روز گذشته سومین افت پیاپی بازار سهام در حالی رقم خورد که طی هفته‌های اخیر بورس تهران روزهای منفی بیشتری را در قیاس با روزهای رشد تجربه کرده است. سهامداران که این روزها از افت‌های مکرر بازار سرمایه نگران هستند دلیل این روند را ابهاماتی می‌دانند که کماکان گریبان بازار سرمایه را گرفته است. در این میان 536 واحد افت روز گذشته باعث شد که شاخص کل در رقم 65 هزار و 29 واحدی قرار بگیرد و در مرز کانال 64 هزار واحد قرار بگیرد. این در حالی است که کارشناسان در هفته‌های گذشته و در تحلیل‌های تکنیکال خود سطح 64 هزار و 500 واحدی را در بازار به‌عنوان یک سطح مهم حمایتی پیش‌بینی کرده است. بر این اساس پیش‌بینی می‌شود در صورتی که شاخص کل در روزهای کاری پیش رو از مرز 62 هزار و 500 واحدی عبور کند، به احتمال زیاد تا 62 هزار واحد نیز قادر به افت خواهد بود. بازار سرمایه روز گذشته بار دیگر تحت تاثیر سهام شرکت‌های بانکی و مالی قرار گرفت و با افت قابل توجهی روبه‌رو‌ شد.

صنعت بانکی و مالی که تا دو هفته گذشته تنها نمادهای مثبت بازار سرمایه به شمار می‌رفتند این روزها عملکرد خوبی را پشت سر نمی‌گذارند و به‌عنوان موثر‌ترین گروه‌ها در منفی بودن بازار نقش داشته‌اند. روز گذشته در عین حال سهام شرکت ارتباطات سیار و سرمایه‌گذاری غدیر بیشترین تاثیر کاهشی را به ترتیب با 70.24 و 55.95 واحد بر شاخص کل داشتند و گروه‌های خودرویی و بانکی در ادامه نیز تاثیر منفی قابل توجهی بر بازار گذاشتند. بسیاری از کارشناسان افت‌های پیاپی بازار را ناشی از ابهامات در صنایع مختلف به خصوص شرکت‌های پالایشگاهی و معادن می‌دانند، اما خبرهای روزهای گذشته حاکی از آن است که سازمان بورس و همچنین وزارت اقتصاد سرعت خود را برای رفع ابهام این صنایع بیش از گذشته افزایش داده‌اند. بررسی نرخ خوراک پتروشیمی توسط نمایندگان مجلس و شورای نگهبان و انتخاب فرمولی که نرخ خوراک را به کمتر از 13 سنت برساند از یکسو و از سوی دیگر توقف دریافت بهره مالکانه از دو معدن بزرگ سنگ آهن کشور یعنی گلگهر و چادرملو، خبرهایی بود که انتظار می‌رفت تاثیر مثبت پایداری بر روند بازار بگذارد، اما شواهد نشان می‌دهد این خبرها نتوانسته اطمینان سرمایه‌گذاران را تامین کند. در این بین به‌رغم افت قابل توجه رقم شاخص، حجم و ارزش معاملات در بازار با روندی مثبت روبه‌رو‌ بود به‌طوری‌که این دو متغیر بازار، به ترتیب 20/6 و 14/11 درصد رشد را در روند روزانه خود ثبت کردند.

سهامداران معترض در گفت‌وگو با مسوولان

روز گذشته تعدادی از سهامداران حقیقی که نسبت به افت قیمت سهام خود اعتراض داشتند، در تالار معاملات بورس اوراق بهادار تهران گرد هم آمده و خواستار پاسخگویی مسوولان شرکت بورس اوراق بهادار و سازمان بورس شدند.
بر این اساس حسن قالیباف اصل، مدیر عامل شرکت بورس تهران به همراه محمود خواجه نصیری، معاون سازمان بورس، علی صحرایی معاون شرکت بورس، امیرحمزه مالمیر از مسوولان بورس اوراق بهادار در جمع سهامداران حاضر شده و به سوالات و اعتراض‌های آنها پاسخ دادند. گزارش‌ها حاکی از آن است که عمده خواسته سهامداران این بود که از زمانی که رئیس‌جمهور و وزیر اقتصاد به مردم اعلام کردند در بورس اوراق بهادار سرمایه‌گذاری کنند، آنها نیز اقدام به سرمایه‌گذاری کرده‌اند، اما اکنون با افت بیشتر شاخص بازار و رکود موجود در اقتصاد دچار ضرر و زیان شده‌اند. همچنین برخی سهامداران این سوال را طرح ‌کردند که چرا شرکت‌های حقوقی در شرایط افت شاخص بازار فعالانه وارد خرید و فروش نمی‌شوند. عده‌ای از سهامداران نیز از بسته شدن نماد معاملاتی برخی شرکت‌ها به‌صورت طولانی مدت انتقاد کردند. قالیباف در جمع این سهامداران گفت: ما بر اساس قانون و مقررات اقدام به توقف برخی نمادها یا بازگشایی برخی دیگر می‌کنیم. وی افزود: برای اینکه اقدام شرکت‌های حقوقی بزرگ اثر منفی در بازار نداشته باشد، معاملات حقوقی‌ها را به بازار دوم منتقل کردیم تا بر شاخص کل اثر منفی نداشته باشد.
مدیرعامل بورس اوراق بهادار در پاسخ به یکی از سهامداران که گفت ما به دستور شما خرید و فروش می‌کنیم، گفت: هیچ‌وقت مسوول بازار نمی‌گوید قیمت سهام ارزان یا گران است و بنابراین خرید یا فروش کنید و اگر یک مسوول مصاحبه می‌کند، به معنای این نیست که سهامدار بدون مطالعه اقدام به خرید و فروش کند. هنوز هم معتقد هستم بازار سهام پتانسیل بالایی دارد و باید به‌صورت حرفه‌ای و مطالعه شده وارد شد. قالیباف اصل در پاسخ به سوال یکی از سهامداران که گفت چرا اجازه خرید و فروش سهام در یک روز به برخی سهامداران هیجانی داده می‌شود، اظهار کرد: قبلا امکان خرید و فروش در یک روز نبود، اما الان این امکان فراهم شده که برای کمک به نقدشوندگی سهام در بازار است، اما این پیشنهاد شما را هم یادداشت کرده و بررسی می‌کنیم و به معنای قبول آن نیست.همچنین حسن قالیباف در پاسخ به سوال یکی از سهامداران در مورد شاخص کل بورس که ادعا کرده بود این شاخص واقعی نیست، گفت: شاخص یک میانگین وزنی است و معلوم است که شرکت‌های بزرگ تاثیر بیشتری بر شاخص دارند و در دنیا هم شاخص قیمت و هم شاخص بازده نقدی سهام وجود دارد و ما هم می‌توانیم علاوه بر شاخص قیمت سهام، شاخص بازده نقدی را هم داشته باشیم.

کورس بازارهای موازی با بازار سرمایه

این روزها طلای جهانی تحت تاثیر سیاست‌های بانک سوئیس نسبت به یورو و گزارش بانک مرکزی آمریکا روند مثبتی را در پیش گرفته؛ به‌طوری‌که بعد از گذشت 5 ماه به مرز 1300 دلار رسید. این امر باعث شد تا در بازار ایران نیز سکه با در پیش گرفتن روندی مثبت به بالای یک میلیون تومان برسد و روز گذشته رقم یک میلیون و 43 هزار تومان را ثبت کند. افزایش 50 هزار تومانی سکه در دو هفته اخیر شرایطی را در بازار به وجود آورده است که پیش‌بینی می‌شود بسیاری از سرمایه‌گذاران که نگاه به سود کوتاه‌مدت دارند نقدینگی خود را به سمت این بازار روانه کنند. از سوی دیگر دلار نیز با رفت و برگشت‌های کوتاه همچنان سطح 3400 تا 3500 تومان را حفظ کرد تا برای خریداران ماه‌های گذشته سود خوبی را به همراه داشته باشد. کارشناسان علاوه بر سود بالای سپرده‌های بانکی روند صعودی این بازارها را از عواملی می‌دانند که می‌تواند در روزهای آینده نقدینگی سرمایه‌داران خرد را از بازار سرمایه خارج و به سمت این بازار‌ها جاری کند. همچنین نبود چشم‌انداز مثبت به روند بازار سرمایه نگاه‌ها را به این بازار منفی‌تر از گذشته کرده و این خود از عواملی است که می‌تواند در روزهای آینده رونق را به میزان زیادی از بازار سرمایه دور کند.

جست‌و‌جوی سودهای کوتاه‌مدت؛ آفت بازار سهام

در همین رابطه دکتر حسین ایزدی، مدیرعامل کارگزاری اطمینان سهم، به بررسی روند بازار، اخبار و حواشی این روزهای آن پرداخت. وی درخصوص مشکلات و موانع رونق بازار سرمایه گفت: نگاه آنی و کوتاه مدت از عواملی است که این روزها به‌عنوان آفت بازار سرمایه شمرده می‌شود. مبنای سوددهی بازار سرمایه از بازارهای موازی، ارز وسکه متفاوت است. سود دهی در بازار سرمایه در سه دوره زمانی کوتاه مدت، بلند مدت و میان مدت رده بندی می‌شود و نمی‌توان سرمایه گذاران آن را با دیگر بازارها مقایسه کرد. وی همچنین گفت: بسیاری در همین بازار و با شرایط فعلی توانسته‌اند سود قابل توجهی را تجربه کنند. این افراد کسانی هستند که با دیدی بلند مدت و چشم‌اندازی وسیع به این بازار رو آورده‌اند. این را در نظر بگیرید که ارز و سکه سود یک شبه دارد و ممکن است با هر آمار جهانی جابه جا شود ولی بازار سرمایه تحت تاثیر تولید و فروش و صادرات و واردات قرار می‌گیرد و ممکن است از یک دوره عرضه تا دوره بعدی فروش در بازار سرمایه سود دهی آن به طول بینجامد. ایزدی همچنین گفت: درست است که بازار سرمایه در حال حاضر روند خوبی را طی نمی‌کند، اما بسیاری از همین سرمایه گذارانی که در حال حاضر اعتراض می‌کنند در سال‌های گذشته تا 100 درصد نیز سود برده‌اند و حال نگران افت 40 درصدی شاخص کل در بازار هستند. وی همچنین در انتقاد به تصمیم‌گیری‌های دولت و مجلس درخصوص بازار سهام گفت: متاسفانه سال گذشته بدون مشورت با متخصصان این بازار و همچنین مقامات بالای بازار سرمایه مصوباتی اعلام شد که طی آنها بازار سرمایه علاوه بر ابهامات وافر با اختلالات زیادی در شرکت‌های نفتی و معدنی همراه شد. وی افزود: درست است که در رابطه با نرخ بهره مالکانه معادن و همچنین فرمول نرخ خوراک پتروشیمی‌ها در این هفته خبرهای خوبی به گوش رسیده اما هنوز روند مشخصی در این خصوص صریحا اعلام نشده است. با اینکه شورای نگهبان از تغییر در فرمول خوراک پتروشیمی‌ها سخن گفته اما هنوز مشخص نشده که این نرخ در چه سطحی می‌تواند قرار بگیرد و همین سوالات اطمینان سرمایه گذاران را به این بازار کم کرده است.

چرا بورس ریخت؟

در این بین مدیر عامل کارگزاری اطمینان سهم افزود: وزیر اقتصاد و مقامات مسوول به خوبی می‌دانند که بازار سرمایه به‌عنوان دماسنج اقتصاد کشور محسوب می‌شود و اقتصاد کشور این روزها تحت تاثیر روند بازار سرمایه تب دار شده است. این کارشناس بازار سهام افزود: سال گذشته مراجع تصمیم‌گیری در رابطه با برخی صنایع بورسی تصمیمات بسیار عجولانه‌ای را گرفتند. رساندن نرخ خوراک به 13 سنت از تصمیماتی بود که بدون مشورت با بورس و متخصصان این بازار گرفته شد تا امروز شاهد ضررهای بی شمار آنان در بازار باشیم. از سوی دیگر مجلس زمان تصویب بهره 30 درصد برای معادن این موضوع را در نظر نگرفته بود که این امر در این حد بورس را تحت تاثیر قرار داد و حال بسیاری به دنبال جواب سوال افت‌های مکرر هستند. وی همچنین تحلیل‌های تکنیکال افراد غیر‌متخصص را از عواملی دانست که در ماه‌های گذشته ذهنیت‌ها را نسبت به روند شاخص منحرف کرده است و افزود: شاخص کل معلولی از قیمت سهم‌ها در بازار است و بسیاری از تحلیلگران تکنیکال بازار در دوره‌های اخیر اقدام به حدس و گمان درخصوص این رقم کرده‌اند و انتظارات را نسبت به روند بازار تغییر داده‌اند. ایزدی افزود: اگر بسیاری از همین سرمایه‌گذاران خرد برای خریدهای خود و همچنین برای سرمایه‌گذاری هایشان به کارگزاران با تجربه و همچنین مشاوران متخصص روی می‌آوردند شاید متحمل چنین ضررهایی در این روزها نمی‌شدند. دکتر ایزدی درخصوص شرایط بنگاهداری بانک‌ها که در گذشته مغایر قانون به شمار می‌رفت و حال با مصوبه بانک مرکزی قرار است بانک‌ها به‌طور غیرمستقیم در بورس سرمایه‌گذاری کنند، گفت: بسیاری از سیاست‌های اجرایی و قوانینی که تصویب می‌شوند از سیستم آزمون و خطا پیروی می‌کنند. اعمال این مصوبات و نتایج آنها در کوتاه مدت باعث می‌شود که این قوانین سریعا تغییر کند و به حالت قبل خود بازگردد. وی همچنین از جلسه تعدادی از مدیران کارگزاری‌ها با دکتر فطانت در روز گذشته خبر داد و گفت: در این جلسه بررسی‌هایی صورت گرفت که طی آن نتیجه‌گیری شد که در 15 سال گذشته بازار سرمایه کشور در سه مقطع مختلف دچار این بحران شده است اما تنها عاملی که باعث شده بازار به روال عادی خود برگردد خویشتنداری و سعه صدر در این بازار بوده است که باعث شده در یک روال طبیعی بازار به حالت نرمال خود برگردد. وی در پایان گفت: امروز هم می‌توانیم امیدوار باشیم که بورس به روزهای خوب خود بر می‌گردد؛ لذا باید قائل به این باشیم که سازمان بورس نمی‌تواند به تنهایی در این امر دخیل باشد و مجموعه اقتصادی کل کشور باید تدبیر لازم را بیندیشد.