حال رسیدگی است، سوالات جدی وجود دارد. اول اینکه شرکت سهامی خاص نمی‌تواند مانند شرکت سهامی عام عمل کند و طبق قانون تجارت هر کدام از شرکت‌های سهامی عام و خاص، باید طبق مقررات خود عمل کنند. همچنین فروش سهام باید با پشتوانه صورت گیرد و نمی‌توان در بازار دلالی سهام را افزایش داد، مثلا مبلغ سهام ۵ تومانی را تبدیل کنند به سهام ۱۰ تومانی. نکته بعدی در مورد این پرونده موضوع ساختمان سازی‌های این شرکت است که در رابطه با آن ۳ تا ۴ وزارتخانه شاکی هستند.

رئیسی با اشاره به ادعای وزارت جهاد در مورد کاربری زمین‌هایی که پدیده در حال ساخت و ساز در آنها است، گفت: وزارت جهاد کشاورزی مدعی است که اراضی در حال ساخت نباید مورد استفاده قرار بگیرند و در این موضوع تغییر کاربری داده شده است. نظر ما این است که وزارت جهاد جلوی ساخت و ساز در زمین‌هایی که غیرقانونی در حال ساخت هستند را بگیرد.

سهام این شرکت از آبان سال ۸۸ که با قیمت ۲۰۰ تومان عرضه شد تا آبان سال ۱۳۹۰ به بازدهی ۲۶۰‌ درصدی دست یافت. در انتهای سال ۱۳۹۰ با وجود رکود در بخش ساختمان، قیمت سهام پدیده ۲۷۵ درصد رشد داشت که در سال ۱۳۹۱ رونق بی‌سابقه‌ای در بخش ساختمان رخ داد. براساس آمارهای رسمی متوسط قیمت‌ زمین در سال ۹۱ بیش از ۵/ ۲ برابر شد و پدیده در این سال با افزایش ۱۳۴‌ درصدی قیمت سهام، سود مناسبی را نصیب سهامداران کرد و تحت تاثیر افزایش هیجانی قرار نگرفت. با اینکه سهام بزرگ‌ترین کارگاه ساختمانی کشور با بیش از هزاران کارگر در بورس معامله نمی‌شود؛ اما این شرکت به‌منظور پشتیبانی از سرمایه خریداران، موسسه «پشتیبانی سهام پدیده» را تاسیس کرده است که وظیفه خرید و فروش و نقل‌ و انتقال سهام را دارد. سرمایه‌گذار هر زمان که به پول نیاز داشته باشد می‌تواند ظرف مدت ۳۰ روز سهام را به پول تبدیل کند. البته اگر سهامداران قصد فروش زودتر از موعد سهام خود به شرکت را داشته باشند آنان را به ‌صورت نقد نیز خریداری می‌کنند. این سهام دارای نام و قابل انتقال به غیر است.

حالا باید منتظر ماند که این پرونده که صدایش بعد از ۲ سال بلند شده به سرانجام می رسد یا نه؟!