پاییز سال جاری برای فعالان بازار مسکن، به‌ویژه سرمایه‌گذارانی که‌درصدد ساخت‌و‌ساز در بافت فرسوده شهری بودند؛ اتفاقات مهمی به‌همراه داشت. چرا‌که نخستین برنامه دولت در حوزه اعطای تسهیلات بانکی به بخش مسکن رونمایی شد. به‌طوری‌که براساس مصوبه هیات‌دولت، سقف تسهیلات بانکی ساخت مسکن در کلان‌شهرها تا 50میلیون تومان، در مراکز استان‌ها و شهرهای با جمعیت بالای 200هزار نفر تا 40میلیون تومان و در سایر شهرها تا 30میلیون تومان افزایش یافت. درواقع، وزارت راه و شهرسازی می‌خواهد تحرک‌بخشی از سمت عرضه مسکن را آغاز کند. به این ترتیب، باید بتواند پاسخگوی تقاضای ایجادشده باشد و بازار مسکن را به مسیر تعادل هدایت کند.

با این‌حال، سیاست‌های نادرست دولت قبل در توسعه مسکن باعث شده که بازار این کالا شوک‌های قیمت را تجربه کند که همچنان ترس از تکرار این تجربیات تلخ، بازار را تهدید می‌کند. به‌طوری‌که کاهش حجم خرید‌و‌فروش مسکن و افت تعداد پروانه‌های ساختمانی صادر‌شده از سوی شهرداری پایتخت در سال جاری حاکی از آن ‌است که سایه رکود ناشی از شوک‌های قیمتی در سال‌های گذشته همچنان بر سر بازار مسکن کشور سایه گسترانده است. مگر اینکه برنامه‌های دولت برای تقویت طرف عرضه و تقاضای مسکن بتواند راهگشای گذر بازار این کالا از رکود به‌سوی رونق باشد. با وجود اینکه بازار مسکن کشور در شرایط رکودی به‌سر می‌برد، اما قیمت مسکن در کلان‌شهر تهران روند رو‌به‌رشدی را پیش می‌برد.

به‌طوری‌که آخرین گزارش مرکز آمار ایران از اطلاعات قیمت و اجاره مسکن در شهر تهران طی پاییز سال جاری نشان می‌دهد هر مترمربع زمین و ملک کلنگی تهران به‌طور متوسط متری چهار‌میلیون‌و410هزار تومان معامله شده است.

بر همین اساس، ارزش هر مترمربع این نوع املاک نسبت به فصل تابستان سال جاری 4.9درصد و نسبت به مدت مشابه در سال گذشته 1.1درصد افزایش یافته است. در‌حالی‌که قیمت میانگین هر متر‌مربع واحد مسکونی در این مدت بالغ بر چهار‌میلیون تومان بوده است. همچنین در پاییز سال93، شهروندان تهرانی برای اجاره هر مترمربع واحد مسکونی در پایتخت ماهانه حدود 19هزار تومان پرداختند.

مظنه واحدهای کلنگی

گزارش مرکز آمار تهران براساس اطلاعات بنگاه‌های معاملات ملکی حاکی از آن‌است که مالکان واحدهای کلنگی از اقبال خوبی برای فروش ملک خود برخوردار بودند. به‌طوری‌که تعداد معاملات فروش زمین یا زمین ساختمان‌های مسکونی کلنگی انجام‌شده در شهر تهران طی پاییز93 نسبت به پاییز سال گذشته 3.5درصد افزایش یافته است. با این‌حال، نسبت به تابستان سال جاری کاهش 22.7درصدی رخ داده است.

همچنین براساس این گزارش، گران‌ترین زمین یا واحد مسکونی کلنگی در پاییز امسال در میان مناطق 22گانه شهرداری تهران در منطقه3 واقع بوده که حدود هشت‌میلیون و 960هزار تومان معامله شده و ارزان‌ترین آن به ارزش متری یک‌میلیون و 432هزار تومان در منطقه20 خریدوفروش شده است.

گزارش مرکز آمار در پاییز93 از اطلاعات قیمت و اجاره مسکن در شهر تهران نشان می‌دهد در مقایسه با فصل گذشته، در تمام مناطق 22گانه شهری تهران افزایش قیمت رخ داده است. با این‌حال بیشترین افزایش قیمت درخصوص زمین و املاک کلنگی منطقه7 با 7.5درصد بوده است. این مقایسه برای کمترین افزایش درخصوص منطقه18 با رشد 1/0درصدی بود. کمترین رشد قیمت در منطقه18 تهران در حالی است که مالکان زمین و واحدهای کلنگی این منطقه با کاهش 55.3درصدی، بیش از سایر مناطق شهری تهران با کاهش معامله مواجه شدند. همچنین از کل معاملات انجام‌شده برای فروش زمین یا زمین ساختمان‌های مسکونی کلنگی در مناطق 22گانه شهری تهران، منطقه2 با 8.5درصد، دارای بیشترین سهم و منطقه21 با 9/0درصد، دارای کمترین سهم هستند.

بازار واحدهای مسکونی

براساس این گزارش مرکز آمار ایران از متوسط قیمت فروش هر متر‌مربع زیربنای مسکونی معامله‌شده در پاییز سال جاری از طریق بنگاه‌های معاملات ملکی در شهر تهران نشان می‌دهد، ارزش این دارایی‌ها نسبت به فصل تابستان سال جاری 5.9درصد و نسبت به مدت مشابه در سال گذشته حدود 6.2درصد افزایش یافته است.

همچنین تعداد معاملات فروش زیربنای مسکونی انجام‌شده از طریق بنگاه‌های معاملات ملکی در شهر تهران نسبت به فصل گذشته 13.3درصد کاهش و نسبت به مدت مشابه سال گذشته حدود 38.4درصد افزایش داشته است. مقایسه قیمت املاک مسکونی در پاییز امسال نسبت به تابستان سال جاری نشان می‌دهد، بیشترین افزایش قیمت درخصوص املاک منطقه3 با افزایش 7.1درصد رخ داده است. البته کمترین افزایش هم مربوط به املاک منطقه6 با نرخ 4.6درصد بوده است.

همچنین از کل معاملات انجام‌شده برای فروش زیربنای مسکونی در مناطق 22گانه شهرداری تهران، منطقه5 با 12‌درصد، دارای بیشترین سهم و منطقه22 با 9/0‌درصد، دارای کمترین سهم است. البته در میان مناطق 22گانه شهرداری تهران، بیشترین متوسط قیمت فروش یک مترمربع زیربنای مسکونی معامله‌شده درحدود هشت‌میلیون و 331هزار تومان در منطقه یک و کمترین آن درحدود یک‌میلیون و 995هزار تومان در منطقه18 بوده است.

وضعیت اجاره مسکن

همچنین گزارش مرکز آمار ایران از متوسط مبلغ اجاره ماهانه به‌علاوه 3‌درصد ودیعه پرداختی برای اجاره یک متر‌مربع زیربنای مسکونی معامله‌شده از‌طریق بنگاه‌های معاملات ملکی در شهر تهران حاکی از آن‌است که اجاره‌بها در پاییز امسال نسبت به فصل گذشته حدود 3.8درصد و نسبت به فصل مشابه سال گذشته حدود 10.2درصد افزایش داشته است. براساس این گزارش تعداد معاملات اجاره زیربنای مسکونی انجام‌شده از‌طریق بنگاه‌های معاملات ملکی در شهر تهران نسبت به فصل قبل 29.4درصد کاهش و نسبت به فصل مشابه سال قبل 5.4‌درصد افزایش داشته است. به‌عبارت دیگر، نرخ اجاره‌نشینی نسبت به سال گذشته با رشد مواجه بوده است.

در میان مناطق 22گانه شهرداری تهران، بیشترین مبلغ اجاره ماهانه برای اجاره یک متر‌مربع زیربنای مسکونی معامله‌شده، 31هزارو851تومان برای املاک منطقه یک و کمترین آن 9هزار و 953تومان درخصوص املاک منطقه19 است. همچنین از کل معاملات اجاره زیربنای مسکونی در مناطق 22گانه شهرداری تهران، منطقه5 با 14درصد، بیشترین سهم و منطقه22 با 1.3درصد، دارای کمترین سهم است.