در روزهایی که مشتریان ایرانی به هوای «تفاهم هسته‌ای لوزان» در رویای کاهش قیمت خودرو به‌سر می‌برند، خودروسازان داخلی قیمت جدید محصولات خود را مطابق با هزینه‌های دولتی، افزایش دادند.

بر این اساس، حداقل 200 هزار تومان و حداکثر 800 هزار تومان به قیمت خودروهای داخلی طی سال 94 اضافه شده؛ بنابراین نمایندگی‌ها خودروهای خود را با توجه به قیمت‌های جدید فاکتور می‌کنند.

آن طور که از نمایندگی‌های رسمی خودروسازان خبر می‌رسد، قیمت خودروهای تولید داخل از دیروز و متناسب با هزینه‌های دولتی شامل «مالیات بر ارزش افزوده»، «بیمه» و «شماره‌گذاری» و همچنین هزینه مربوط به «خدمات پس از فروش» افزایش یافته است.

خودروسازان تاکید می‌کنند که به جز «خدمات پس از فروش»، سایر هزینه‌های مذکور هر سال از سوی دولت در نظر گرفته می‌شوند و آنها (شرکت‌های خودروساز) سهمی از آن ندارند و به اصطلاح پولش به جیب دولت می‌رود.

در لیستی که خودروسازان برای نمایندگی‌های خود ارسال کرده‌اند، «بهای خالص یا نقدی» خودروهای تولیدی، جداگانه محاسبه شده و قیمت نهایی نیز با اضافه شدن هزینه‌های دولتی شامل «مالیات بر ارزش افزوده»، «بیمه» و «شماره‌گذاری»، به‌علاوه هزینه مربوط به «خدمات پس از فروش»، به دست آمده است. بر این اساس، مشخص می‌شود که هزینه‌های دولتی، نقش قابل توجهی در افزایش قیمت خودرو دارد و اگر این هزینه‌ها نبود، مشتریان ایرانی می‌توانستند خودروهای تولید داخل را ارزان‌تر خریداری کنند.

به‌عنوان مثال، قیمت تمام شده پراید در مدل 131، حدود 17 میلیون تومان برای سایپا و پارس خودرو از آب درمی‌آید، اما وقتی هزینه‌های دولتی به آن اضافه می‌شود، قیمت این مدل از پراید به حدود 20 میلیون تومان می‌رسد. با این حساب، نزدیک به سه میلیون تومان هزینه دولتی به خودروسازان و مشتریان تحمیل و به جیب دولت می‌رود.

در بین هزینه‌های رسمی تحمیلی دولت بر قیمت خودروهای داخلی، در حال حاضر مالیات بر ارزش افزوده بیشترین سهم را دارد، چه آنکه به واسطه آن، 9 درصد از بهای خالص خودرو به قیمت نهایی اضافه می‌شود. سال گذشته نرخ مالیات بر ارزش افزوده هشت درصد بود، اما امسال یک درصد دیگر به آن اضافه شد، تا عملا 9 درصد هزینه دولتی گریبان خودروسازان را بگیرد. در کنار این هزینه اما خودروسازان باید بابت مالیات شماره‌گذاری نیز رقمی را به بهای خالص محصولات خود اضافه کنند که البته عدد چندان بالایی نیست. همچنین نرخ بیمه نیز یکی دیگر از هزینه‌های دولتی است که در قیمت خودرو تاثیر دارد، هر چند شرکت‌های بیمه امسال و با وجود افزایش دیه، نرخ بیمه خودروهای د اخلی را چندان بالا نبردند. جدا  از هزینه‌های موردنظر اما خودروسازان نیز رقمی معادل سه درصد بهای خالص محصولات خود را بابت خدمات پس از فروش به قیمت نهایی اضافه می‌کنند که برای خودرویی مانند پراید 131، چیزی حدود 500 هزار تومان برآورد می‌شود.

 هزینه خاموش

اما آن طور که خودروسازان می‌گویند، هزینه‌های تحمیلی دولت فقط به مالیات بر ارزش افزوده و بیمه و شماره‌گذاری محدود نمی‌شود و مشتریان خودروهای داخلی مجبور به تحمل هزینه‌ای خاموش نیز هستند. این «هزینه خاموش» اما «سود بانکی» نام دارد، چه آنکه به گفته خودروسازان، بانک‌ها بابت وام و تسهیلاتی که به آنها می‌دهند، سودی کلان دریافت می‌کنند و این «سود کلان» نزدیک به 20 درصد بر قیمت خودروهای تولید داخل می‌افزاید. داستان از این قرار است که خودروسازان داخلی به دلیل کمبود منابع مالی مجبور به اخذ وام و تسهیلات از بانک‌ها می‌شوند و در مقابل مجبورند سودهای کلانی حتی تا 35 درصد (به ادعای شرکت‌های خودروساز) بپردازند و در نهایت هزینه ناشی از این ماجرا، بر قیمت تمام شده خودروها اثری بزرگ می‌گذارد. اگر ادعای خودروسازان مبنی بر تاثیر 20 درصدی هزینه‌های بانکی بر بهای خودروهای داخلی را باور کنیم، با این حساب حدود سه میلیون و 500 هزار تومان از قیمت خودرویی مانند پراید 131، به جیب بانک‌ها می‌رود. در نتیجه با جمع زدن 3/ 5 میلیون تومان سهم بانک‌ها با سه میلیون تومان سهم دولت، در مجموع مشتریان مجبورند حدود 6/ 5 میلیون تومان پول اضافه بابت خرید خودروهای داخلی بپردازند، پولی که البته سهم خودروسازان نیست و گیر دولت و بانک‌ها می‌آید.

 باز هم افزایش قیمت؟

اگرچه خودروسازان داخلی تاکید دارند افزایش قیمت 200 الی 800 هزار تومانی محصولاتشان طی سال جاری، ناشی از هزینه‌های دولتی است، اما ظاهرا خود آنها نیز به دنبال اخذ مجوز افزایش قیمتی دیگر از شورای رقابت (مسوول فعلی قیمت‌گذاری خودرو) هستند. به گفته فعالان صنعت خودرو، با توجه به تورم موجود و همچنین افزایش دستمزد کارگران، قیمت خودروهای تولید داخل باید باز هم افزایش یابد، هرچند تحقق این خواسته جاده مخصوصی‌ها منوط به موافقت شورای رقابت است. البته آن طور که از شورای رقابت خبر می‌رسد، هنوز درخواستی مبنی بر افزایش قیمت خودرو به این شورا ارسال نشده و باید منتظر ماند و دید خودروسازان چه زمانی درخواست خود را به شورای رقابت می‌فرستند.

این در حالی است که شورای رقابت تابستان سال گذشته با افزایش میانگین 5/ 5 درصدی قیمت خودروهای تولید داخل موافقت و اعلام کرد این قیمت‌ها تا یک سال ثابت خواهند ماند. با این شرایط و اگر شورای رقابت بخواهد روی قول خود بایستد، نباید تا تابستان امسال به قیمت خودروهای داخلی بیفزاید. البته این بدان معنا نیست که شورای رقابت حتما در تابستان امسال دوباره مجوز افزایش قیمت خودرو را صادر کند و شاید اصلا به این زودی‌ها دست به قیمت‌ها نزند.

 قیمت‌های جدید

اما ببینیم خودروسازان کشور در سال جدید و با توجه به هزینه‌های اضافه شده، چه قیمتی را برای محصولات خود در نظر گرفته‌اند.

ابتدا از ایران خودرو شروع کنیم، شرکتی که به طور متوسط 350 هزار تومان به قیمت محصولات آن (به جز ویتارا) طی سال جدید اضافه شده است. بر این اساس، پژو 405 بنزینی معمولی در حال حاضر با قیمتی نزدیک به 27 میلیون و 100 هزار تومان در نمایندگی‌های ایران خودرو به فروش می‌رسد و مدل دوگانه‌سوز آن نیز قیمتی حدودا 30 میلیون و 420 هزار تومانی دارد.

همچنین پژو پارس در مدل سال با قیمتی حدود 35 میلیون و 610 هزار تومان به فروش می‌رسد و قیمت مدل دوگانه‌سوز آن نیز حدودا 36 میلیون و 770 هزار تومان به نمایندگی‌ها اعلام شده است. با توجه به قیمت اعلام شده برای پارس سال، این خودرو در مقایسه با سال گذشته افزایشی 600 هزار تومانی را به خود می‌بیند. در مورد پارس ELX فول نیز خبر می‌رسد که این محصول در نمایندگی‌های
 ایران خودرو با قیمتی حدود 38 میلیون و 940 هزار تومان به فروش می‌رسد.

در بین مدل‌های پژو 206 نیز قیمت تیپ 5 این خودرو حدودا 36 میلیون و 700 هزار تومان برای سال جدید تعیین شده و V8 (206 صندوقدار) نیز قیمتی نزدیک به 37 میلیون و 235 هزار تومان در نمایندگی‌های ایران خودرو دارد.

طبق لیست جدید ایران خودرو، برای سمند در مدل SE قیمتی در حدود 27 میلیون و 440 هزار تومان در نظر گرفته شده و سمند سورن بنزینی نیز با قیمتی نزدیک به 36 میلیون و 745 هزار تومان در نمایندگی‌های ایران خودرو به فروش می‌رسد.
ایران خودرویی‌ها اما برای تندر-90 مدل E1 خود قیمتی برابر با 33 میلیون و 662 هزار تومان در نظر گرفته‌اند و قیمت تندر E2 نیز حدودا 37 میلیون و 292 هزار تومان تعیین شده است. همچنین تندر-90 اتومات نیز از این پس قیمتی برابر با 47 میلیون و 195 هزار تومان در نمایندگی‌ها خواهد داشت.

بشنویم اما از قیمت رانا و دنا؛ طبق اعلام ایران خودرو به نمایندگی‌ها، قیمت رانا در مدل LX، حدودا 33 میلیون و 235 هزار تومان تعیین شده که در مقایسه با سال گذشته، رشدی حدودا 450 هزار تومانی را به خود می‌بیند.

از دنا نیز خبر می‌رسد که ایران خودرو با افزایشی 400 هزار تومانی، قیمت این محصول را برای سال جدید حدود 42 میلیون و 395 هزار تومان تعیین کرده است. همچنین قیمت سوزوکی گرندویتارا در کلاس 8 این خودرو، حدود 129 میلیون تومان تعیین شده و این در حالی است که کلاس 5 آن قیمتی برابر با 124 میلیون و 860 هزار تومان در نمایندگی دارد.

اما طبق لیستی که سایپا و پارس خودرو به نمایندگی‌های خود ارسال کرده‌اند، در مجموع حدود 200 هزار تومان به قیمت پراید و تیبا اضافه شده است. به‌عنوان مثال، پراید 131 در مدل SE و با موتور جدید M13، در حال حاضر قیمتی برابر با 19 میلیون و 920 هزار تومان دارد که در مقایسه با نرخ سال گذشته، حدود 200 هزار تومان گران شده است. همچنین پراید 132 در مدل SE با موتور M13 نیز قیمتی برابر با 19 میلیون و 800 هزار تومان دارد و پراید 141 هم با قیمتی برابر با 19 میلیون و 520 هزار تومان در نمایندگی‌ها به فروش می‌رسد.

در مورد تیبای مدل SX با موتور M15 نیز خبر می‌رسد که این خودرو هم اکنون قیمتی معادل 23 میلیون و 950 هزار تومان در نمایندگی‌ها دارد. قیمت تیبا2 یا همان تیبای‌هاچ بک نیز در سال جدید به 27 میلیون و 170 هزار تومان رسیده است.

در بین دیگر محصولات سایپا اما سراتو در مدل اتومات خود قیمتی برابر با 90 میلیون و 790 هزار تومان دارد و مدل دنده معمولی آن (با موتور 1600 سی سی) نیز 75 میلیون و 650 هزار تومان به فروش می‌رسد. قیمت سراتو در مقایسه با سال گذشته حدود 800 هزار تومان افزایش یافته است.