بانک مرکزی بار دیگر دور جدید ساماندهی بازار ارز با جمع آوری دلالان و سفته بازان را پس از حدود سه سال، آغاز کرده است. مسئولان این بانک اعلام می‌کنند این بار بانک مرکزی با جدیت و برنامه ریزی، فاز جدید ساماندهی دلالان ارزی را شروع می‌کند.

این موضوع، اتفاقات و تصمیماتی را که مجلس و بانک مرکزی برای ساماندهی دلالان ارزی در دستور کار داشتند، تداعی می‌کند؛ با این تفاوت که افزایش قیمت ارز در آن زمان، باعث چنین تصمیمی از سوی مسئولان شده بود.

در سال‌های ۹۰ و ۹۱ بانک مرکزی با همکاری نیروی انتظامی قصد داشت بازار ارز را از دلالان و سفته بازانی که در خیابان‌های منتهی به میدان فردوسی تا چهارراه استانبول، ارز خرید و فروش می‌کردند و باعث دستکاری نرخ‌ها می‌شدند، پاکسازی کند.

اما هرچند این اقدام با پشتیبانی مجلس تا حدودی پیش رفت و بانک مرکزی توانست برای مدت زمانی کوتاه، با همکاری نیروی انتظامی، بازار را از جولان دلالان پاکسازی کند، این اقدام فقط برای مدت زمان کوتاهی بود و پس از آن دلالان با حضور در خیابان‌های اطراف مرکز ارزفروشان تهران، خرید و فروش را آغاز کردند و پس از مدتی نیز دوباره به کف بازار بازگشتند.

برخی از کار‌شناسان اقتصادی بر این باورند، با توجه به اینکه دلالان به قیمت سازی و تعیین نرخ‌های صوری می‌پردازند، ساماندهی آن‌ها می‌تواند نرخ‌های بازار را پاکسازی کند و دیگر نرخ گذاری‌های جدید و بازی با قیمت‌ها از بین خواهد رفت.

این بار هم بانک مرکزی اعلام کرده که قصد دارد با راه اندازی سامانه سنا، دلالان ارزی را از بازار پاکسازی و هرگونه خرید و فروش ارز را در خیابان‌ها و پاساژهای ارزی ممنوع کند؛ بنابراین، این بانک چند روز پیش مقررات ناظر بر عملیات ارزی صرافی‌ها با توجه به بند (ج) ماده (۱۱) و بند (الف) ماده (۴۲) قانون پولی و بانکی کشور را ابلاغ کرد.

مسئولان این بانک می‌گویند در اجرای چنین برنامه‌ای جدی و مصمم اقدام خواهند کرد و از این پس دلالی ارزی از بین خواهد رفت و با ابلاغ مقررات جدید، دیگر خرید وفروش ارز در خیابان و ملأعام ممنوع خواهد بود.

جعفر قادری، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس گفت: بانک مرکزی با اجرای این طرح قصد دارد تمام نقل و انتقالات و مبادلات را در قالب سامانه پیگیری کند، که به نظر من، کار ارزشمندی است، چون در بحث‌هایی که مربوط به پولشویی بوده و متوجه بانک مرکزی است و هم از نظر رصد و کنترل نقل و انتقالات ارزی، این کار ضرورت پیدا کرده است.

وی گفت: چیزی که در بازار تعیین کننده است، اقلام درشت است و کنترل‌ها بانک مرکزی، کمک می‌کند تا حجم و نوع تقاضا‌ها و محل‌های عرضه ارز اطلاعاتی کاملی به دست بیاید و این اطلاعات نیز در ‌‌نهایت کمک می‌کند تا بازار را بهتر کنترل و سازماندهی کند.

این نماینده گفت: از طریق این سامانه، مواقعی که تقاضای سفته بازی برای ارز، ایجاد مشکل کند، بانک مرکزی وارد می‌شود و پیش از هر چیزی، می‌تواند تدابیر لازم را داشته باشد و منتظر این نخواهد بود که بعد از اتفاقات واکنشی نشان دهد.

وی درباره اینکه چگونه می‌خواهد پای دلال‌ها را از بازار کوتاه کند، گفت: در هیچ جای دنیا سر چهار راه خرید فروش ارز انجام نمی‌شود. اگر کسی می‌خواهد ارز بفروشد، این کار را در صرافی انجام دهد، به هر حال، صرافی‌ها برای این کار هستند و لزومی ندارد بر سر چهارراه‌ها این کار انجام شود.

وی در پایان تأکید کرد: باید کسانی که این کار را می‌کنند، از بازار جمع آوری کرد و حتی اگر لازم است، به صورت فیزیکی این‌ها را از بازار جمع کنند. معنی ندارد این دلالان دستی معامله ارز انجام دهند، البته باید محدودیت‌ها کم شود؛ اینکه بر سر گذر نرخ ارز تعیین شود معنی ندارد.