وقتی صحبت از دنیای مدیریتی آینده می‌شود، سلسله مراتب جای محبوبی در شرکت‌ها نخواهد داشت. هیچ‌کدام از مدیران اجرایی که دستی در کار دارند تمایلی به اضافه کردن سلسله مراتب و طولانی‌تر شدن روند کارها ندارند. در حقیقت در دنیای امروز تمایل قابل‌توجهی به کاهش سلسله مراتب برای تسریع در روند کارها دیده می‌شود.

کاهش این سلسله مراتب به معنی کوتاه‌تر شدن ساختار سازمان‌ها است. هم‌اکنون هدف بسیاری از سازمان‌ها رسیدن به ساختاری است که در آن هیچ اثری از مدیر یا چارت سازمانی دیده نشود. شرکت‌های بزرگ، برای رسیدن به این وضعیت گام‌های زیادی برداشته‌اند. ساختاری تنها ساخته شده از یک لایه. ولی چیزی که نمی‌توان از بروز آن جلوگیری کرد، شکل‌گیری تدریجی ساختار سلسله مراتبی است؛ حتی به‌صورت کاملا غیررسمی! اگر گروهی از افراد را داخل یک اتاق هم قرار دهید، بعد از مدتی خواهید دید که در میان آنها روابطی مبنی بر تشکیل یک ساختار دیده می‌شود. چالش واقعی که باید مورد بررسی قرار گیرد، نوع نگاه ما به سلسله مراتب است. نگاه عام به سلسله مراتب یک ساختار هرمی است که جریان اطلاعات، ارتباطات و روند کارها را از بالا به پایین تعیین می‌کند. تاریخ مصرف این نگرش مدتی است که منقضی شده و در دنیای تجارت ارزشش را از دست داده است.

به هر حال، داشتن یک حداقل سلسله مراتب و توالی در سازمان، الزاما چیز بدی نیست. نتایج یک تحقیق در آموزشکده عالی مدیریت استنفورد حاکی از برخی مزیت‌های ساختار سلسله مراتبی نسبت به ساختار مسطح در شرکت‌ها است. یکی از این مزایا، درک بهتری است که کارمندان می‌توانند نسبت به جایگاه خود در سازمان و تعامل مورد نیازشان با همکاران خود داشته باشند. در ساختار سلسله مراتبی، وظیفه هر شخص واضح‌تر از ساختار تک‌لایه‌ای مشخص می‌شود. با وجود تمایلی که در دنیای کسب و کار برای رفتن به سمت ساختاری مسطح و به دور از مدیر و رئیس دیده می‌شود، مزیت‌هایی که در ساختار سلسله مراتبی دیده می‌شود قابل چشم‌پوشی نبوده و جای خود را در ساختارها هرچند خفیف‌تر از قبل حفظ خواهد کرد. شیوه‌ای که به نظر کاربردی و واقع‌بینانه می‌آید استفاده از ساختار سلسله مراتبی با نگرش جدید است. یعنی حفظ ساختار سلسله مراتبی با ویژگی‌هایی نظیر ارتباطات بسیار قوی‌تر و همکاری‌هایی فارغ از وابستگی شدید به رئیس و مرئوس. در صورتی که بتوانیم لایه‌های ساختار سلسله مراتبی را کاهش دهیم و دسترسی از پایین به بالا را در این ساختار ساده‌تر کنیم، می‌توانیم هم از مزایای ساختار سلسله مراتبی استفاده کنیم و هم شرکت را به ساختار تک‌لایه‌ای نزدیک‌تر کنیم. امروزه بسیاری از شرکت‌های بزرگ مانند ویرل‌پول، گوگل، IBM و... از این روش استفاده می‌کنند. آنها توانسته‌اند ساختاری را برای شرکت ایجاد کنند که در آن سلسله مراتب دیده می‌شود؛ ولی هریک از کارمندان اجازه و توانایی ابراز نظر و به اشتراک گذاشتن اطلاعات را دارند.

نویسنده: Jacob morgan / مترجم: میثاق شمشیری