معاون وزیر امور خارجه که روز دوشنبه در همایش بررسی دیدگاه منتقدان و موافقان مذاکرات هسته ای لوزان سخن می گفت، افزود: احتمالا کار آسان تر از گذشته است اما سختی های خود را هم دارد. ممکن است طرف مقابل تغییراتی از خود نشان دهد یا دست هایی که در کار است تا به هر شکلی مذاکرات را از کار بیندازد کار را سخت تر کند .

وی یکی از این نمونه ها را مصوبه تازه کنگره آمریکا ذکر کرد و گفت: آخرین مورد آن تلاش کنگره آمریکا برای ورود به مذاکرات است .

عراقچی اظهار داشت: اگر مذاکرات آنگونه ای بود که عده ای می گویند؛ یعنی سر ما کلاه رفته بود که دیگر لازم نبود کنگره به میدان بیاید و بگوید تمام توافقات باید به تصویب ما برسد.یا 47 سناتور به مقامات ما نامه بنویسند با این مضمون که مواظب باشید در مذاکره سرتان کلاه نرود.

عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته ای ایران تاکید کرد: پس آنگونه نیست که بیان می شود.البته هنوز به هیچ توافقی نرسیده ایم. بیانیه سوئیس مجموعه ای از راه حل هاست که باید با همه جزییات، آن را مکتوب کنیم.

عراقچی گفت: هنوز به هیچ توافقی نرسیده ایم. ما فقط یک توافق آن هم در یک مرحله خواهیم داشت که اگر محقق بشود اواخر ماه ژوئن خواهد بود.

معاون وزیر امور خارجه بیانیه سوئیس را ' مجموعه ای از راه حل ها' توصیف کرد و گفت: البته این راه حل ها شاخص های ما در رسیدن به یک توافق خواهد بود.



**منتقدان نگران جزییات مذاکره هستند



عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته ای به انتقادات موجود در کشور نسبت به بیانیه سوئیس و توافق هسته ای اشاره کرد و گفت: نگرانی ها مربوط به جزئیات مذاکره می شود که مراقبت صورت گیرد تا در لغو تحریم ها تخلفی نشود و کامل باشد.

عراقچی ادامه داد: مجموع بحث ها در همین زاویه است و دوستان منتقد ما متفق القول هستند که در دستاوردهای موجود و کلان ما خدشه ای وجود ندارد. در برخی از ابعاد توافق و جزئیات و برداشتن تحریم ها باید حواسمان جمع باشد و زمانی که جزئیات مکتوب می شود نقطه ضعفی وجود نداشته باشد.

این عضو تیم هسته ای کشورمان در ادامه با مطرح کردن این پرسش که خواسته و اهداف ما در مذاکره چه بوده است؟ گفت: بیانات رهبر معظم انقلاب که فرموده اند و چارچوب و خط قرمزها را بیان داشته اند همان ها مد نظر است که انتظار رعایت داشتند و مد نظر خواهد بود.

عراقچی اظهار داشت: در برخی صحبت ها و انتقادات منتقدین نیز این اشتباه صورت می گیرد که هدف مذاکرات را برداشته شدن تحریم ها می بینند؛ باید بدانیم قیمت محدودیت های هسته ای برداشته شدن همه تحریم های مربوط به برنامه هسته ای ایران است.

عراقچی به صحبت های فواد ایزدی در جلسه اشاره کرد و گفت: برخی انتقادات صورت می گیرد که هدف باید برداشته شدن تحریم ها باشد که اگر محقق نشود توافق خوبی صورت نگرفته است؛ این نگاه ناشی از آن است که برای برداشتن تحریم ها به مذاکره رفته ایم و تحریم ها فشار آورده اند.

وی ادامه داد: تحریم ها و یا فشار تحریم ها ما را به پای میز مذاکره ننشانده است . نگاه ما و تمام مسئولان نیز همین است که به خاطر تحریم داخل مذاکره نرفته ایم و تحریم ها ما را مجبور به مذاکره نکرده اند.

عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته ای یکی از علت های ورود ایران به مذاکرات را « تثبیت داشته ها» بیان کرد و گفت: آنچه باعث شد وارد مذاکرات شویم این بود که در عرصه هسته ای به جایگاهی رسیده بودیم که قصد تثبیت بیشتر خود را داشتیم و خواهان این بودیم که نظام هسته ای ما مورد احترام بین الملل قرار گیرد.

عراقچی افزود: هدف ما در مذاکرات این بود که در یک آوردگاه اراده ها بین ما و کشورهای غربی به سرکردگی آمریکا، اراده خود را بر طرف مقابل تحمیل کنیم.

وی به 10 سال غنی سازی اشاره کرد و گفت: 10 سال غنی سازی موضوعی برای دعوای بزرگتر بود. آمریکا می خواست به ایران تحمیل کند تا غنی سازی انجام ندهد و ابراز نگرانی می کرد. ما نیز خواهان غنی سازی به طور صلح آمیز بودیم.

معاون وزیر امور خارجه خاطرنشان کرد: ما از آنها می خواستیم به اجرای حق ما احترام بگذارند و معارضه و تحریم انجام ندهند؛ 10 سال دعوا بر سر این موضوع بود. آنها طی این سال ها می گفتند غنی سازی باید تعلیق شود و ما نیز قبول نمی کردیم.

وی با طرح این پرسش که چرا آنها خواستار جلوگیری از غنی سازی ما بوده اند و ما بر غنی سازی تاکید داشتیم، گفت: ما می خواستیم زیر بار زور و سلطه نرویم و آنچه پایش می ایستیم همین است .10 سال دعوا بر سر این بود که چه کسی زیر بار سلطه می رود و در همین زمینه فشارهای زیادی با صدور قطعنامه از سوی شورای امنیت انجام گرفت اما زیر بار سلطه نرفتیم.

عراقچی تاکید کرد: اینکه شش قدرت دنیا با ما وارد مذاکره شدند و از ما خواهان تعلیق بودند و ما آن را قبول نکردیم رمز قدرت است. اینکه ایستادگی کنیم و حق غنی سازی را برای جمهوری اسلامی ایران قبول کنند نشانه قدرت است.

عضوارشد تیم مذاکره کننده هسته ای به آوردگاه 10 ساله ایران و غرب اشاره کرد و گفت: در این نبرد و آوردگاه آنها می گفتند غنی سازی نشود و ما خواستار غنی سازی بودیم ؛ باید گفت در این آوردگاه چه کسی حرفش را بر کرسی نشاند و اراده چه کسی غالب شد؟ به نظر جواب واضح است چرا که جمهوری اسلامی ایران از قطعنامه های شورای امنیت سرافراز بیرون آمد.

** چه کسی کوتاه آمد



عراقچی ادامه داد: در این آوردگاه 10 ساله که دشمن از تحریم ها و ابزار استفاده کرد ، مشخص شد که چه کسی کوتاه آمد و مشخص شد که چه کسی غنی سازی را کنار گذاشت؛ ما بودیم یا آمریکایی ها؟ چه کسی بود که اعتراف کرد که با ایران باید با زبان کرامت حرف زد؟

وی اضافه کرد: این خواست اول ما در مذاکرات با طرف های غربی بود که ثابت کنیم جمهوری اسلامی ایران می تواند بایستد ، مقاومت کند و زیر بار سلطه و زور نمی رود.

عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته ای ایران تاکید کرد: زیر بار سلطه و زور نرفتن ؛ رمز قدرت ما در آینده است نه سلاح هسته ای ؛ چرا که سلاح ما همین موضوع است.

عراقچی یکی دیگر از علل ورود به مذاکرات را تثبیت برنامه نظام دانست و گفت : خواسته دیگر ما تثبیت برنامه هسته ای بوده است چرا که برنامه هسته ای ما از نظر قطعنامه شورای امنیت تهدید علیه صلح و امنیت شناخته می شد و قصد تثبیت و مورد احترام واقع شدن آن را داشتیم.

وی اضافه کرد: برنامه هسته ای ما از نظر قطعنامه شورای امنیت تهدید علیه صلح و امنیت شناخته می شد و حال در پروسه بین المللی تبدیل به یک برنامه مورد احترام می شود.

عراقچی اضافه کرد: در یک پروسه 10 الی 15 ساله ما به یک کشور دارای غنی سازی صنعتی مبدل می شویم که از نظر شورای امنیت مشروعیت دارد و مورد احترام است؛ این موضوع را با زمانی مقایسه کنید که می خواستیم بدون مذاکره راه را طی کنیم.

معاون حقوقی و بین الملل وزیر امور خارجه با تاکید بر این که هدف مذاکره ما تثبیت برنامه صلح آمیز هسته ای بوده است ، گفت: امروز شاهدیم در نطنز غنی سازی ما ادامه می یابد و با حدود بیش از 5 هزار ماشین و در یک محدودیت 10 ساله به حرکت غنی سازی صنعتی ادامه می دهد.

عراقچی با بیان این که غنی سازی ما باید آینده صنعتی داشته باشد ، گفت: این موضوع چیزی بود که رهبر معظم انقلاب در سخنان خود درخصوص 190 هزار سو اشاره داشته اند و غنی سازی ما باید آینده صنعتی داشته باشد. غنی سازی صنعتی و تحقیق و توسعه ما تامین باید تامین شود. ماشین های IR1 آینده ما محسوب نمی شود. آینده غنی سازی ما با این ماشین ها رقم نخواهد زد.اگر هیچ مذاکره ، تهدید و تحریمی هم در کار نبود و ما می خواستیم به غنی سازی صنعتی حرکت کنیم باید IR1 را جمع آوری و ماشین های پیشرفته تر را جایگزین می کردیم.

عراقچی خاطرنشان کرد: نباید روی ماشین های IR1 متوقف می شدیم. نباید غصه بخوریم چرا 20 هزار ماشین IR1 به انبار می رود؛ اینها جایگزین تحقیق و توسعه و پیشرفته تر خواهند شد. بحث اصلی ما ادامه تحقیق و توسعه بود.

وی اضافه کرد: آنچه با آن موافقت شده ادامه پیدا کردن تحقیق و توسعه ، ادامه فعالیت ماشین های IR6 است. تحقیق و توسعه روی ماشین IR1 نیست . باید ماشین های جدیدتر کار کنند.

عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته ای ایران گفت: با چشم اندازی که در حال حاضر در مذاکرات وجود دارد حتما در فاصله 10 ساله و پس از آن که محدودیت تولید تمام شد، پس از تکمیل تحقیق و توسعه و در فاصله دو الی پنج ساله به ظرفیت غنی سازی یک میلیون سو می رسیم؛ البته هیچ نیازی در این فاصله از کشور معطل نمی ماند.

وی با بیان این که خواسته بعدی ما اراک است ، گفت: اوباما طی مصاحبه ای در سال گذشته تاکید داشت که آب سنگین را نمی پذیرم و همچنین در مذاکرات نیز طرف های غربی بر نبود آب سنگین تاکید داشتند و حتی حاضر نبودند نام رآکتور آب سنگین را بر زبان بیاورند.

عراقچی ادامه داد: علت مخالفت آنها با آب سنگین در این بود که رآکتور آب سنگین راه سریع تری برای دستیابی به بمب است و اگر رآکتور موجود در اراک کامل شود در سال 10 کیلو پلوتونیوم تولید می شود که مواد یک بمب را تحویل می دهد.

وی اضافه کرد: چون دیدگاه ما دیدگاه بالادستی است و به دنبال حفظ تکنولوژی آب سنگین برای مصالح صلح آمیز بوده ایم ، پیشنهاد تجزیه آب سنگین را نپذیرفتیم و حتی پیشنهاد آنها برای داشتن آب سبک را نیز قبول نکردیم.

عراقچی ادامه داد: آنها پیشنهاد دادند خودشان در اراک آب سبک را بسازند و تحویل ما دهند اما محققان ما آن را قبول نکردند و متخصصین کشور برنامه دیگری را طراحی کردند.

وی ادامه داد: طبق طراحی دانشمندان ما قلب موجود آب سنگین درآورده می شود و قلب جدیدی ساخته می شود که میزان پلوتونیوم را به زیر یک کیلو می رساند و این موضوع قابل توجهی است.

عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته ای با بیان این که ابتدا آمریکایی ها نسبت به این دستاورد متخصصان کشورمان تردید داشتند گفت: در این زمینه ده ها ساعت بحث کردیم و بالاخره آنها اذعان کردند که طرح ایران عملیاتی و درست است و میزان پلوتونیوم را پایین می آورد که به این جهت آن را پذیرفتند. ما نسبت به آب سنگین اراک مقاومت کردیم و این خط قرمز ما محسوب می شد که حفظ شود.

وی درخصوص فردو و چرایی تاسیس آن نیز گفت: فردو ارزش صنعتی برای ما ندارد چرا که ظرفیت بیش از 3 هزار ماشین در آن نیست. ارزش علمی هم نداشته است بلکه ارزش راهبردی دارد. چون نمی توان به فردو حمله کرد و جای مصونی است. به نوعی مصونیت برای غنی سازی در نطنز است و پشتوانه آن محسوب می شود. ما بر آن تاکید داشته ایم.

عراقچی با بیان این که برخی منتقدان نسبت به عملکرد فردو تمسخرآمیز رفتار می کردند ، گفت: همه باید بدانند که دستور بر این است 1044 ماشین در فردو آماده است و بر این تاکید داریم.

وی ادامه داد: برگشت پذیری در فعالیت هسته ای ما یک ساعت است و ظرفیت راهبردی فردو نصف خواهد شد و 1044 ماشین آماده به خدمت دارد.



** دقت کردیم در نظارت سوءاستفاده نشود



معاون حقوقی و بین الملل وزارت امور خارجه با اشاره دو مسئله اعتمادسازی و نظارت در مذاکرات هسته ای گفت: مهمترین اصل در مسئله نظارت ها پروتکل الحاقی و بحث 3.1 است که ما پذیرفتیم . دو سه نکته هم اضافه شده است اما دقت کردیم که از این نظارت ها سواستفاده نشود؛ وقتی ما برنامه مخفی نداریم با اصل نظارت هم مشکلی نداریم اما مشورت ها صورت گرفته تا سو استفاده ای رخ ندهد.

عراقچی در بخش دیگر از سخنانش گفت: گفته می شود « آمریکا به دنبال مهار و منزوی کردن ایران است و مذاکرات هسته ای بخشی از برنامه است » . اگر قبول داریم آمریکا به دنبال منزوی کردن ما است و می خواهد از طریق تحریم و بستن زنجیر به دست و پای جمهوری اسلامی استراتژی تحریم محور خود را پیش ببرد نباید اجازه بدهیم تحریم ها برقرار شود.

عضو ارشد تیم مذاکره کننده ایران افزود: زمانی که مذاکرات منجر به تحریم بیشتر شد روال غلطی بود، مذاکراتی که برای قطعنامه های جدید شورای امنیت مشروعیت سازی می کرد در استراتژی تحریم محور آمریکا قرار داشت . اگر معتقدیم استراتژی آمریکا تحریم محور است باید تحریم ها به هر شکل برداشته شود.

وی تصریح کرد : دستاوردهای هسته ای متعلق به همه مردم ایران است که 10 سال در مقابل تحریم ها و کمبودها مقاومت کرده اند و دشمن را مجبور به مذاکره کردند.

عراقچی گفت: همچنین دستاوردها مربوط به کسانی است که با توان دفاعی خود دشمن را از تهدید نظامی ناامید کرده اند.

وی از منتقدان خواست نگاه ملی به مذاکرات هسته ای داشته باشند و از رویکرد جناحی و فردی به مذاکرات خودداری کنند و گفت: البته همینطور هم بوده است و منتقدین از این زاویه به مذاکرات نگاه می کردند.

همایش بررسی دیدگاه های منتقدان و موافقان مذاکرات لوزان روز دوشنبه در دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی برگزار شد.