بانک مرکزی حدود 10 روز پیش خبر از راه اندازی سامانه جدید اعلام نرخ ارز توسط صرافان مجاز کرد تا بدین وسیله بتواند ساماندهی به بازار ارز داده و نرخ ها را مدیریت کند. گرچه قرار بود این سامانه طی دو سه روز پس از اعلام خبر آن راه اندازی شود، اما به دلیل اهمیت کار و مشکلات متعددی که بر سر راه آن وجود نداشت، هنوز به صورت رسمی عملیاتی نشده است.

البته بررسی های میدانی خبرنگار مهر حاکی از این مطلب است که این سامانه به صورت آزمایشی راه اندازی شده و کانون صرافان ایران با همکاری بانک مرکزی در صدد هستند تا از این طریق ایرادات سامانه مذکور را برطرف کرده و به صورت رسمی کلید آن زده شود.

مسئولان بانک مرکزی اعلام کرده اند که برای جلوگیری از مشکلات مربوط به بازار ارز، اقدام به تدوین و ابلاغ مقررات ناظر بر عملیات ارزی صرافی ها کرده اند تا دخالت عوامل غیرمجاز در بازار ارز و نوسانات در این بازار کمتر شود.

برهمین اساس این مقررات برای نخستین بار و با هدف ایجاد شفافیت در معاملات ارزی تدوین و با ثبت در تارنمای بانک مرکزی ابلاغ شد که براساس آن این قبیل معاملات منع و از دلالی های غیرقانونی جلوگیری می شود.

مشکلات جدید راه اندازی سامانه شناسایی شد

طبق اعلام بانک مرکزی افرادی که مجوز ندارند نباید در سایت ها اقدام به اعلام نرخ های بازار کنند، این در حالی است که تاکنون برای اعلام نرخ ارز در بازار فرآیند مشخصی وجود نداشت اما با مقررات جدید کانون صرافان باید هر ساعت نرخ متوسط موزون را اعلام کند تا این نرخ ملاک معاملات شود. برای این منظور شبکه سنا در صرافی های مجاز نصب شده که با آن صرافان میزان و نرخ معاملات انجام شده را دریافت می‌کنند.

معاملات عمده بیش از 10 هزار دلار مبنای تعیین نرخ ارز است، این معاملات باید صرفا در ساعات کاری صرافی ها انجام شود. به هر حال بانک مرکزی کانون صرافان را مامور کرده است که در اسرع وقت برای اعلام هر ساعت نرخ ارز و گزارش عملکرد واقعی بازار اقدام کند، ضمن آنکه این کانون باید هر روز متوسط نرخ معاملات روز قبل را نیز اعلام کند.

حال با توجه به این دستورات بانک مرکزی، کانون صرافان ایران اقدامات لازم را انجام داده است اما در عمل با مشکلاتی از جمله دقیق بودن قیمت معامله، گرفتن میانگین از تمام معاملات صرافی‌های متعدد با قیمت‌های مختلف، مشکلات مربوط به معدل گیری قیمت‌ها که ممکن است برخی از آنها برای روز قبل باشد ولی به دلیل اینکه وجوه آن دریافت نشده، پس از دریافت وجه در روزهای بعدی به ثبت برسد، تعیین نرخی کلی برای کل کشور و در مجموع پیچیدگی‌های کار مواجه شده است.

غلامعلی کامیاب معاون ارزی بانک مرکزی در این زمینه گفت: اعلام نرخ ارز از سوی کانون صرافان نیازمند آمادگی سیستمی این کانون به منظور توانمند شدن برای اعلام نرخ ارز است و البته این نرخ در آینده نزدیک توسط کانون صرافان اعلام خواهد شد.

حمید تهرانفر معاون نظارتی بانک مرکزی با اشاره به اینکه برای تعیین نرخ ارز در بازار مرجع خاصی وجود نداشته و کافی است که فردی به صورت غیر واقعی و جعلی خود را علم دار بازار معرفی کرده و صرافی ها به او تاسی کنند، گفت: در روش جدید ابلاغی بانک مرکزی، کانون صرافان نرخ های ارز صرافی ها را دریافت کرده و میانگین موزون آن را هر یک ساعت یکبار اعلام و نرخ قابل اجرا در بازار تعیین می شود.

گفتنی است: در زوزهای اخیر کانون صرافان ایران به منظور راه اندازی این سامانه صرافان بازار ارز را دور هم جمع کرد و با آنها رایزنی هایی را برای این منظور انجام داده و ابلاغیه های لازم نیز صادر شده است.