رهبر معظم انقلاب در دیدار با اعضای ستاد بزرگداشت روز ملی مهندس که جزئیات بیانات ایشان امروز انتشار یافته است، با اشاره به ضربه واردات بی‌رویه و قاچاق به کشور، گفتند: "امروز فشار واردات، کشور را دارد از پا درمی‌آورد و در خصوص میزان واردات قاچاق به کشور نیز ارقام بسیار عجیبی مطرح است، اما این هم یک توجیه منطقی نیست که به بهانه جلوگیری از قاچاق و دریافت سود گمرکی، راه واردات انبوه به کشور به صورت رسمی باز شود. "

با توجه به اهمیت این موضوع، آخرین وضعیت واردات رسمی کالا به کشور را مورد بررسی قرار دادیم که براساس آن و طبق جدیدترین آمارهای گمرک، میزان واردات کالاها به کشور به صورت رسمی در ۱۱ ماهه ابتدای امسال ۴۸ میلیارد و ۲۵۸ میلیون دلار با رشد ارزشی ۱۲.۳۰ درصدی گزارش شده است.

عمده واردات کشورمان هم به ترتیب به گندم با سهم ۴.۶۰ درصدی از کل ارزش واردات، وسایل نقلیه با موتور پیستونی درون سوز با حجم سیلندر بیشتر از ۱۵۰۰ سانتیمتر مکعب با ۳.۶۶ درصد، ذرت با ۳.۳۱ درصد، برنج با ۲.۶۸ درصد و کنجاله سویا با ۲.۰۴ درصد اختصاص دارد و عمده کشورهای صادرکننده کالا به ایران هم در یازده ماهه امسال به ترتیب شامل چین، امارات متحده عربی، کره جنوبی، ترکیه و هند بوده است.

در عین حال، واردات کالاهای لوکس و غیرضرور در سال‌جاری بر اساس آمارهای رسمی خودنمایی می‌کنند، این درحالی است که در اواخر فعالیت دولت گذشته واردات کالاهای لوکس جزو اولویت ۱۰ (لوکس و غیرضرور) شمرده شد و در کل واردات آنها به کشور ممنوع اعلام گردید اما در دولت یازدهم با ابلاغ بخشنامه‌ای ممنوعیت مذکور برای اکثریت این کالاها طبق شرایطی برداشته و برای آنها تعرفه درنظر گرفته شده است.

بر این اساس با مصوبه دولت یازدهم، ثبت سفارش کالاهای اولویت ۱۰ (کالاهای لوکس و غیرضرور) با ارز متقاضی و پرداخت دو برابر تعرفه آزاد شد. دولت دهم در نیمه دوم سال ۹۱ پس از اتفاقات ارزی، تصمیم گرفت واردات کالاهای اولویت ۱۰ ممنوع شود.

در این فهرست که با عنوان کالاهای لوکس معروف است، از الاغ گرفته تا برخی اقلام لوازم خانگی و عمدتا کالاهای ساخته شده غیر ضرور جای دارد.

فهرست کامل کالاهای لوکس و غیرضرور وارداتی

فهرست کامل کالاهای لوکس و غیرضرور وارداتی به کشور به این شرح است:

فصل اول (۳۳ ردیف تعرفه) : ماکیان، غاز، الاغ، اسب، مرغابی، خرگوش، شتر و ...

فصل دوم (۶۰ تعرفه) : گوشت حیوانات حرام گوشت و برخی حلال گوشت ها و ... ژامبون و ...

فصل سوم (۱۵۰ ردیف) : انواع ماهی ها و ...

فصل چهارم (۶۰ ردیف) : نخودفرنگی، گوش فیل، زیتون، کدو و ...

فصل هشتم (۸۰ ردیف تعرفه) : انگور، سیب، گلابی، به، گیلاس، زردآلو، آلبالو و ...

فصل نهم (۶۰ ردیف تعرفه) : دارچین، فلفل، قهوه، چای و ...

فصل دوازدهم (۲۰ ردیف تعرفه) : جوراب، لباس و متعلقات آن، لباس نوزاد، کشباف، قلاب باف

فصل بیستم (۵۰ ردیف تعرفه) : آب گوجه فرنگی، مخلوط آب میوه و سبزیجات

فصل چهل و هشتم (۲۰ ردیف تعرفه) : کاغذ، پاکت نامه، جعبه، کیسه، آلبوم، کیف

فصل شصت و یکم (۱۱۰ ردیف تعرفه) : انواع لباس، کشباف، قلاب باف و پوشاک

فصل شصت و دوم (۱۴۰ ردیف تعرفه) : دستمال، گرمکن ورزشی، لباس دوخته نشده، زیرپوش

فصل شصت و سوم (۵۰ ردیف تعرفه) : روپوش، کشباف، قلاب باف

فصل شصت و چهارم: کفش ورزشی، لباس اسکی و دوومیدانی، اجزای کفش

فصل شصت و نهم (۵۰ ردیف تعرفه) : سرامیک لعاب زده، کاشی، سرامیک و سفال و ...

فصل هفتادم (۶۰ ردیف تعرفه) : شیشه، پشم شیشه، زیورآلات، جواهرآلات از جنس شیشه

فصل هفتاد و سوم (۴۰ ردیف تعرفه) : لوازم، اشیاء و لوازم سر میز آشپزخانه، ظرفشویی، روشویی و ...

فصل هشتاد و دوم (۴۰ ردیف تعرفه) : قاشق، چنگال، تیغ و مدادتراش

فصل هشتاد و چهارم (۱۲ ردیف تعرفه) : لوازم خانگی، یخچال سایدبای ساید، جاروبرقی، لباسشویی، کولر آبی، ماشین ظرفشویی

فصل هشتاد و پنجم (۶۰ ردیف تعرفه) : رادیاتور، آبگرمکن و آب سردکن

فصل نود و دوم: مبلمان، میز بیلیارد، صندلی

فصل نود و پنجم (۳۰ ردیف تعرفه) : انواع ادوات مثل چرخ و فلک، تاب، راکت تنیس و لوازم اسکی

فصل نود و ششم: خودروی بالای ۲۵۰۰ سی سی(البته این ممنوعیت همچنان برقرار است.)

واردات غیر رسمی؛ ۲۰ تا ۲۵ میلیارد دلار

همچنین براساس آمارهای رسمی وزارت کشور و اعلام شده توسط ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز، کشورمان سالیانه با حدود ۲۰ تا ۲۵ میلیارد دلار کالای قاچاق روبرو است و حدود ۱۸ میلیارد دلار از این میزان کالا و ارز ورودی و ۸ میلیارد دلار کالا و ارز خروج است.

براساس آمارهای رسمی، کالاهایی نظیر سیگار، تلفن همراه، لوازم آرایشی و دارو مهمترین کالاهای قاچاق هستند. گمرک جمهوری اسلامی اعلام کرده که از ۱۱ میلیارد دلار سیگاری که سالانه وارد کشور می شود، ۲۵ درصد یعنی ۳.۶ میلیارد دلار قاچاق می شود. ارزش مواد مخدر قاچاق شده نیز ۳ میلیارد دلار برآورد شده است.

همچنین براساس آمار تائید نشده رسمی دیگری ارزش واردات غیرقانونی تلفن همراه به ۲ میلیارد دلار می رسد. ۸۵ درصد گوشی ها به صورت غیرقانونی وارد کشور می شود و این موجب از دست رفتن ۲۰۰ میلیون دلار عوارض گمرکی می شود که باید نصیب دولت شود.

قاچاق لوازم آرایشی نیز رقم بزرگی را به خود اختصاص می دهد. رقم رسمی واردات لوازم آرایشی به کشور یک میلیارد دلار است اما ارزش واردات قاچاق بسیار بیشتر است، همچنین مواد مخدر، لوازم بدن سازی و لوازم آرایشی اقلام دیگری هستند که به طور وسیع به کشور قاچاق می شوند و هشدارهایی در این زمینه صادر شده است.

براساس گزارشات رسمی ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز، سیگار، تنباکو و توتون، لوازم آرایشی و بهداشتی، گوشی تلفن همراه، چای، تجهیزات پزشکی، طلا و مواد غذایی از مهمترین اقلام قاچاق در سطح عرضه در سال ۹۲ بوده اند.

همچنین براساس گزارش دیگری از ستاد در سال، ۱۳۹۲ ارزش ریالی کشفیات قاچاق حدود ۸۹۲۲ میلیارد ریال بوده است که از این مقدار حدود ۳۳۴۱ میلیارد ریال معادل ۳۷ درصد مربوط به کالای هدف، و مابقی به سایر کالاها اختصاص دارد.

میزان کشفیات قاچاق در سال ۱۳۹۲ نسبت به مدت مشابه سال ۱۳۹۱ در حدود ۲۳ درصد کاهش یافته است. در سال ۱۳۹۲، بین کالاهای هدف ستاد، کشفیات قاچاق سوخت و فرآورده‌های نفتی با ارزش معادل ۱۸۸۹ میلیارد ریال در رتبه اول، البسه با ارزشی معادل ۶۶۳ میلیارد ریال در رتبه دوم و گوشی تلفن همراه با ارزشی معادل ۳۰۲ میلیارد ریال در رتبه سوم قرار دارد.

در سال ۱۳۹۲ نسبت به سال ۱۳۹۱، کشفیات قاچاق سیگار ۲۶ برابر، کود شیمیایی ۱۵ برابر و چای ۵ برابر شده است. در مدت مورد بررسی کشفیات مشروبات الکلی نسبت به مدت مشابه سال قبل حدود ۹۰ درصد کاهش یافته است. طی این دوره حدود ۳ درصد وزن و ۴ درصد ارزش دلاری صادرات غیر نفتی مربوط به کالاهای هدف ستاد بجز سوخت و فرآورده‌های نفتی و کالاهای ممنوعه می‌باشد.

باید منتظر تصمیم جدید دولت باشیم

حال با توجه به این وضعیت، باید منتظر ماند و دید دولت یازدهم چه تدابیر جدیدی برای ساماندهی وضعیت واردات به کشور در سال ۹۴ اتخاذ خواهد کرد.