باتوجه به افت مکرر شاخص در چند ماه اخیر و نزدیک شدن به پایان سال 93، به‌نظر می‌رسد که هیچ امیدی برای احیای دوباره این بازار درسال‌جاری وجود نداشته باشد. پس از تغییر رویه شاخص، چشم‌اندازهای مثبتی که برای بورس اوراق بهادار پیش‌بینی شده بود نه‌تنها هیچ‌کدام از آنها به حقیقت مبدل نشد بلکه با آغاز روند منفی، بازار مهیج سهام را با بازار کسل‌کننده‌یی مواجه کرده است، بازاری که سال گذشته بسیاری از مردم عادی را به یک سهامدار بورس اوراق بهادار ایران تبدیل کرده بود، درحال حاضر فعالان بورسی را از خود ناامید کرده، با همه این اوصاف باید دید که این سریال تکراری تا چه زمانی ادامه می‌یابد و شاخص کجا به کف می‌رسد؟ در این‌باره کارشناسان بر این باورند که پیش‌بینی برای ثابت ماندن شاخص غیرقابل امری ناپسندیده است، چراکه این امر موج ناامیدی بیشتری را بر بورس به راه می‌اندازد. ازسویی دیگر باتوجه به اینکه بسیاری از نمادهای پالایشگاهی متوقف شده‌اند، به‌نظر می‌رسد با بازگشایی این نماد‌ها شاخص باز هم مدار نزولی را ادامه دهد.

شاخص «کف» ندارد

دبیرکل کانون نهادهای سرمایه‌گذاری ایران در این‌باره گفت: باتوجه به افت‌های مکرر شاخص در یک سال اخیر برخی از فعالان و کارشناسان با تعیین کف یا سقف مورد نظر خود برای شاخص و بازار سهام روند طبیعی این بازار را نامتعادل توصیف می‌کنند. بهروز خدارحمی افزود: همان‌گونه که اقتصاد کشور با مسایلی چون رشد یا افت ارزش ریال، نرخ نفت و... درگیر است و نمی‌توان برای آن سقف یا کفی تعیین کرد، بازار سرمایه از این موضوع مستثنا نیست. بازار سهام اگر با روالی طبیعی و بدون هیچ حمایتی کار خود را دنبال کند به نوعی تبدیل به آیینه‌یی تمام قد برای بازتاب کار خود شده است. وی اظهار کرد: متغیر‌هایی مانند بی‌ملاحظه‌گی مجدد تخصیص بودجه لازم برای بازار سرمایه درسال 94 و ابهامات مذاکرات هسته‌یی، اخبار‌های ضدونقیض این موضوع منجر به شایعه‌های مختلفی در این بازار و سرازیری شاخص شده است.

دبیرکل کانون نهادهای سرمایه‌گذاری ایران بااشاره به شرایط نابه‌سامان شاخص در بازار سهام به دوعامل اشاره کرد و گفت: طی یک‌سال گذشته مدیران این بازار سعی بر کنترل شاخص، جلوگیری از ادامه روند نزولی و افت قیمت هر سهم را داشته‌اند درصورتی که این کار تنها منجر به ریزش نامتعادل و غیرمنطقی شاخص شده است.

سیاست‌های جدید، بورس را طبیعی می‌کند

خدارحمی عامل دوم این سرازیری را سیاست‌های تیم جدید مدیریتی بازار سهام عنوان کرد و افزود: با تغییر مدیریت سازمان بورس اوراق بهادار و سیاست‌های در پیش گرفته شده، یعنی عدم کنترل تصنعی بازار، شاخص با ادامه این سرازیری، به‌نظر می‌رسد، فعلا قصد تغییر رویه را ندارد.

دبیرکل کانون نهادهای سرمایه‌گذاری ایران در ادامه افزود: محمد فطانت‌فرد‌، رییس جدید سازمان بورس اوراق بهادار با نگاهی متفاوت به بازار سرمایه، اعتقادی به مدیریت و کنترل مقطعی بازار و شاخص ندارد. به بیان دیگر وی عرضه و تقاضا را اولویت تعیین روند بورس سهام می‌داند که این امر کاملا منطقی است که نتیجه آن از بین رفتن رفتار‌های هیجانی در بورس می‌شود. وی ابهامات بورس اوراق بهادار تهران درخصوص بین‌المللی شدن را یکی دیگر از عامل‌های روند نزولی شاخص دانست.

خدارحمی درخصوص وضعیت فعلی شاخص اظهار کرد: در شرایطی که بازار سهام درگیر تصمیمات نادرست مسوولان این سازمان است، شاخص با چشم‌اندازی مبهم روبه‌روست، روندی که نمی‌تواند آن را به درستی انتخاب کند.

این کارشناس ارشد بازار سرمایه بااشاره به چشم‌انداز بورس بیان کرد: باتوجه به تحولات ناخوشایند بورس، فعالان این بازار طی چند ماه اخیر بارها چشم‌اندازهایی از روند معاملات را عنوان کرده‌اند، اما باید به این نکته اشاره کرد که بازار سرمایه ایران بسیار منعطف و تاثیرپذیر است. در نتیجه نمی‌توان چشم‌انداز درستی در این‌باره درنظر گرفت. وی ادامه داد: ازسویی دیگر بخش قابل توجهی از چشم‌اندازهای مثبت بازار سهام توسط ریزش مکرر شاخص کل از بین رفته، به‌طوری که باید برای بازگشت بازار به حالت تعادل چارچوب‌هایی را تعیین کرد. خدارحمی خاطرنشان کرد: بورس‌های مختلف در دنیا با روندی طبیعی افت‌وخیز منطقی را در پیش گرفته‌اند، درصورتی که بازار سهام تهران با حمایت‌های دستوری توانی برای ثابت ماندن هم ندارد، اگر حجم معاملات بازار سهام کم و غیرقابل قبول است، پس شاخص هم باید نزولی باشد.

بازار سهام تحت تاثیر «نماد» پالایشگاهی

ازسویی دیگر مدیرعامل شرکت کارگزاری حافظ یا دیدگاهی متفاوت به«تعادل» گفت: باتوجه به اینکه نماد شرکت‌های پالایشگاهی متوقف است، به‌نظر می‌رسد پس از بازگشایی این نماد‌ها شاخص باز هم روند نزولی را از سر بگیرد. محمد اقبال‌نیا درخصوص تاثیر شرکت‌های پتروشیمی بر بازار سهام بیان کرد: باتوجه به افت‌وخیزی که در صنعت پتروشیمی وجود دارد و بسیاری از شرکت‌های بورسی وابسته به این صنعت هستند، باید به آینده آن امیدوار بود. وی بااشاره به شرایط فعلی بورس بیان کرد: در شرایطی که بسیاری از فعالان و کارشناسان بازار، وضعیت شاخص را در کف اعلام کرده‌اند، باید گفت تحولات تاثیرگذار بر این بازار شاخص را در شرایطی نامعلوم قرار داده است، شرایطی که شاخص نمی‌تواند به ثبات برسد در نتیجه نباید به قطعیت گفت که بازار در کف است.

اقبال‌نیا با امیدواری به تحولات اقتصادی سال آینده عنوان کرد باید با امیدواری به تحولات سال آینده راهی برای خروج از رکود فعلی یافت و فشار ایجاد شده بر بازار سهام را از بین ببرد، فشاری که تاکنون حقوقی‌ها و حقیقی‌ها نتوانسته‌اند از پس آن برآیند.

وی در این‌باره گفت: اگر تحولات سال آینده با وعده‌های پوچ آغاز شود نمی‌توان هیچ پیش‌بینی درخصوص افت یا رشد بازار سهام درنظر گرفت، باید گفت بازار نیازمند برنامه‌های جدی و منظم است، اما با همه این اوصاف همه ما به برنامه‌های اقتصادی سال آینده و تغییر و تحولات مثبت امیدواریم.

مدیرعامل شرکت کارگزاری حافظ اظهارکرد: حقیقی‌ها برای تزریق پول به بازار سهام دچار بی‌اعتمادی شدیدی شده‌اند که نتیجه این کار تنها ادامه رکود بازار را در پی دارد، ازسویی دیگر نیز به‌نظر می‌رسد سهامداران حقوقی نقش مفیدی در بازار سهام ایفا نکرده‌اند، یعنی تا به حال تلاشی برای رونق بورس نداشته‌اند. وی درخصوص افت‌وخیز طبیعی شاخص عنوان کرد: نوسانات بازار سهام به تبع شرایط روز و منطقه‌یی می‌تواند کاملا طبیعی تلقی شود، اما باتوجه به اینکه شاخص هر روز با سرازیری و افت پیاپی معاملات بازاررا به پایان می‌رساند، غیرمنطقی و غیرطبیعی است.

وی بااشاره به محرک‌های تاثیرگذار بر وضعیت بورس اوراق بهادار اظهار کرد: محرک‌های سیاسی و اقتصادی داخلی و خارجی باید نقش مثبتی را در این بازار ایفا کنند، به نوعی باید شاخص را به پله‌های بالا سوق دهند.

بورس در انتظار سیگنال‌های مثبت

دیگر کارشناس بازار سرمایه با تاکید بر اینکه نباید هیچ کفی برای بازار سرمایه تعیین کرد به «تعادل» گفت: زمانی که صحبت از سقف یا کف بازار می‌شود یعنی محدودیت برای این بازار تعیین شده است، اما باید به این نکته اشاره کرد که بازار سهام هیچ محدودیتی برای رشد یا افت ندارد.

حسین خزلی‌خرازی در این خصوص افزود: با بازگشایی نمادهای پالایشگاهی قطعا شاخص پا به کانال‌های پایین‌تر از 66هزار واحد می‌گذارد، یعنی پس از بازگشایی این نماد‌ها باید وضعیت شاخص را مورد بررسی قرار داد.

وی بیان کرد: سیگنال‌های مثبتی درخصوص رفع یا کاهش تحریم‌های اعمال شده، کاهش تورم موجود بر اقتصاد کشور وجود دارد که عامل تاثیر‌گذاری بر بازار سهام و رشد دوباره شاخص است، اما در این میان سیگنال‌های منفی ازجمله افت قیمت جهانی نفت باز هم دلهره‌یی از افت‌های بیشتر را در دل سهامداران تالار حافظ ایجاد می‌کند.